Heterorrhina elegans

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Heterorrhina elegans
(Fabricius, 1781)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

poświętnikowate

Podrodzina

kruszczycowate

Plemię

Goliathini

Podplemię

Coryphocerina

Rodzaj

Heterorrhina

Gatunek

Heterorrhina elegans

Synonimy
  • Cetonia elegans Fabricius, 1781
  • Cetonia aeruginea Herbst, 1786
  • Cetonia cuprea Herbst, 1790
  • Coryphe cyanoptera Westwood, 1842
  • Coryphocera coxalis Blanchard, 1850
  • Coryphocera fulgidissima Kannegieter, 1891
  • Gnathocera feisthamel Gory et Percheron, 1833
  • Gnathocera feisthameli Burmeister, 1842
  • Heterorrhina anthracina Westwood, 1848
Zmienność ubarwienia w zależności od oświetlenia i kąta
Spód ciała

Heterorrhina elegans – gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych, podrodziny kruszczycowatych i plemienia Goliathini.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten został opisany w 1781 przez Johana Christiana Fabriciusa[1] jako Cetonia elegans[2].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Ciało długości od 21 do 28 mm i szerokości od 10 do 14 mm, podłużno-owalne, bardzo gładkie, z wierzchu umiarkowanie wypukłe. Ubarwienie szmaragdowo-zielone, niebieskie, ogniścieczerwone, indygo lub czarne, z bokami i tylnymi biodrami pomarańczowymi, a resztą odnóży, czułkami, krawędzią przyszwową pokryw i ich wynisłościami wierzchołkowymi i barkowymi czarnymi. Osobniki o barwie podstawowej ogniście czerwonej określane są jako odmiana H. e. var. fulgidissima, a te o czarnej jako odmiana H. e. var. anthracina. Nadustek kwadratowy, o bokach równoległych, a przednim brzegu prostym, silnie zagiętym, pośrodku szeroko uzębionym. Powierzchnia nadustka z rzadka punktowana, podobnie jak boki, raczej wąskiego z przodu, przedplecza. Przód głowy z podłużnymi żeberkami. Pośrodku pokrywy ślady rzędowego punktowania. Pygidium poprzecznie grubo żłobkowane. Wyrostek śródpiersia wąski, tępy i zakrzywiony. Samce wyróżniają się głębokim kanalikiem na spodzie odwłoka i dłuższymi stopami tylnej pary odnóży[2].

Ubarwienie oskórka nie opiera się o pigment, tylko jest całkowicie strukturalne, dzięki czemu nawet na okazach sprzed dwustu lat brak odbarwienia[3]. Dolna część struktury może być złożona nawet z blisko 50 mikroskopijnych podwójnych warstw[4]. Badania nad nią przeprowadzono w ramach poszukiwań farb strukturalnych, które nie zawierałyby pigmentów, będących często szkodliwymi dla środowiska substancjami[5].

Fenologia i rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]

Dorosłe spotykane są w południowych Indiach od czerwca do października, niekiedy w dużych skupiskach liczących wiele osobników[6].

Gatunek orientalny, znany z indyjskich stanów Bihar, Jharkhand, Karnataka, Madhya Pradesh, Tamilnadu, a także ze Sri Lanki i Mjanmy[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b F.A. Bisby, Y.R. Roskov, T.M. Orrell, D. Nicolson, L.E. Paglinawan, N. Bailly, P.M. Kirk, T. Bourgoin, G. Baillargeon, D. Ouvrard (red.): Heterorrhina elegans (Fabricius, 1781). [w:] Catalogue of Life: 22nd December 2014 [on-line]. [dostęp 2015-01-26].
  2. a b Gilbert John Arrow: The Fauna of British India. Coleoptera. Lamellicornia (Cetoniinae & Dynastinae). London: Taylor and Francis, 1910, s. 93-94.
  3. A.C. Neville, S. Caveney. Scarabaeid beetle exocuticle as an optical analogue of cholesteric liquid crystals. „Biological Reviews”. 44 (4), s. 531–562, 1969. DOI: 10.1111/j.1469-185X.1969.tb00611.x. 
  4. R. A. Steinbrecht, W. Mohren, H. K. Pulker, D. Schneider. Cuticular Interference Reflectors in the Golden Pupae of Danaine Butterflies. „Proceedings of the Royal Society B”. 226 (1244), s. 367–390, 1985. DOI: 10.1098/rspb.1985.0100.. 
  5. T. Lenau, M. Barfoed. Colours and Metallic Sheen in Beetle Shells - A Biomimetic Search for Material Structuring Principles Causing Light Interference. „Advanced Engineering Materials”. 10 (4), s. 299–314, 2008. DOI: 10.1002/adem.200700346. 
  6. S. Kumara, M. Sankar, V. Sethuramana, A. Musthak. Population dynamics of white grubs (Coleoptera: Scarabaeidae) in the rose environment of Northern Bangalore, India. „Indian Journal of Science and Technology”. 2 (1), s. 46–52, 2009.