Herman z Reichenau

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Błogosławiony
Herman z Reichenau OSB
Ilustracja
Herman z Reichenau z astrolabium (z prawej), ilustracja średniowieczna
Data i miejsce urodzenia

18 lipca 1013
Altshausen

Data i miejsce śmierci

24 września 1054
Reichenau

Czczony przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

1863 (aprobata kultu)
przez Piusa IX

Wspomnienie

24 września

Relikwie Hermana z Reichenau w kościele zamku w Althausen

Herman z Reichenau lub Herman Kaleka[1], zwany również Hermanem Chromym, Hermanem Kulawym, Hermannusem Contractusem lub Herimannusem Augiensisem[2] (ur. 18 lipca 1013 w Altshausen, w Szwabii, zm. 24 września 1054 w Reichenau) – duchowny katolicki oraz intelektualista: benedyktyński mnich związany z klasztorem Reichenau, astronom, matematyk, kompozytor, kronikarz i poeta, błogosławiony Kościoła katolickiego.

Życie[edytuj | edytuj kod]

Herman był synem hrabiego Wolfrada II z Althausen-Veringen. Niepełnosprawny prawdopodobnie od urodzenia, nie poruszał się samodzielnie, czytał i pisał z trudem[a] [3]. Obdarzony wybitnym intelektem, w wieku siedmiu lat, został posłany na naukę do Berna, opata klasztoru Reichenau. W wieku 30 lat złożył śluby zakonne.

Herman interesował się historią, muzyką, matematyką oraz astronomią. Napisał kronikę historii świata od narodzin Jezusa Chrystusa do 1054, która jest jednym z głównych źródeł informacji na temat XI wieku.

Niektórzy przypisują mu wprowadzenie podziału godziny na minuty. Był jednym z wiodących badaczy zaangażowanych w upowszechnienie dzieł z zakresu matematyki i astronomii dostępnych wówczas jedynie w języku arabskim. Wprowadził do powszechnego użycia arabski termin almukantarat oznaczający równoległe do horyzontu koło małe na sferze niebieskiej.

Jest autorem wielu tekstów poetyckich oraz kompozycji muzycznych. Zmarł w 1054 i spoczął w rodzinnym grobowcu w Altshausen.

Prace[edytuj | edytuj kod]

Historia[edytuj | edytuj kod]

  • Chronicon – spośród wielu prac Hermana o tematyce historycznej na szczególną uwagę zasługuje napisana w języku łacińskim kronika obejmująca czas od narodzin Chrystusa do 1054. Po śmierci Hermana prace kronikarskie przejął jego uczeń Bertold z Reichenau.
  • Gesta Chuoradi et Heinrici imperatorum – najprawdopodobniej nie zachowane do czasów obecnych

Muzyka[edytuj | edytuj kod]

Salve Regina w wykonaniu Les Petits Chanteurs de Passy
  • De musica – przedstawia wypracowany przez Hermana system nutowy.
  • Sekwencje:
    • Sequentia de beata Maria virgine (kwestia autorstwa nie jest jednoznacznie rozstrzygnięta; dzieło to przypisuje się również Henrykowi, nauczycielowi Gottschalka; przetłumaczone na język niemiecki w XII w.)
    • Grates honos hierarchia
    • Rex regum Dei Agne
    • Benedictio trinae unitati (przypisywane)
    • Exurgat totus almiphonus (przypisywane)
  • Antyfony:
    • Alma redemptoris mater oraz Salve Regina (przypisywane)
  • Historie:
    • Afra-Officium, wyd. Brambach 1892

Astronomia i matematyka[edytuj | edytuj kod]

  • Liber de mensura astrolabii – najprawdopodobniej autorstwa Gerberta von Aurillac, opracowana przez Hermana
  • De utilitatibus astrolabii libri duo – pierwszy rozdział najprawdopodobniej autorstwa Hermana
  • De mense lunari
  • De horlogiorum compositione – fragment wyd. Oesch 1961
  • Regulae in computum – podsumowanie na temat kościelnej rachuby czasu
  • De conflictu arithmimachiae, wyd. Wappler, 1892
  • Qualiter multiplicationes fiant in abaco, wyd. Treutelein, 1877
  • De geometria – najprawdopodobniej nie zachowało się

Poezja[edytuj | edytuj kod]

  • Carmen de octo vitiis principalibus – wiersz o ośmiu przywarach, skierowany do zakonnic (1722 wersy); wyd. Dümmler, 1867
  • Versus pro epitaphio matris suae – jako zapis w kronice
  • Martyrologium, wyd. Dümmler 1885

Kult[edytuj | edytuj kod]

Kult Hermana Kaleki, jako błogosławionego, zaaprobowano w 1836 roku[1].

Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest w dies natalis (24 września)[4], niegdyś 25 września[1].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Przyczyny niepełnosprawności Hermana nie są znane. Uważa się, że mogła wystąpić po przebytej chorobie Heinego-Medina lub też wskutek tetraplegii.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Herman Kaleka. Deon.pl. [dostęp 2014-10-04].
  2. Hugo Hoever (SOCist): Żywoty świętych Pańskich. przekład Zbigniew Pniewski. Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1983, s. 349.
  3. Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: H-Ł. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 44–45. ISBN 83-7097-464-3.
  4. Błogosławiony Herman Kaleka. Internetowa Liurgia Godzin, brewiarz.pl. [dostęp 2014-10-04].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Hermann von Reichenau: Chronicon. W: R. Buchner, Werner Trillmich: Quellen des 9. und 10. Jahrhunderts zur Geschichte der Hamburgischen Kirche und des Reiches. Darmstadt: Freiherr vom Stein- Gedächtnisausgabe 11, 1961. (niem.).
  • Josef Anton Amann: Der selige Hermann. Der lahme Benediktinermönch von Reichenau. Höchst/Vorarlberg: Freiherr vom Stein- Gedächtnisausgabe 11, 1948. (niem.).
  • Arno Borst: Wie kam die Arabische Sternkunde ins Kloster Reichenau?. Konstancja: Uvk Univers.-Vlg, 1988. ISBN 3-87940-355-4. (niem.).
  • Maria Calasanz Ziesche: Die letzte Freiheit. Rheinbach koło Bonn: Schwestern Unserer Lieben Frau, 1992. ISBN 3-9800449-0-4. (niem.).
  • Arno Borst: Mönche am Bodensee. Sigmaringen: Thorbecke, 1994. ISBN 3-7995-5006-2. (niem.).
  • Walter Berschin, Martin Hellmann: Hermann der Lahme. Gelehrter und Dichter (1013–1054). Heidelberg: Mattes, 2005. ISBN 3-930978-81-4. (niem.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]