49°54′07″N 25°05′56″E/49,901944 25,098889Huta Pieniacka
 Huta Pieniacka, pomnik pomordowanych Polaków | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja • liczba ludności |
|
| Tablice rejestracyjne |
BC |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°54′07″N 25°05′56″E/49,901944 25,098889
| |
Portal  Ukraina
| |
Huta Pieniacka (ukr. Гута Пеняцька) – wyludniona wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie brodzkim, od 1919 do 1945 roku[1] w Polsce, od grudnia 1920 w województwie tarnopolskim, w powiecie brodzkim, w gminie Pieniaki.
Huta Pieniacka leży w odległości 5 km na północny zachód od Pieniak.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Według Pierwszego katastru gruntowego Galicji (metryki józefińskiej), w 1786 wieś została wzmiankowana jako nowo osadzona[2]
W 1875 roku we wsi znajdowała się jedyna huta szkła na terenie powiatu brodzkiego[3].
Wiosną 1942 wieś została główną bazą radzieckiej partyzanckiej grupy pod dowództwem lekarza, bolszewika P. Kundiusa[4]. W styczniu-lutym 1944 we wsi stacjonowali partyzanci sowieccy pod dowództwem płk. NKWD Dmitrija Miedwiediewa[5].
28 lutego 1944 roku we wsi miał miejsce mord na ludności polskiej, dokonany przez żołnierzy 4. Pułku Policji Schutzstaffel (SS) złożonego z ukraińskich ochotników do 14. Dywizji Grenadierów SS (SS-Galizien) pod dowództwem niemieckim, przy udziale oddziału Ukraińskiej Powstańczej Armii i oddziału paramilitarnego ukraińskich nacjonalistów pod dowództwem Włodzimierza Czerniawskiego[6][7].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Huta Pieniacka na austro-węgierskiej mapie sprzed 1910 r.
Kościół w Hucie Pieniackiej, 1930 r.
Pozostałości polskiego cmentarza w Hucie Pieniackiej
Zachowany, przedowjenny, polski nagrobek w Hucie Pieniackiej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
- ↑ Dmytro Czobit. Trahedija Huty Peniaćkoji. „Kultura i żyttia”. 17, s. 8, 27 kwietnia 2018. wersja elektroniczna. (ukr.)
- ↑ Powiat brodzki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 374.
- ↑ Dmytro Czobit. Trahedija Huty Peniaćkoji. „Kultura i żyttia”. 20, s. 7, 18 maja 2018. wersja elektroniczna.
- ↑ D. Miedwiediew: Silnyje duchom. Kijów, 1981. wersja elektroniczna (ros.)
- ↑ PAP: Śledztwo ws. mordu w Hucie Pieniackiej. [dostęp 2009-03-11].
- ↑ Marcin Wojciechowski, Grzegorz Motyka, 65 lat temu spacyfikowano polską wieś na Ukrainie. Co stało się w Hucie Pieniackiej, Wyborcza.pl, 27 lutego 2009 [dostęp 2009-03-04] [zarchiwizowane z adresu 2010-03-07].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Huta Pieniacka 25.) H., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 236.
- Pieniaki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 88.