Herb Śląska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Herb Śląska Austriackiego)
Herb Dolnego Śląska i Górnego Śląska w przedstawieniu rodzajowym

Herb Śląska – znak rozpoznawczy, wywodzący się z rodowych herbów Piastów śląskich. Po raz pierwszy wizerunku orła użył na swej pieczęci książę opolski Kazimierz I w 1222 roku. Jest to też najstarszy wizerunek orła jako godła książęcego na ziemiach polskich.

Na ziemiach Dolnego Śląska używano w herbie czarnego orła w złotym polu ze srebrną przepaską na skrzydłach często dodatkowo z białym krzyżem pośrodku (jest to rodowy znak Henryka Brodatego tzw. zgorzelec), natomiast ziemie Górnego Śląska przyjmowały na ogół orła złotego w błękitnym polu. W części niemieckiej Górnego Śląska w latach 1919-1945 tarcza na herbie pruskiej prowincji Górnego Śląska przegrodzona została w połowie ostrzem kosy, poniżej którego znajdowało się godło górnicze. W polskiej tradycji zazwyczaj orzeł śląski nie jest ukoronowany[a], w czeskiej (vide: wielki herb Czech oraz herb Śląska Austriackiego) i niemieckiej na ogół przeciwnie (patrz: ikonografia poniżej)[b].

Barwy ziem powiązane są z kolorystyką ich tarcz herbowych. Dolny Śląsk używa koloru srebrnego – od przepaski na piersi orła, godła księcia Henryka Brodatego – i złotego od pola tarczy herbowej. Z kolei Śląsk Górny odpowiednio złotego i błękitnego. W czasach pruskich jednolita prowincja śląska (a później dolnośląska) używała flagi z dwoma pasami (poziomymi) równej szerokości: srebrnym u góry i złotym u dołu, natomiast górnośląska flagi z pasem żółtym u góry i błękitnym u dołu[1]. W tradycji przyjęło się, że herb i barwy dolnośląskie używane są jednocześnie jako symbole Śląska jako całości.[potrzebny przypis] Obecnie tradycyjny herb Piastów dolnośląskich (czarny orzeł na złotym tle) możemy zaobserwować na:

Orzeł Piastów górnośląskich - żółty (złoty) orzeł na błękitnym tle - znajduje się w herbie województwa śląskiego i herbie województwa opolskiego (herb nawiązuje do herbu księcia Jana II Dobrego). Obie wersje herbów często występują w herbach i/lub flagach miejscowości, gmin i powiatów położonych na Śląsku (a w niektórych przypadkach również poza historycznym Śląskiem - np. herb Żywca należącego dawniej do rządzonych przez śląskich Piastów księstw cieszyńskiego i oświęcimskiego czy herb Oświęcimia, zawierający dwie połówki górnośląskiego orła), a także na flagach urzędowych województwa opolskiego i śląskiego.

W herbie Czech znajduje się czarny orzeł ze srebrną przepaską z krzyżem oraz koroną na głowie, symbolizująca Śląsk[2] (w heraldyce czeskiej cz. orel posiada dwie głowy, a cz. orlice jedną[3]).

Galeria herbów dolnośląskich (i historycznego Śląska)[edytuj | edytuj kod]

Herb Śląska
Ilustracja
Herb Piastów dolnośląskich używany przez księcia żagańskiego
Typ herbu

krajowy

Alternatywne nazwy

Orzeł śląski

Wprowadzony

1224

Multimedia w Wikimedia Commons

Galeria herbów górnośląskich[edytuj | edytuj kod]

Herb Górnego Śląska
Ilustracja
Herb Górnego Śląska
Typ herbu

krajowy

Alternatywne nazwy

Orzeł górnośląski

Wprowadzony

1222

Multimedia w Wikimedia Commons

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Koronowanym orłem posługiwało się od czasów Wacława III Adama Księstwo Cieszyńskie.
  2. ↑ Wyjątkiem jest niekoronowany orzeł w herbie pruskiej prowincji Górny Śląsk.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Subnational Flags 1919-1935 (Prussia, Germany)
  2. ↑ 3/1993 Sb. o státních symbolech České republiky. Ministerstvo vnitra. [dostęp 2011-01-07]. (cz.).
  3. ↑ Helena Znojemská, Zdeněk Tábor Dražovický: Zvířata. [dostęp 2011-01-07]. (cz.).
  4. ↑ Herzogtum Schlesien

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Herb_Śląska&oldid=70755108”