Herb województwa krakowskiego

Herb województwa krakowskiego – w polu czerwonym orzeł w złotej koronie, z głową zwróconą w lewo, przez skrzydła ma złotą linię. Jest to też herb ziemi krakowskiej.

Opisy w źródłach historycznych

Ziemia krakowska. Oto początek mojej opowieści. Dawnym symbolem całego Królestwa Polskiego i jego stolicy jest orzeł biały, dzierżący na głowię złotą koronę, z rozpostartymi skrzydłami, ozdobiony złotą pręgą, w czerwonym polu; jedynie król, książę i monarcha Polski zwykł nosić ten znak w swojej tarczy, a także ziemia krakowska, matka i metropolia, stolica wszystkich ziem i krain Królestwa Polskiego; nikomu innemu nie wolno używać symbolu o tak wyrazistym blasku, podobnego do znaku sąsiedniego Cesarstwa Rzymskiego: tak jak ono nosi czarnego orła w złotym polu, tak Królestwo Polskie nosi białego w czerwonym. Jednakże żaden inny król nie może z królem lub Królestwem Polskim pod względem tożsamości i doskonałości symbolu konkurować. Przez wzgląd na Wielkie Księstwo Litewskie król Polski pieczętuje się uzbrojonym mężczyzną, trzymającym w wyciągniętej ręce miecz błyszczący, niosącym na ramieniu podwójny krzyż, na białym koniu.

Jan Długosz, Klejnoty Długosza

Krakowskie Woiewodztwo ná choragwi używa Orłá białłego w złotey Koronie, w cżerwonym polu, á przez skrzydłá ma złota linia.

Marcin Bielski, Kronika polska Marcina Bielskiego nowo wydana

[W] czerwonem polu orzeł biały w złotej koronie, ze złotą na skrzydłach pręgą.

Encyklopedia powszechna, tom 27

Dawniej

Za czasów Królestwa Polskiego oraz Rzeczypospolitej Obojga Narodów wizerunek orła krakowskiego nie był sprecyzowany. Na ilustracji do Statutu Łaskiego widnieje orzeł zwrócony w lewo, bez złotej pręgi na skrzydłach. W późniejszej ikonografii pojawia się złota przepaska, ale orzeł czasem zwrócony jest w prawo. Dopiero herby w królestwie kongresowym i II Rzeczypospolitej były dokładnie opisane.

Współcześnie

Dziś do herbu województwa krakowskiego nawiązują herby województw małopolskiego i świętokrzyskiego.

Galeria

• 
  Herb ziemi krakowskiej w Statucie Łaskiego (1506).
• 
  Herb województwa krakowskiego na sklepieniu dawnej Izby Poselskiej na Zamku Królewskim w Warszawie.
• 
  Herb województwa krakowskiego w herbarzu Kaspra Niesieckiego (1743).
• 
  Herb województwa krakowskiego w XIX-wiecznym wydaniu herbarza Bartosza Paprockiego (1858).
• 
  Herb województwa krakowskiego w herbarzu Bolesława Starzyńskiego (1875–1900).
• 
  Herb województwa krakowskiego w Podręczniku geografii ojczystej Wł. Dyniewicza (1894).
• 
  Herb województwa krakowskiego w wykonaniu Stanisława Eljasz-Radzikowskiego na jednej z pocztówek wydanych przez Towarzystwo Szkoły Ludowej (1910).
• 
  Współczesna rekonstrukcja herbu województwa krakowskiego z czasów I Rzeczypospolitej.
• 
  Herb województwa krakowskiego w czasach Kongresówki.
• 
  Herb województwa krakowskiego w czasach II Rzeczypospolitej.

Bibliografia

• Projekt Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie nadania herbów województwom, AAN, PRM 59-10, s. 18-21

Linki zewnętrzne

• Wojciech Drelicharz, Zenon Piech: Studium historyczno-heraldyczne. 1999.