Hete bliksem
| danie główne | |
 Hete bliksem polane sosem jus | |
| Rodzaj | |
|---|---|
| Kuchnia | |
| Obróbka żywności | |
| Odmiany | |
|
Himmel und Erde (Niemcy); obecna też w kuchni śląskiej | |
| Składniki | |
Hete bliksem – tradycyjna potrawa kuchni holenderskiej z grupy stamppotów[1] o słodko-kwaśnym smaku, przyrządzana z ugotowanych w równych proporcjach ziemniaków i jabłek, podawana razem z kawałkami usmażonego wędzonego boczku[2]. Spożywana na terenie całej Holandii w wielu wariantach[3].
W Groningen terminem tym określa się też piękną kobietę[2].
W kuchni niemieckiej podobna potrawa z ziemniaków i jabłek nazywa się Himmel und Erde[4][5].
Składniki
[edytuj | edytuj kod]Podstawowe składniki obejmują: ziemniaki, słodkie i kwaśne jabłka, boczek wędzony, masło, sól i pieprz czarny do smaku[2].
Przygotowanie
[edytuj | edytuj kod]Potrawę przygotowuje się z obranych ziemniaków, pokrojonych na grube plastry i następnie podzielonych na 4 części, oraz obranych jabłek, pozbawionych środka i pokrojonych na ósemki. Składniki wkłada się do obszernego garnka z wołowym bulionem[2]. Można również ziemniaki włożyć do niedużej ilości gotującej się wody, podgotować przez około 10 minut, po czym ułożyć na nich warstwę jabłek, dodać trochę masła oraz sól i cukier do smaku i gotować dalej przez około 20 minut aż do miękkości[6]. W przypadku wersji z bulionem najpierw na dnie układa się warstwę ziemniaków, a na nich kładzie się warstwę jabłek, tak aby tylko ziemniaki były przykryte. Po ugotowaniu, które trwa około 25 minut, dodaje się dużo świeżo zmielonego czarnego pieprzu, sól i kawałek masła. Całość należy dokładnie wymieszać, ale nie ubijać[2].
Do przygotowania można użyć zarówno ziemniaków rozgotowujących się, jak i nie rozgotowujących się podczas gotowania. Najlepiej wykorzystać dwa rodzaje jabłek, słodkie (np. ‘Golden Delicious’) i kwaśne (np. złota ‘Reneta’ o solidniejszym miąższu)[2].
Proporcje
[edytuj | edytuj kod]Potrawę sporządza się z równych wagowo ilości ziemniaków i kwaśnych jabłek[6]. W przepisie 1/3 kwaśnych jabłek można zastąpić jabłkami słodkimi lub gruszkami[6], a zostanie uzyskana bardziej gładka konsystencja, np. 1,5 kg ziemniaków, 1 kg złotych renet, 1/2 kg jabłek słodkich, 400 ml bulionu wołowego i 300 g boczku wędzonego[2].
Podawanie
[edytuj | edytuj kod]Potrawę podaje się na gorąco razem z kawałkami osobno usmażonego boczku wędzonego[2]. Zamiast z boczkiem potrawę można serwować z upieczoną bloedworst lub kawałkami upieczonej kiełbasy o nazwie rolpens[7] czy plastrami smażonej wątróbki[6].
Warianty
[edytuj | edytuj kod]Do potrawy można dodatkowo dodać cebulę[5] poddaną karmelizacji[4].
Słodkie jabłka, stanowiące 1/3 całkowitej ilości jabłek, mogą zostać zastąpione gruszkami[6] (tzw. blauwe bliksem[8]).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Werner Drent: Stamppotbijbel. Amsterdam: Uitgeverij Carrea Culinair, 2018, s. 15. ISBN 978-90-488-4224-7.
- ↑ a b c d e f g h Manon Sikkel i Michiel Kløonhammer: Oerhollands. Haarlem: Uitgeverij J.H. Gottmer/H.J.W. Bocht BV, 2010, s. 24. ISBN 978-90-230-1267-2.
- ↑ Miriam Jacobs: The Dutch in America Orange Pages. Dutch Networking Services, 1992, s. 142. ISBN 978-0-9631013-0-3.
- ↑ a b Peter Coucquyt, Bernard Lahousse, Johan Langenbick: The Art & Science of Foodpairing. Mitchell Beazley, 2020, s. rozdział Classic Pairing apple and potatoe. ISBN 978-1-78472-640-9.
- ↑ a b Barbara Steinbauer-Grötsch: Lekker! Mein kulinarischer Reiseführer durch die Niederlande. Mit Rezepten für die Ferienküche und Zuhause.. s. 216. ISBN 978-90-832398-0-4.
- ↑ a b c d e Jonah Freud (pod redakcją): De Elisabeth Praktische Recepten van de Huishoudschool Mariakroon uit Culemborg. Amsterdam: Carrera Culinair, 2018, s. rozdział Stamppoten; przepis 505. ISBN 978-90-488-4488-3.
- ↑ Peter Joh. M. Zuidweg: Eten in Europa van A tot Z. Lulu, 2018, s. 107. ISBN 978-0244424107.
- ↑ Ken Albala: Food Cultures of the World Encyclopedia. Greenwood Publishing Group, 2011, s. 251. ISBN 978-0313376269.