Henryk Kończykowski

Henryk Kończykowski
Halicz
	kapitan rezerwy
Data i miejsce urodzenia	12 stycznia 1924 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	29 listopada 2016 ; Milanówek
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Krajowa
Jednostki	batalion Zośka
Stanowiska	d-ca 4. drużyny III plutonu Felek 2. kompanii Rudy batalionu Zośka
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa; powstanie warszawskie
Późniejsza praca	magister inżynier elektryk
	Odznaczenia

Henryk Kończykowski ps. „Halicz” (ur. 12 stycznia 1924 w Warszawie, zm. 29 listopada 2016 w Milanówku) – polski wojskowy i inżynier, plutonowy Armii Krajowej, żołnierz 4. drużyny III plutonu Felek 2. kompanii Rudy batalionu Zośka, powstaniec warszawski, magister inżynier elektryk.

Życiorys

Syn Stanisława Kończykowskiego, profesora Politechniki Warszawskiej i Heleny z domu Trautsolt. Uczeń Państwowego Gimnazjum i Liceum Męskiego im. Stanisława Staszica w Warszawie oraz tajnej Szkoły Wawelberga. Harcerz 16. WDH im. Zawiszy Czarnego.

W batalionie Zośka od jesieni 1943 roku. Wiosną 1944 r. aresztowany wraz z kolegą z batalionu, Włodzimierzem Steyerem ps. „Grom”, za kolportaż tajnej prasy i osadzony w więzieniu w Grodzisku Mazowieckim, skąd wkrótce uciekł. Uczestnik bazy leśnej Par. II.

Brał udział w powstaniu warszawskim. Przeszedł cały szlak bojowy batalionu, od Woli przez Stare Miasto do Czerniakowa. Uczestniczył w wyzwalaniu Gęsiówki. Ranny na Starówce, wraz z kolegami kanałami przedostał się do Śródmieścia.

Po upadku powstania dostał się do obozu w Pruszkowie. Stamtąd uciekł do Podkowy Leśnej, gdzie jego rodzina miała mieszkanie. Pierwszy raz aresztowany przez NKWD w styczniu 1945 r. Po kilkutygodniowym pobycie w areszcie, uciekł. Z obawy przed kolejnym aresztowaniem mieszkał w Łodzi, gdzie w 1946 r. podjął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Łódzkiej. Uczestnik drugiej konspiracji. Należał do tzw. oddziału Kmity, którego głównym zadaniem było ubezpieczenie pułkownika Jana Mazurkiewicza.

Aresztowany w 1950 r. przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa na terenie Politechniki Łódzkiej i przewieziony do Warszawy. Przebywał początkowo w areszcie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Koszykowej, po czym w więzieniu przy ul. Cyryla i Metodego na Pradze. Stamtąd przeniesiony do więzienia karno-śledczego nr III. Oskarżony o próbę obalenia siłą ustroju Polski Ludowej oraz o zabójstwo Kazimierza Jackowskiego.

Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w maju 1950 r. skazany na karę piętnastu lat pozbawienia wolności. W procesie uczestniczyła jego żona, którą WSR skazał na osiem lat więzienia za to, że nie poinformowała władz o nielegalnej działalności męża. Osadzony w więzieniu Toledo na ul. Ratuszowej, a następnie w więzieniu mokotowskim. Przebywał również w Obozie Pracy nr 3.

Na wolność wyszedł 11 listopada 1953 r. Ukończył studia na Politechnice Warszawskiej i rozpoczął pracę w Zakładzie Kabli i Przewodów Elektrycznych na Politechnice Warszawskiej. W późniejszych latach pracownik Biura Badawczego ds. Jakości.

Zrehabilitowany przez Sąd Wojewódzki w Warszawie w 1993 roku.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012)^[2] i Krzyżem Walecznych.

Na podstawie wspomnień Henryka Kończykowskiego powstała książka dla dzieci „Halicz. Na podstawie wspomnień Henryka Kończykowskiego” autorstwa Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel^[3]. Historię powstańca opisał też Jarosław Wróblewski w książce „Zośkowiec”.

12 stycznia 2016 w jego domu w dniu urodzin odwiedził go prezydent Andrzej Duda^[4].

Spoczął 5 grudnia 2016 na warszawskich Powązkach w grobie rodzinnym^[5]

Upamiętnienie

W Dziwnowie w 2015 r. powstała 63 Drużyna Harcerska „Szare Szeregi”, która przyjęła za Bohatera (patrona) Henryka Kończykowskiego ps. „Halicz”^[6].

W Głogowie od 2014 r. funkcjonuje projekt edukacyjny „Być jak... Zośkowiec”, którego pomysł zrodził się po spotkaniu Przemysława Bożka (opiekuna projektu) i członków grupy historycznej pod dowództwem Grzegorza Stanickiego z Henrykiem Kończykowskim „Haliczem”, w dniu jego 90. urodzin^[7].

Przypisy

↑ Zmarł Henryk Kończykowski „Halicz”. nowahistoria.interia.pl. [dostęp 2016-11-29]. (pol.).
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 lipca 2012 r. o nadaniu orderów i odznaczeń, M.P. z 2013 r. poz. 111.
↑ Sklep Muzeum Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2011-04-29].
↑ Powstaniec o spotkaniu z Andrzejem Dudą: Prezydent wlał mi nadzieję w serce. niezalezna.pl, 2016-01-21. [dostęp 2018-06-15].
↑ Henryk Kończykowski spoczął na Powązkach. Walczył w batalionie „Zośka” [online] [dostęp 2016-12-05] .
↑ Nasi harcerze w Warszawie. dziwnow.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-04)].. Dziwnow.net, 2016-09-02 [dostęp 2017-01-05].
↑ Od tego dnia jesteśmy Zośkowcami [online], rodzina.wiara.pl [dostęp 2019-12-02] .

Bibliografia

Agnieszka Pietrzak: Żołnierze Batalionu Armii Krajowej „Zośka” represjonowani w latach 1944–1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008, s. 151. ISBN 978-83-60464-92-2.
Anna Borkiewicz-Celińska: Batalion „Zośka”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990, s. 711. ISBN 83-06-01851-6.

Linki zewnętrzne

[1] Zmarł Henryk Kończykowski „Halicz”. nowahistoria.interia.pl. [dostęp 2016-11-29]. (pol.).

[2] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 lipca 2012 r. o nadaniu orderów i odznaczeń, M.P. z 2013 r. poz. 111.

[3] Sklep Muzeum Powstania Warszawskiego. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2011-04-29].

[4] Powstaniec o spotkaniu z Andrzejem Dudą: Prezydent wlał mi nadzieję w serce. niezalezna.pl, 2016-01-21. [dostęp 2018-06-15].

[5] Henryk Kończykowski spoczął na Powązkach. Walczył w batalionie „Zośka” [online] [dostęp 2016-12-05] .

[6] Nasi harcerze w Warszawie. dziwnow.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-04)].. Dziwnow.net, 2016-09-02 [dostęp 2017-01-05].

[7] Od tego dnia jesteśmy Zośkowcami [online], rodzina.wiara.pl [dostęp 2019-12-02] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]