I dom, i muzeum
I dom, i muzeum – instalacja polskiej artystki współczesnej Zofii Kulik składająca się z dwóch części: niewielkiego obelisku i serii fotografii. Praca miała zostać pokazana po raz pierwszy jako część wystawy monograficznej Od Syberii do Cyberii, odbywającej się w Muzeum Narodowym w Poznaniu (maj-czerwiec 1999 roku)[1].
Opis instalacji[edytuj | edytuj kod]
Instalacja została przemyślana pod kątem wystawienia jej w hallu Muzeum Narodowego w Poznaniu. W jego centralnym punkcie artystka umieściła obelisk otoczony z dwóch stron tralkami (zdemontowanymi z jej własnego domu), mającymi nawiązywać do konstrukcji schodów w tym samym pomieszczeniu[2]. Obelisk postawiła na podwyższeniu przykrytym draperią przypominającą sukienkę. Dolną część obelisku otoczyła fryzem ze współczesną reklamą prasową przedstawiającą grecką boginię ogniska domowego – Hestię[3]. Natomiast wzdłuż ścian hallu artystka rozwiesiła czternaście fotografii przedstawiających zbliżenia męskich genitaliów antycznych rzeźb, zgromadzonych w petersburskim Ermitażu. Pod fotografiami znalazły się – także jako zdjęcia – oryginalne podpisy tych rzeźb (w trzech językach). Wszystkie fotografie były stop-klatkami filmu wideo, nakręconego w rosyjskim muzeum[2], Zofia Kulik nadała im wspólny tytuł Skarby z Ermitażu[1].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Kompozycja pracy nawiązuje do różnorakich opozycji: płciowej (mężczyzna – kobieta), przestrzennej (muzeum – przestrzeń publiczna versus dom – przestrzeń prywatna) czy narodowej (muzeum polskie i muzeum rosyjskie)[2]. Kształt obelisku przywołuje symbolikę fallocentryczną, kojarzoną z władzą i patriarchalnym porządkiem społecznym. Podkreśla to umieszczenie u podstawy obelisku wizerunku Hestii oraz rozmieszczenie wokół fotografii wyrzeźbionych męskich genitaliów. Tę hierarchię płci (płeć męska symbolizuje władzę, którą płeć żeńska podtrzymuje), obecną w historii ludzkości, odzwierciedlają właśnie kolekcje muzeów[4].
Wystawa[edytuj | edytuj kod]
Instalacja miała być częścią wystawy monograficznej Od Syberii do Cyberii, odbywającej się od maja do czerwca 1999 roku, jednak dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu Konstanty Kalinowski nie zgodził się na umieszczenie jej w centralnie położonym hallu placówki. Argumentował, że w takim miejscu muzeum nie mogą znajdować się zdjęcia genitaliów[3]. Dyrekcja oferowała artystce inne pomieszczenia, w których instalacja mogłaby się znajdować. Z kolei Kulik proponowała, aby męskie genitalia zasłonić doczepionymi listkami figowymi, jednak nie zgodzono się na to argumentując, że byłaby to cenzura[5].
W ostateczności pracę pokazano bez serii zdjęć; niedługo po otwarciu wystawy zdemontowano na prośbę artystki także sam obelisk[1]. Wicedyrektor Andrzej Woziński tłumaczył na łamach prasy lokalnej, że na podjęcie decyzji miała także wpływ trwająca wówczas wizyta w Polsce papieża Jana Pawła II[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Izabela Kowalczyk: Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90.. Warszawa: Sic!, 2002, s. 129. ISBN 83-88807-18-8.
- ↑ a b c Piotr Piotrowski: Sztuka według polityki: od Melancholii do Pasji. Kraków: Universitas, 2007, s. 205. ISBN 978-83-242-0928-6.
- ↑ a b Paweł Leszkowicz. Niebezpieczne związki z męskim ciałem. „Artmix”. 5, marzec 2003 – wrzesień 2003.
- ↑ Izabela Kowalczyk: Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90.. Warszawa: Sic!, 2002, s. 130. ISBN 83-88807-18-8.
- ↑ Violetta Sajkiewicz. Skandal – potrzebny od zaraz!. „Dekada Literacka”. 1–2 (215–216), 2006.
- ↑ Piotr Piotrowski: Sztuka według polityki: od Melancholii do Pasji. Kraków: Universitas, 2007, s. 207. ISBN 978-83-242-0928-6.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- I dom, i muzeum. kwartalnik.exit.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. na stronie czasopisma Exit
