Husajn Ibn Ali

Sajd Husajn bin Ali, ilustracja z 1916 lub wcześniej

Husajn Ibn Ali (ur. 1854, zm. 4 czerwca 1931 r.) – szarif Mekki oraz emir Mekki od roku 1908 do roku 1917, następnie król Hidżazu – państwa będącego kontynuacją emiratu Mekki. Przyjęcie tytułu królewskiego zostało uznane przez społeczność międzynarodową. Kawaler brytyjskiego Orderu Łaźni. W roku 1924 ogłosił się kalifem wszystkich muzułmanów. Husajn bin Ali panował w Hidżazie do roku 1924, gdy jego kraj został najechany przez Abdula Aziza al Sauda. Husajn bin Ali przekazał wówczas koronę i inne tytuły świeckie swojemu synowi, Alemu.

Rewolucja Arabska

Husajn urodził się w Stambule w Imperium Tureckim. Był ostatnim władcą Hidżazu z dynastii Haszymidów, mianowanym przez władze tureckie. Mimo to, szarif Husajn bin Ali uczestniczył w arabskim powstaniu przeciwko zwierzchnictwu tureckiemu w roku 1916. Podczas I wojny światowej, początkowo współpracował z Turcją i Niemcami (sojuszem państw centralnych). Dowody na to, że rząd turecki zamierzał usunąć Husajna po zakończeniu wojny, doprowadziły do rozpadu sojuszu. Korespondencja z brytyjskim Wysokim Komisarzem Henrym McMahonem przekonała go, że wsparcie sił Ententy może przynieść Arabom większe korzyści, a mianowicie - utworzenie imperium arabskiego, obejmującego obszary rozciągające się pomiędzy Egiptem a Persją, z wyjątkiem posiadłości kolonialnych w Kuwejcie, Adenie i na wybrzeżu syryjskim. Husajn został oficjalnym przywódcą rewolucji arabskiej przeciwko Turkom.

Po I wojnie światowej

W rezultacie wojny, Arabowie po wielu wiekach uwolnili się spod dominacji tureckiej. Obszary przez nich zamieszkane, na mocy rozporządzenia Ligi Narodów, zostały ogłoszone terytoriami mandatowymi pod opieką Wielkiej Brytanii i Francji. Gdy mandaty wygasły, synowie Husajna zasiedli na tronach Transjordanii (później Jordanii), Syrii i Iraku. Monarchia w Syrii została wkrótce zniesiona, wobec czego syn Husajna, Fajsal I, stanął na czele państwa irackiego.

Król Hidżazu

Gdy Husajn ogłosił się królem Hidżazu, jednocześnie obwołał się królem wszystkich Arabów (malik bilad-al-Arab). Jego deklaracja doprowadziła do konfliktu z Ibn Saudem, z którym walczył w roku 1910 po stronie Turków. Dwa dni po zniesieniu Kalifatu Tureckiego przez Tureckie Zgromadzenie Narodowe (3 marca 1924 r.), Husajn ogłosił się kalifem w zimowej rezydencji swego syna, Abdullaha, w Shunah w Transjordanii. Przyjęcie tytułu kalifa przez Husajna spotkało się z różnym odbiorem. Husajn został wkrótce wyrzucony z Arabii przez klan Saudów, którzy nie interesowali się koncepcją kalifatu. Saud pokonał Husajna w roku 1924. Husajn nadal posługiwał się tytułem kalifa podczas pobytu w Transjordanii.

Wygnanie i abdykacja

Chociaż Brytyjczycy wspomagali Husajna od początku rewolucji arabskiej, zdecydowali się nie interweniować w konflikt pomiędzy nim a Saudem. Saud wkrótce przejął władzę nad Mekką, Medyną i Dżuddą. Husajn musiał uciekać na Cypr, gdzie wsławił się finansowym wsparciem dla kościoła ormiańskiego. Następnie zamieszkał w Ammanie, stolicy Transjordanii, w której panował jego syn, Abdullah. Po abdykacji Husajna, na krótko tron szarifa przejął jego syn Ali. Lecz on również musiał uciekać przed wojskami Ibn Sauda i salafitów. Kolejny spośród potomków Husajna, Fajsal, przejściowo panował w Syrii, a później został królem Iraku.

Husajn zmarł w Ammanie w roku 1931.

Małżeństwo i potomkowie

Husajn miał trzy żony, z którymi doczekał się czterech synów oraz trzech córek. Z pierwszego małżeństwa, z Abdliyą bin Abdullah, pochodzili:

• książę Ali, ostatni król Hidżazu
• książę Abd Allah, emir (później król) Transjordanii
• księżna Fatima
• książę Fajsal, król Iraku i Syrii

Z drugiego małżeństwa, z Madihą, pochodziła księżna Saliha. Z trzeciego małżeństwa, z Adilą Khanmun, pochodzili:

• księżna Sara
• książę Zajd, który zastąpił króla Fajsala II na tronie irackim po jego zabójstwie podczas w roku 1958; jednak nigdy nie sprawował faktycznej władzy, gdyż Irak ogłoszono republiką.

Bibliografia

• Teitelbaum, Joshua (2001). The Rise and Fall of the Hashemite Kingdom of the Hijaz. C. Hurst & Co. Publishers