Heteropodinae
| Thorell, 1873 | |||
 Heteropoda maxima, samica z kokonem | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | Entelegynae | ||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Heteropodinae | ||
| Synonimy | |||
| |||
.jpg)
Heteropodinae – podrodzina pająków z infrarzędu Araneomorphae i rodziny spachaczowatych.
Morfologia i zasięg[edytuj | edytuj kod]
Pająki te mają na prosomie ośmioro oczu rozmieszczonych w dwóch rzędach[1]. W widoku grzbietowym oczy pary przednio-środkowej leżą bardziej z przodu niż pary przednio-bocznej, a oczy pary tylno-środkowej bardziej z przodu niż oczy pary tylno-bocznej. Oczy par bocznych mają większe rozmiary niż par środkowych w danym szeregu[2][1]. Szczękoczułki mają trzy zęby na przedniej krawędzi bruzdy i od czterech do sześciu zębów na jej krawędzi tylnej. Charakterystyczna dla podrodziny jest obecność między tymi krawędziami dodatkowych mniejszych ząbków intermarginalnych, w większości zgrupowanych w łatce położonej w pobliżu ząbków krawędzi przedniej[3][1]. Nogogłaszczki samic Heteropodinae odznaczają się obecnością na pazurkach od trzech do dziewięciu długich i zakrzywionych zębów[2][1]. U samców nogołaszczkich pozbawione są pazurków[1], odznaczają się natomiast wykształconymi brzuszną apofizą goleniową i gałęzią brzuszną rterolateralnej apofizy goleniowej[2]. Odnóża pierwszej i drugiej pary mają nadstopia z dwoma kolcami bocznymi – po jednym na każdym boku[2]. Wszystkie nadstopia mają po grzbietowej stronie części odsiebnej błonę trójpłatową o dobrze wykształconych wyrostkach bocznych i haczyku środkowym, co stanowi synapomorfię podrodziny[3][1].
Przedstawiciele Heteropodinae występują w krainach neotropikalnej, etiopskiej, madagaskarskiej, orientalnej i australijskiej[4][2], największą różnorodność osiągając w Australazji[3].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson rangi rodzinowej od rodzaju Heteropoda jako pierwszy utworzył w 1873 roku Tamerlan Thorell. W 1897 roku Eugène Simon sklasyfikował spachaczowate jako podrodzinę aksamitnikowatych i podzielił je na siedem grup, w tym Heteropodeae[5]. Spachadzowate do rangi rodziny, a Heteropodinae do rangi podrodziny wyniósł w latach 1912-1914 Toivo Henrik Järvi[6][7]. Jako jedna z ośmiu podrodziny spachaczowatych, Heteropodinae wyróżnione zostały w Systema Aranearum Aleksandra Pietrunkiewicza z 1928 roku[8]. W 1998 roku Peter Jäger zaproponował synapomorfie podrodziny[1]. Monofiletyzm Heteropodinae wsparły molekularne analizy filogenetyczne Majida Moradmanda, Axela L. Schönhofera i Petera Jägera z 2014 roku[3] oraz Warda C. Wheelera i innych z 2017 roku[9].
Do podrodziny tej zalicza się 20 rodzajów[2][10]:
- Anaptomecus Simon, 1903
- Barylestis Simon, 1909
- Berlandia Lessert, 1921
- Bhutaniella Jäger, 2000
- Borniella Grall & Jäger, 2022
- Guadana Rheims, 2010
- Heteropoda Latreille, 1804
- Martensikara Jäger, 2021
- Martensopoda Jäger, 2006
- Menarik Grall & Jäger, 2022
- Micropoda Grall & Jäger, 2022
- Pandercetes L. Koch, 1875
- Platnickopoda Jäger, 2020
- Pseudopoda Jäger, 2000
- Sinopoda Jäger, 1999
- Sparianthina Banks, 1929
- Spariolenus Simon, 1880
- Thunberga Jäger, 2020
- Tiomaniella Grall & Jäger, 2022
- Yiinthi Davies, 1994
Moradmand i inni na podstawie molekularnej analizy filogenetycznej zaliczyli w 2014 roku do Heteropodinae także rodzaj Caayguara[3], jednak Cristina Rheims podała ten krok w wątpliwość ze względu na cechy morfologiczne[2]. Elena Grall i Peter Jäger w publikacji 2022 roku również nie zaliczyli Caayguara do Heteropodinae[10].
Według wyników molekularnej analizy filogenetycznej Moradmand i innych z 2014 roku Heteropodinae zajmują pozycję bazalną względem kladu obejmującego pozostałe spachaczowatych z wyjątkiem Sparianthinae[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Peter Jäger, First results of a taxonomic revision of the SE Asian Sparassidae (Araneae), [w:] P.A. Selden (red.), Proceedings of the 17th European Colloquium of Arachnology, Edinburgh 1997., 1998, s. 53-59.
- ↑ a b c d e f g Cristina A. Rheims. The Neotropical genera Guadana Rheims, 2010 and Sparianthina Banks, 1929 (Araneae: Sparassidae: Heteropodinae). „Zootaxa”. 5061 (3), s. 401-431, 2021. DOI: 10.11646/zootaxa.5061.3.1.
- ↑ a b c d e f Majid Moradmand, Axel Schönhofer, Peter Jäger. Molecular phylogeny of the spider family Sparassidae with focus on the genus Eusparassus and notes on the RTA-clade and ‘Laterigradae’. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 74 (1), 2014. DOI: 10.1016/j.ympev.2014.01.021.
- ↑ Peter Jäger. Thunberga gen. nov., a new genus of huntsman spiders from Madagascar (Araneae: Sparassidae: Heteropodinae. „Zootaxa”. 4790 (2), s. 245–260, 2020. Magnolia Press. DOI: 10.11646/zootaxa.4790.2.3.
- ↑ E. Simon: Histoire naturelle des araignées. Paris: 1897.
- ↑ T.H. Järvi. Das Vaginalsystem der Sparassiden. I. Allgemeiner Teil. „Annales Academiae Scientiarum Fennicae (A)”. 4, s. 1–131, 1912.
- ↑ T.H. Järvi. Das Vaginalsystem der Sparassiden. II. Spezieller Teil. „Annales Academiae Scientiarum Fennicae (A)”. 4, s. 118-235, 1914.
- ↑ Alexandr I. Petrunkevitch. Petrunkevitch A. 1928.Systema Aranearum. „Transactions of the Connecticut Academy of Arts and Sciences”. 29, s. 1–270, 1928.
- ↑ Ward C. Wheeler i inni, The spider tree of life: phylogeny of Araneae based on target-gene analyses from an extensive taxon sampling. Cladistics, wyd. 6, t. 33, 2017, s. 576-616, DOI: 10.1111/cla.12182.
- ↑ a b Elena Grall, Peter Jäger. Four new genera of Heteropodinae Thorell, 1873 from Malaysia, Brunei and Papua New Guinea (Araneae: Sparassidae). „Zootaxa”. 5169 (1), s. 1-25, 2022. DOI: 10.11646/zootaxa.5169.1.1.