Hymn pierwszej Jugosławii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Hymn Królestwa SHS)
Hymn pierwszej Jugosławii
Bože pravde/Lijepa naša domovino/Naprej zastave slave
ilustracja
Państwo

 Królestwo SHS

Tekst

Jovan Đorđević (Bože pravde), Antun Mihanović (Lijepa naša domovino), Simon Jenko (Naprej zastava slave), 1918

Muzyka

Davorin Jenko (Bože pravde and Naprej zastava slave), Josif Runjanin (Lijepa naša domovino), 1918

Lata obowiązywania

1918-1929

Wersja instrumentalna hymnu

Hymn pierwszej JugosławiiBože pravde/Lijepa naša domovino/Naprej zastave slave, hymn państwowy Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, a następnie (od 1929) Królestwa Jugosławii.

Utwór powstał w grudniu 1918 r. jako hymn państwowy niedawno powstałego Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Jest on zbitką trzech hymnów trzech głównych narodowości królestwa (uznawanych za jeden trójdzielny naród jugosłowiański): serbskiego Bože pravde, chorwackiego Lijepa naša domovino i słoweńskiego Naprej zastava slave. Kompozytorem serbskiego hymnu narodowego był Słoweniec Davorin Jenko, natomiast hymnu chorwackiego Serb Josip Runjanin[1]. Porządek układu był następujący – pierwszy akapit stanowiły pierwsze cztery wersy hymnu serbskiego, drugi – cztery pierwsze chorwackiego, trzeci – słoweńskiego. Zamykający utwór akapit czwarty stanowiły ostatnie cztery wersy refrenu hymnu serbskiego. Porządek ten dotyczył zarówno słów, jak i melodii (każdej partii tekstu przypisana była linia melodyczna z hymnu krajowego). Każda ze zwrotek spisana była też w przypadającym "swojej" republice języku. Jedynie zwrotka czwarta, w wersji podstawowej w języku serbskim, mogła być wykonywana także w pozostałych dwóch językach. W okresie panowania Aleksandra I Karadziordziewicia, przedostatni wers brzmiał Kralj' Al'ksandra, Bože, hrani.

Po proklamowaniu w 1945 r. drugiej Jugosławii Josip Broz-Tito odrzucił hymn obowiązujący w międzywojennej Jugosławii, uznając go za symbol konserwatyzmu i rojalistycznej przeszłości. Nowym hymnem państwowym stał się Hymn wszechsłowiański[2].

Tekst[edytuj | edytuj kod]

oryginalny (cyrylica)[edytuj | edytuj kod]

Боже правде, ти што спасе,
од пропасти до сад нас!
Чуј и од сад наше гласе
и одсад нам буди спас!
Lijepa naša domovino,
Oj junačka zemljo mila,
Stare slave djedovino,
Da bi vazda sretna bila!

Naprej zastava slave,
na boj junaška kri,
za blagor očetnjave
naj puška govori!

Боже спаси, Боже храни,
нашег Краља и наш род!
Краља Петра, Боже храни,
моли ти се сав наш род!

oryginalny (łacinka)[edytuj | edytuj kod]

Bože pravde, Ti što spase
Od propasti dosad nas,
Čuj i otsad naše glase,
I otsad nam budi spas!

Lijepa naša domovino,
Oj junačka zemljo mila,
Stare slave djedovino,
Da bi vazda sretna bila!

Naprej zastava slave,
Na boj junaška kri!
Za blagor očetnjave
Naj puška govori!

Bože, spasi, Bože, hrani
Našeg Kralja i naš rod!
Kralja Petra, Bože, hrani,
Moli Ti se sav naš rod[3].

polski[edytuj | edytuj kod]

Boże sprawiedliwości, coś ratował
od zagłady dotąd nas
słysz i teraz głosy nasze
i ratunkiem bądź dla nas

Pięknaś ty, nasza ojczyzno,
oj, droga ziemio bohaterów,
spadkobierczyni dawnej chwały -
niech ci zawsze szczęście sprzyja!

Naprzód, sztandarze chwały
do bohaterskiej walki krwi
dla dobra ojczyzny
niech się odezwą karabiny

Boże zbaw nas, Boże ochroń
naszego króla i nasz ród
króla Piotra Boże ochroń
błagają Cię wszystkie nasze rody

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Mateusz Andrzejewski Muzyka jugosłowiańska – idea i jej realizacja do 1941 roku
  2. Polski hymn Jugosławii
  3. Čajkovac Sigismund Čitanka : za III. razred osnovnih škola u Kraljevini Jugoslaviji, Tipografija, Zagreb, 1934., str. 3