Hum (żupania istryjska)

Hum
	; Dzwonnica
	Herb
Państwo	Chorwacja
Żupania	istryjska
Miasto	Buzet
Powierzchnia	0,00099 km²
Wysokość	349 m n.p.m.
Populacja (2018); • liczba ludności	; 28
Nr kierunkowy	052
Kod pocztowy	52 425
Tablice rejestracyjne	PU
	Położenie na mapie żupanii istryjskiej Hum
	Położenie na mapie Chorwacji Hum
	45°20′55″N 14°03′00″E/45,348611 14,050000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Hum – miasto w Chorwacji, w żupanii istryjskiej, w mieście Buzet. Jest położone w centralnej Istrii, około 9 km na południowy wschód od Buzetu^[1]. Jest najmniejszym miastem na świecie^[1]^[4]. W 2018 roku liczyło 28 mieszkańców^[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Prapoczątki miasta, leżącego u nasady półwyspu Istria, na terenie, który przez wieki był pograniczem, wiązane są z XI wiekiem. Wówczas obszar ten należał do Państwa Frankońskiego i z inicjatywy poszczególnych władców – feudałów – powstały lokalne twierdze^[5].

Pierwsza wzmianka o mieście Hum pochodzi z dokumentów z 1102 roku. Wówczas nosiło nazwę Hlm^[5], zaś dokumentach nosiło łacińską nazwę Cholm, która pochodziła od włoskiej nazwy Colmo^[6], co w języku polskim oznacza "grzbiet", "wzgórze" lub "pagórek". Twierdza, a raczej rodzaj strażnicy usytuowana została na wzgórzu o podłużnym kształcie, wydatnie wyniesionym ponad obszarem źródliskowym rzeki Mirna.

Przez większość dziejów Hum znajdował się na obszarze nadgranicznym, w związku z czym funkcja obronna stanowiła praktycznie rację bytu tego ośrodka. Najważniejszym obiektem w Hum był zamek, do którego przylegał niewielki zespół domów otoczonych murem. Ze względu na szczupłość miejsca i konieczność skutecznej obrony, powierzchnia miasteczka nigdy nie przekroczyła 0,5 ha. Oprócz zamku w mieście ulokowano kościół parafialny, dzwonnicę, kilkanaście domów – w tym budynek pełniący funkcję ratusza. Już poza murami, w XII wieku wzniesiono niewielki kościół pod wezwaniem Św. Hieronima, otoczony cmentarzem. Obronność miasteczka niekiedy okazywała się skuteczna, ale bywało ono także zdobywane przez napastników lub trawione pożarami^[5].

W XII wieku stała się posiadłością patriarchów akwilejskich. W latach 1153-1248 Hum był częścią Księstwa Meranii^[1]. Od 1412 miasto przeszło pod panowanie Republiki Weneckiej^[5]. W 1552 roku w ramach obrony miasta obok bramy miejskiej wybudowano dzwonnicę i wieżę strażniczą^[6]. W czasie wojny 1612-1618 miasto zostało spalone, a następnie odbudowane. Pod koniec XVIII wieku Hum znalazł się pod panowaniem Cesarstwa Austriackiego^[1].

W 1802 r. na miejscu starego kościoła burmistrz Juraj Gržinića wybudował drugi kościół, pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP z klasycystyczną fasadą^[7].

W 1918 roku miasto zostało zdominowane przez ludność pochodzenia włoskiego. W tym okresie miasto liczyło nawet 450 mieszkańców. Prawie wszyscy opuścili to miejsce, uciekając przed partyzantką pod dowództwem Tito^[1]. Od 1991 roku Hum jest częścią Chorwacji.

Do początków XX wieku w mieście zachowano umiejętność posługiwania się głagolicą^[5]. W kościele Wniebowzięcia NMP zachowały się ścienne pisma głagolickie, napisane w okresie formacyjnym głagolicy (druga połowa XII wieku) i są jednym z najstarszych przykładów chorwackiej kultury literackiej w średniowieczu. W miejskim muzeum można obejrzeć kilka pism głagolickich^[6].

W czerwcu corocznie organizuje się tu festyn z okazji Dni Hum. W czasie festynu wybierany jest nowy burmistrz miasta^[5].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Kościół św. Hieronima
Kościół Wniebowzięcia NMP
Dzwonnica z 1552 r.
Zachowany średniowieczny układ urbanistyczny miasta wraz z murami oraz główną bramą miejską
Stacja kolejowa