Hieronim Stano

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hieronim Stano
Herb
Gozdawa
Miejsce urodzenia

Krosno

Miejsce śmierci

Nowotaniec

Dzieci

Jerzy Stano

Hieronim Stano herbu Gozdawa, (ur. Krosno – zm. Nowotaniec), szlachcic polski, rajca miejski Krosna, wojski sanocki, dziedzic Nowotańca.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Hieronim był synem mieszczanina Stanisława Stano i matki z domu Tyczyńska[1], dlatego Balowie 28 lutego 1545 przyjęli go do swojego rodu. Jego bratem był Feliks Stano, który pozostawił mu znaczny majątek[2]. Rodzina ta zdaniem Niesieckiego, ma pochodzenie francuskie, i pochodzić z niej miał Franciszek Stano, biskup ruteneński[3]. Hieronim Stano zawarł związek małżeński z Zofią Wzdowską. Akta biskupie diecezji przemyskiej z 29 listopada 1558, podają, że Hieronim Stano od 1552 wraz z żoną oraz dziećmi nie spowiadał się i nie przyjmował komunii. Natomiast, czytał Postylla Mikołaja Reya potępione na synodzie piotrkowskim. Jego brat Andrzej był w tym czasie proboszczem parafii w Nowotańcu, lecz na skutek sprzyjania reformacji został w listopadzie 1558 usunięty z tej funkcji.

Z tych też przyczyn oraz po zamianie kościoła katolickiego na zbór kalwiński, 10 sierpnia 1559 biskup Jan Dziaduski obłożył Hieronima Stano ekskomuniką. Na pierwszego pastora tego zboru Stanowie wybierali Jakuba ze Strzyżowa, apostatę (ekskomunikowany 1 lipca 1558, poprzednio był pastorem Balów w Hoczwi). Hieronim Stano był wiernym wyznawcą kalwinizmu do końca życia. W małżeństwie urodziło mu się kilka córek oraz syn Jerzy, poseł na sejm w roku 1591, dziadek Jerzego Juniora starosty sądeckiego.

Wejście do renesansowej kamienicy[4] Hieronima Stano na rynku w Krośnie, 2009

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J. str. 495.
  2. "Felix Stano et Hieronimus Stano fratres germani et Felix molitor civis et consul". Feliks był znanym młynarzem bieckim, i handlarz pieniądzem, utrzymywał kontakty handlowe z Krakowem, Wrocławiem i Norymbergą, pozostawił w Krośnie majątek szacowany na ponad 8 460 florenów, Hieronim był wykonawcą testamentu . [w:] Krosno: studia z dziejów miasta i regionu. str. 134,; Krosno: Do roku 1918. 1972. str. 148.
  3. " Parisius (Paweł Franciszek Parisius) mniema, że dom ten z Francji przyszedł z której był Błogosławiony Franciszek Stano biskup Ruteneński (Rouergue) we Francji." [w:] Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J., str. 494, i 495 (Franciscus de Stanno, episc. Ruthen; "Festum Angeli Custodis ex Ecclesiae Toletanoe pio more ad Ru tenos deductum, auctore beato Francisco de Stanno, Rutenensi episcopo, probante Sede Apostolica"
  4. "budowniczym kamienicy był Jan Schelnar, gdyż jego gmerk widnieje na portalu zewnętrznym ..." [w:] Studia historyczne, t. 3-4, str. 42, PAN, 1960

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Szczęsny Morawski. Arjanie Polscy. s. 31
  • Akta zapisu Jana Wzdowskiego na dobrach Nowotaniec na rzecz Hieronima Stano z 1545 (2) k.2-4 Biblioteka Jagiellońska
  • Akta rodziny Stano, właścicieli Nowotańca 1551-1653 (6) k.5-28 w tym uwierzytelniony ekscerpt mandatu cesarza Maksymiliana II w sprawie wydania zbiegłych chłopów właścicielom 1565, k.15 w: 7506 IV Akta spraw spornych i niespornych, głównie rodzin kolejnych właścicieli miasteczka Nowotaniec w pow. sanockim. Oryginały i kopie. Biblioteka Jagiellońska BJ 7001-8000.
  • Franciszek Piekosiński. O dynastycznym szlachty polskiej pochodzeniu. Kraków, 1888, str. 185
  • Akta biskupie diecezji przemyskiej. t. XV. 1558
  • Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego; Mac. (Dr Maurycy Maciszewski) Vol. VII, ss. 290-291.
  • Schematismus Universi Veneralibis Cleri Saecularis & Regularis Ritus Latini, Jasło, 1872 str. 75

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]