Henodus
| Henodus | |||
| Huene, 1936 | |||
| Okres istnienia: trias późny | |||
 Henodus chelyops - szkielet | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Gromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina |
Henodontidae | ||
| Rodzaj |
Henodus | ||
| Gatunki | |||
| |||
Henodus to wymarły rodzaj plakodonta z późnego triasu, a dokładniej z karniku. Szczątki jedynego gatunku Henodus chelyops zostały znalezione w Tybindze, w Niemczech. Osiągał około 1 m długości[1][1].
Jest to jedyny gatunek plakodonta, który został znaleziony poza skałami zawierającymi wyłącznie faunę morską, co sugeruje życie w wodach słonawych lub słodkowodnych lagunach.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Henodus podobnie jak niektóre inne plakodonty z wyglądu przypominał żółwia. Jest to jedynie konwergencja, zwierzęta te nie były ze sobą blisko spokrewnione. Podobnie jak u żółwi skorupa składała się z plastronu i karapaksu. Karapaks rozciągał się dużo szerzej niż szerokość kończyn i składał się z wielu skostniałych, nachodzących na siebie łusek. W odróżnieniu od żółwi składał się on z wielu więcej elementów, które w połączeniu tworzyły charakterystyczną mozaikę[2]. Pancerz był przyrośnięty do kręgosłupa, a kończyny znajdowały się w normalnych pozycjach. Jest to kolejna różnica, ponieważ u żółwi kończyny znajdują się wewnątrz klatki piersiowej. Bardzo słabe kończyny Henodusa sugerują, że zwierzę spędzało mało, jeżeli jakikolwiek, czas na lądzie.
Po każdej stronie pyska Henodus posiadał tylko 1 ząb, pozostałe zostały zastąpione przez rogowy dziób. Dodatkowo posiadał on struktury przypominające fiszbin, które w połączeniu z charakterystyczną kością gnykową (pozwalającą na szybkie otwieranie i zamykanie pyska), posłużyły do stworzenia hipotezy o byciu filtratorem[3][4]. Głowa spłaszczała się od pyska aż do oczu.
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Najnowsze badania zasugerowały jednak, że zwierzę to było wodnym roślinożercą. Zeskrobywałoby ono wodną roślinność ze skał za pomocą swoich szerokich szczęk. Hipoteza ta powstała po dokładniejszej analizie Atopodentatus, jednak nie zyskała ona dużej aprobaty i nadal przeważający jest pogląd o trybie życia filtratora[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wolf-Ernst Reif, Friederike Stein, Morphogeny and function of the dentition of Henodus chelyops Huene, 1936 (Placodontia, Triassic), „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie – Monatshefte”, 1999 (2), 1999, s. 65–80, DOI: 10.1127/njgpm/1999/1999/65, ISSN 0028-3630 [dostęp 2020-11-04].
- ↑ Douglas Palmer, C. Barry (Christopher Barry) Cox, The illustrated encyclopedia of dinosaurs and prehistoric animals, London: Marshall Pub, 1999, ISBN 1-84028-152-9, OCLC 44131898 [dostęp 2020-11-04].
- ↑ OLIVIER RIEPPEL, Feeding mechanics in Triassic stem-group sauropterygians: the anatomy of a successful invasion of Mesozoic seas, „Zoological Journal of the Linnean Society”, 135 (1), 2002, s. 33–63, DOI: 10.1046/j.1096-3642.2002.00019.x, ISSN 1096-3642 [dostęp 2020-11-04].
- ↑ Darren Naish, Fossils Explained 48: Placodonts, „Geology Today”, 20 (4), 2004, s. 153–158, DOI: 10.1111/j.1365-2451.2004.00470.x, ISSN 0266-6979 [dostęp 2020-11-04].
- ↑ Li Chun i inni, The earliest herbivorous marine reptile and its remarkable jaw apparatus, „Science Advances”, 2 (5), 2016, e1501659, DOI: 10.1126/sciadv.1501659, ISSN 2375-2548, PMID: 27386529, PMCID: PMC4928886 [dostęp 2020-11-04] (ang.).