Ibrahim Shyti
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
publicysta |
Miejsce zamieszkania | |
Narodowość | |
Rodzice |
Tahir Hoxha (ojciec) |
Małżeństwo |
Sanushe Lilajn (żona) |
Dzieci |
Godiva, Luteri, Hektor, Pupo, Moisiu, Vilhelmi |
Krewni i powinowaci |
Mahmur Hoxha (dziadek) |
Ibrahim Shyti (ur. 18 maja 1879 w Tragjasi, zm. w czerwcu 1972 we Wlorze) – albański pisarz i publicysta, autor ponad 5 tysięcy książek[1]. W publikacjach używał pseudonimów, jak Brahim Vlora, Ujku Plak oraz Topi i Vlorës[2][3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1897 roku został przez władze osmańskie internowany[1] w Krui[2][3]. Należał do pro-niepodległościowego stowarzyszenia Bashkimi, w ramach działalności patriotycznej publikował dla czasopism Kombi, Dielli, Besa oraz Bashkimi[1][2][3]. Pracował tymczasowo w Janinie w latach 1904-1905 i w Atenach do 1907 roku[2]. W 1909 roku otworzył we Wlorze zakład krawiecki[2] oraz założył księgarnię Shpresa[4], będącą pierwszą w tymże mieście; Shyti prowadził zakład krawiecki do 1921 roku[2], a podczas okupacji włoskiej podjął decyzję o jej zamknięciu[1][3].
W 1940 roku wraz z żoną i synem został aresztowany[1]. W trakcie niemieckiej okupacji ponownie został aresztowany oraz internowany, mimo to w miejscu uwięzienia pisał artykuły nawołujące młodzież do udziału w wojnie wyzwoleńczej[1][3].
Po II wojnie światowej prowadził własne archiwum oraz posiadał bibliotekę i galerię fotografii, na które składało się kilkaset różnych książek oraz zdjęć; po śmierci Ibrahima Shytiego, jego córka Godiva przekazała całą kolekcję archiwum państwowemu oraz Biblioteki Narodowej Albanii[1].
Tytuły[edytuj | edytuj kod]
Został nagrodzony tytułem honorowego obywatela miasta Wlora[1][3].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Syn Tahira i wnuk Mahmuta[1]. Miał starszego brata[2].
Był żonaty z Salushe Lilajn, z którą miał pięcioro dzieci: córkę Godivę (ur. 1932; najmłodsza z rodzeństwa) oraz synów Luteriego (najstarszy z rodzeństwa)[1][3], Pupo, Hektora, Moisiu i Vilhelmiego[2]. Cała rodzina należała do ruchu antyfaszystowskiego, a Hektor i Pupo należeli do partyzantki; pierwszy z nich był kilkukrotnie otoczony, następnie więziony przez włochów[2]. Po zwolnieniu z więzienia pracował w Tiranie, jednak z powodu kontynuowania działalności antyfaszystowskiej w 1943 roku był więziony w Portu Romano[2]. Zmarł następnego roku w obozie zagłady w Prisztinie[1][2].
Pupo Shyti studiował ekonomię we Włoszech; przerwał jednak studia w celu przyłączenia się do walki wyzwoleńczej, którą zakończył w stopniu majora, a po II wojnie światowej pracował jako ekonomista w Państwowej Komisji Planowania w Tiranie[2]. Vilhelmi ukończył studia z zakresu inżynierii w Pradze, następnie pracował w tym zawodzie między innymi w elektrociepłowni w Fierze, a Luteri, po ukończeniu studiów ekonomicznych, pracował we Wlorze jako księgowy[2]. Z kolei Godiva ukończyła studia albanistyczne na Uniwersytecie Tirańskim, następnie przez wiele lat pracowała jako nauczycielka jednego z gimnazjów we Wlorze[1][3], którego została dyrektorką[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Theodhori Proko: Ibrahim Shyti, patrioti vlonjat që “luftoi” me penë. telegraf.al, 2018-11-30. (alb.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Dashnor Kaloçi: "Babai hapi librarinë e parë në 1914-ën, shkolloi katër djemtë në Europë dhe s'u bë komunist, pasi..."/ Dëshmia e Godivës, e njohur si vajza më e emancipuar e Vlorës. memorie.al. (alb.).
- ↑ a b c d e f g h Kurt Farka, Theodhori Proko: Ibrahim Shyti, patrioti vlonjat që “luftoi” me penë. –. shqiperia.com, 2019-08-11. (alb.).
- ↑ Kurt Farka, Fatmira Nikolli: Koleksione te trasheguara. Ibrahim Shyti. – Fletëvotimet e Qeverisë së Vlorës dhe qyteti bardh e zi.. shqiperia.com, 2018-08-30. (alb.).
- Urodzeni w 1879
- Zmarli w 1972
- Albańscy publicyści
- Pisarze XX wieku
- Albańscy rzemieślnicy
- Krawcy
- Internowani w Albanii
- Ludzie związani z Krują
- Internowani w latach 1863–1914
- Internowani w czasie II wojny światowej
- Ofiary represji Niemiec nazistowskich w Europie 1933–1945
- Ludzie związani z Wlorą
- Archiwiści
- Księgarze
- Honorowi obywatele albańskich miejscowości
- Internowani w Imperium Osmańskim