Hungaryzm
Hungaryzm (od łac. Hungaria „Węgry”), także: madziaryzm (od węg. Magyar „Węgier”)[1] – element językowy (wyraz, zwrot, konstrukcja składniowa[2]) zaczerpnięty z języka węgierskiego[2][3]. W języku polskim stanowią one niewielką, dość ograniczoną grupę.
Hungaryzmy przenikały do języka polskiego w okresach ożywionych kontaktów Polski i Węgier (głównie XV i XVI wiek). Królami Polski byli między innymi Ludwik Węgierski i Stefan Batory. Później hungaryzmy przenikały do polszczyzny sporadycznie (np. giermek, choć pierwsze poświadczone użycia w języku polskim pochodzą z XVI w., to jednak sam wyraz został w polszczyźnie spopularyzowany dopiero w XIX w. przez Henryka Sienkiewicza).
Do najważniejszych hungaryzmów w języku polskim należą:
- baca
- batiar
- bogracz
- ciżma
- czako
- czardasz
- czata
- czekan
- czikos
- dobosz
- gazda
- giermek
- hajduk
- hejnał
- juhas
- leczo
- ogar
- orszak
- rokosz
- szatra
- szereg
- szyszak
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]
- ↑ madziaryzm, [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2017-11-23].
- ↑ a b hungaryzm, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-11-23].
- ↑ Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 180–181, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Michał Németh, Zapożyczenia węgierskie w gwarze orawskiej i drogi ich przenikania, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2008.