Hortobágy (region)
Hortobágy – stepowa równina („puszta”) we wschodnich Węgrzech, część Niziny Cisańskiej na Wielkiej Nizinie Węgierskiej.
Step Hortobágy rozciąga się po obu stronach rzeki Hortobágy, między środkowym odcinkiem Cisy na zachodzie, a równiną Hajduság na wschodzie. Na południu przechodzi w równinę Wielkiej Kumanii o podobnym charakterze. Region stanowi płaską równinę zbudowaną ze współczesnych osadów rzecznych – madów i glin. Powierzchnia regionu wynosi około 2 tys. km², średnia wysokość – 100 m n.p.m. Rolnictwo na tym obszarze to m.in. uprawa ryżu i rybactwo – ogromne stawy rybne.
Pierwotnie step Hortobágy stanowił terasę zalewową Cisy. Step był wtedy wilgotny, ale wyłączony z gospodarczego wykorzystania z powodu ogromnych wiosennych wylewów. Pod koniec XIX wieku bieg Cisy został uregulowany, a nadrzeczne równiny osuszone. Przez Hortobágy poprowadzono wtedy dwa wielkie kanały melioracyjne – Główny Kanał Wschodni i Główny Kanał Zachodni. Step uległ odwodnieniu i przekształcił się w mało wartościowe suche pastwiska o częściowo zasolonych glebach. Rozwinęła się wtedy klasyczna gospodarka pasterska i oparta na niej legenda węgierskiej puszty. Za czasów komunistycznych na puszcie utworzono wielkie państwowe gospodarstwa rolne, których grunty wymagały jednak stałego nawadniania. W 1973 roku część stepu (630 km²) została objęta oficjalną ochroną w Parku Narodowym Hortobágy. Od kilku dekad obszary stepu leżące w obrębie parku narodowego podlegają rekultywacji i naturalnemu wtórnemu stepowieniu. W efekcie puszta Hortobágy obecnie stanowi największy teren stepowy w zachodniej Europie (obszary stepowe Wielkiej Kumanii były rozleglejsze, ale zostały całkowicie przekształcone w użytki rolne).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wielka Encyklopedia Radziecka – hasło [Хортобадь] (ros.)
- Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Węgry. Skala 1:1 000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1985
- Márton Pécsi, Béla Sárfalvi Węgry, Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1971
- Słownik geografii świata. Tom I. A-M, Wiedza Powszechna, Warszawa 1977
- Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, „Przegląd Geograficzny”, tom LXVIII, z 3-4, 1996, str. 457-466
- Przemysław Burchard Węgry, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1988, ISBN 83-214-0554-1
- Jerzy Midzio, Krajobrazy węgierskie, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1988, ISBN 83-02-03732-X, OCLC 749352013.
- Wiesława Rusin, Węgry, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2005, ISBN 83-7304-416-7, OCLC 69312478.
- Középiskolai földrajzi atlasz, Cartographia Tankönyvkiadó Kft, Budapest 2007, ISBN 978-963-352-548-7 CM
- Magyarország. Domborzata és vizei, 1:800 000, Topográf Kft 2002