Błotnicowate
| Hebridae | |
| Amyot & Audinet-Serville, 1843 | |
| Okres istnienia: oligocen–dziś | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina |
Hebroidea |
| Rodzina |
błotnicowate |
Błotnicowate[1] (Hebridae) – rodzina pluskwiaków różnoskrzydłych z infrarzędu półwodnych. Jedyna rodzina monotypowej nadrodziny Hebroidea[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Drobne pluskwiaki o ciele długości od 1,3 do 3,7 mm[3], ale 3 mm przekraczające rzadko[4]. Należą tym samym do najmniejszych pluskwiaków półwodnych. Powierzchnię ciała, z wyjątkiem odnóży i odwłoka pokrywa warstwa mikroskopowych i makroskopowych włosków[3]. Głowa wyposażona jest w przyoczka[3][4] ulokowane u jej nasady, obok oczu złożonych[4]. Przed każdym z przyoczek leży głęboki dołek, któremu po wewnętrznej stronie puszki głowowej odpowiada apodema. Czułki najczęściej są stosunkowo krótkie. Budują je cztery człony, ale u licznych gatunków ostatni z nich jest podzielony błoniastym przewężeniem tak, że czułki wyglądają na pięcioczłonowe. Drugi człon czułków nie jest dłuższy od pierwszego[3]. Kłujka (rostrum) jest cylindryczna, 4-członowa, o nasadzie położonej w głębokiej rynience, utworzonej przez dwie płytki licowe (bucculae). Na przedpleczu obecne dołeczki wyposażone w pory[4]. Tylny brzeg przedplecza jest ścięty[3] i w związku z tym tarczka zwykle jest widoczna[3][4]. Na półpokrywach obecne są dwie żyłki podłużne, których końce łączy żyłka poprzeczna, odgraniczająca przykrywkę od pozbawionej żyłek zakrywki. Międzykrywka jest błoniasta[4]. Para podłużnych żeberek biegnie na spodzie tułowia między biodrami, tworząc rynienkowate zagłębienie, w które wchodzi kłujka w pozycji spoczynkowej. U osobników dorosłych stopy są dwuczłonowe[3][4], ale drugi człon odpowiada scalonym członom drugiemu i trzeciemu innych pluskwiaków półwodnych. Odwłok obu płci ma genitalia osadzone przedwierzchołkowo (anteapikalnie)[3]. Narząd kopulacyjny samców ma paramery drobne i zwykle symetryczne[3][4]. U samic walwy pokładełka są słabo zesklerotyzowane i znacznie uwstecznione. Mają formę bardziej płytkowatą niż u wodziarkowatych[3].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Owady te zasiedlają pobrzeża wód płynących i stojących oraz mokradeł. Większość występuje wśród nadbrzeżnej roślinności i mchach. Niektóre wyspecjalizowały się życiu na kamieniach w strumieniach i pod wodospadami. Kilka gatunków zamieszkuje pobrzeża wód słonych[3]. Są drapieżne[4]. Jaja składają na powierzchni podłoża, przyczepiając je galaretowatą wydzieliną[3].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Znane ze wszystkich obszarów zoogeograficznych[4], ale największą różnorodność gatunkową osiągają w krainie orientalnej[3]. W Polsce występują 2 gatunki[5] (zobacz: błotnicowate Polski).
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzina ta obejmuje ponad 100 opisanych gatunków, zgrupowanych w 12 rodzajach i 2 podrodzinach[6]:
- podrodzina: Hebrinae Amyot & Serville, 1843
- Austrohebrus Andersen & Weir, 2004
- Hebrometra Cobben, 1982
- Hebrus Curtis, 1833
- Lipogomphus Berg, 1879
- Merragata White, 1877
- †Miohebrus Garrouste and Nel, 2010
- Neotimasius Andersen, 1981
- †Stenohebrus J. Polhemus, 1995
- Timasius Distant, 1909
- podrodzina: Hyrcaninae Andersen, 1981
- podrodzina: incertae sedis
- †Palaeohebrus Martins-Neto 1997[7]
Zapis kopalny rodziny obejmuje 3 gatunki: Palaeohebrus tremembeensis z oligocenu[7] oraz Stenohebrus glaesarius i Miohebrus anderseni z miocenu[8][9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ L'ubomír Brtek: Świat zwierząt. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1989, s. 106. ISBN 83-09-00747-7.
- ↑ J. Szwedo. The unity, diversity and conformity of bugs (Hemiptera) through time. „Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh”. 107, s. 109-128, 2017.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Hydrometridae. W: Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Ithaca and London: Cornell University Press, 1995, s. 90-92. ISBN 0-8014-2066-0.
- ↑ a b c d e f g h i j Tadeusz Jaczewski, Aleksander Wróblewski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XVIII Pluskwiaki różnioskrzydłe - Heteroptera z. 4 Hebridae, Mesoveliidae, Hydrometridae, Veliidae i nartniki - Gerridae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1976.
- ↑ Hebridae na Hemiptera Poloniae. [dostęp 2014-03-19].
- ↑ Hebridae. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2019-07-19].
- ↑ a b R.G. Martins-Neto. A paleoentomofauna da formação Tremembé (Bacia de Taubaté) Oligoceno do estado de São Paulo: descrição de novos hemípteros (Insecta). „Revista Universidade Guarulhos - Geociências”. 2 (6), s. 66-69, 1997.
- ↑ J.T. Polhemus. A new genus of Hebridae from Chiapas amber (Heteroptera). „The Pan-Pacific Entomologist”. 71 (2), s. 78-81, 1995.
- ↑ R. Garrouste, A. Nel. First semi-aquatic bugs Mesoveliidae and Hebridae (Hemiptera: Heteroptera: Gerromorpha) in Miocene Dominican amber. „Insect Systematics & Evolution”. 41, s. 93-102, 2010.