Hołynka (rejon grodzieński)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
152 |
| Kod pocztowy |
231724 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 53°46′33″N 23°34′06″E/53,775833 23,568333 | |
Hołynka (biał. Галынка, Hałynka) – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie grodzieńskim, w sielsowiecie Sopoćkinie.
Znajduje się tu rzymskokatolicka parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Hołynce.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona jest 21 km na północny zachód od Grodna i 1 km od granicy polsko-białoruskiej[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zdaniem Józefa Maroszka w 1546 w miejscu późniejszej Hołynki mogła mieć miejsce nieudana próba założenia przez królową Bonę miasta Zygmuntowo[2].
Najstarsza wzmianka o Hołynce pochodzi z 1586[3]. Jako miasto wymieniają Hołynkę rejestry oraz inwentarze z 1715, 1744, 1775, 1794, 1834 i 1835[4]. Wieś szlachecka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[5].
Po III rozbiorze Polski miejscowość weszła w skład Królestwa Prus. W 1815 znalazła się w powiecie augustowskim Królestwa Polskiego, a w 1867 – w guberni suwalskiej. W latach 1921–1939 wchodziła w skład II Rzeczypospolitej i była centrum administracyjnym gminy Hołynka w powiecie augustowskim województwa białostockiego.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku Hołynka zamieszkiwana była przez 267 osób, wśród których 183 zadeklarowało wyznanie rzymskokatolickie, 9 prawosławne a 75 mojżeszowe. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy oznaczyli polską przynależność narodową. We wsi było 54 budynków[6].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 roku miejscowość znalazła się pod okupacją radziecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 roku włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 roku włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy. W 1944 roku ponownie zajęta przez wojska radzieckie i włączona do obwodu grodzieńskiego Białoruskiej SRR. Od 1959 roku w rejonie grodzieńskim. Od 1991 roku miejscowość wchodzi w skład niepodległej Białorusi.
Zabytki i pomniki[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się działający kościół rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża, a także kaplica. W przeszłości istniała także cerkiew greckokatolicka[7].
Na kościelnym cmentarzu znajduje się pamiątkowy krzyż ku czci mieszkańców parafii Hołynka, którzy stracili życie w czasie II wojny światowej. Ma on formę krzyża łacińskiego ustawionego na postumencie, na którym umieszczono stylizowane płaskorzeźby krzyża i świec, a także tablicę z napisem w języku polskim: Pomordowanym mieszkańcom Parafii Hołynka w latach 1939–1945 w hołdzie pamięci rodacy[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Google Maps. [dostęp 2018-06-18].
- ↑ Maroszek 1992 ↓, s. 54, 61.
- ↑ Maroszek 1992 ↓, s. 62.
- ↑ Maroszek 1992 ↓, s. 61.
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 87.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 3.
- ↑ Hołynka. Radzima.org. [dostęp 2018-06-18]. (biał. • ang. • pol. • ros.).
- ↑ Хайдэнрайх 2011 ↓, s. 156
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Роні Хайдэнрайх: Месцы памяці ахвяр камунізму ў рэгіёнах. W: Анна Камінскі (Рэд.): Месцы памяці ахвяраў камунізму ў Беларусі. Lipsk: Fundacja Badań nad Dyktaturą SED, 2011, s. 278. [dostęp 2018-06-18]. (biał.).
- Józef Maroszek: Zaginione miasto Zygmuntowo. W: Miasto – region – społeczeństwo. Studia ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Wyrobiszowi w sześćdziesiątą rocznicę Jego urodzin. Białystok: Dział Wydawnictw Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, 1992, s. 51–67.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Hołynka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 116.
- Aldukowszczyzna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 15.