Igława (miasto)

	Igława; Jihlava
	Igława; Jihlava
	; Plac Masaryka z ratuszem i kościołem św. Ignacego
Herb	Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	Wysoczyna
Powiat	Igława
Data założenia	1233
Burmistrz	Rudolf Chloupek
Powierzchnia	78,85 km²
Wysokość	525 m n.p.m.
Populacja (01.01.2016); • liczba ludności; • gęstość	; 50 714; 643 os./km²
Kod pocztowy	586 01
Tablice rejestracyjne	J
Podział miasta	16 dzielnic
	Położenie na mapie Czech Igława
	49°23′43″N 15°35′27″E/49,395278 15,590833
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	(cz. • ang. • niem.) Strona internetowa
	Portal Czechy

Igława (cz. Jihlava, niem. Iglau) – miasto statutarne w południowej części Republiki Czeskiej, na Wysoczyźnie Czeskomorawskiej, na pograniczu dwóch krain historycznych: Czech właściwych i Moraw, nad rzeką Igławą. Stolica kraju Wysoczyna oraz powiatu Igława.

Według danych z 1 stycznia 2016, liczba mieszkańców miasta wynosi 50 714 osób, a powierzchnia – 78,85 km².

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Pochodzenie nazwy miasta nie jest do końca wyjaśnione – wiadomo na pewno, że pierwsza kupiecka osada wzięła swą nazwę od płynącej tutaj rzeki. Nazwę rzeki wywodzi się albo od Longobardów (Igulaha) albo od Słowian, o których jehla oznaczały ostre kamienie w korycie rzeki^[1]. Mieszkający w mieście od średniowiecza Niemcy wiązali ją z niemieckim słowem Igel (nazwa niemiecka Iglau), stąd prawdopodobnie w symbolice miasta pojawił się jeż.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Igławę założono w pobliżu bogatych złóż rudy srebra ok. roku 1240 jako wolne miasto górnicze. Jest przez to najstarszym miastem górniczym w Czechach (ok. 50 lat starszym od Kutnej Hory). Pierwsza wzmianka o osadzie Jihlava jest jednak starsza – pochodzi z 1233 r. W XIV w. nastąpiło zahamowanie wydobycia srebra i zaczęło rozwijać się sukiennictwo. W XIX w. miasto stało się ważnym ośrodkiem przemysłowym (głównie włókiennictwo) i uzyskało połączenie kolejowe. Do 1945 r. Igława wraz z okolicą była „niemiecką wyspą językową” (Iglauer Sprachinsel). W latach 1909–1948 funkcjonowała tu niewielka sieć tramwajowa. Stolicą kraju jest od 2001 r.

Igława pełni funkcję regionalnego ośrodka administracyjnego, przemysłowego, handlowo-usługowego, akademickiego (Wyższa Szkoła Politechniczna) i kulturalnego. Obecnie główną gałąź gospodarki stanowi przemysł maszynowy (m.in. zakłady Robert Bosch GmbH i Motorpal). Swoją siedzibę mają tu kluby sportowe: piłkarski FC Vysočina Igława i hokejowy Dukla Jihlava. Miasto jest także ważnym w skali kraju węzłem drogowym i kolejowym.

Najważniejsze zabytki Igławy znajdują się w obrębie średniowiecznego Starego Miasta z Placem Masaryka o powierzchni 36 653 m², stanowiącym miejski rynek. Są to kościoły: św. Jakuba, św. Krzyża, Wniebowzięcia NMP i św. Ignacego, liczne kamienice mieszczańskie, ratusz oraz pozostałości obwarowań miejskich z Bramą Matki Boskiej. Turystom udostępniony jest labirynt podziemnych korytarzy o długości 25 km – drugi co do wielkości podziemny kompleks w Czechach. Poza Starym Miastem znajduje się m.in. cmentarz żydowski z grobowcem rodziców Gustava Mahlera. Jedną z atrakcji miasta jest też duży ogród zoologiczny.

Historycznie, Igława znajduje się na obszarze dwóch krain historycznych: Czech właściwych (część lewobrzeżna miasta) i Moraw (część prawobrzeżna, w tym Stare Miasto).

W Igławie urodzili się malarz Dominik Oesterreicher (1750–1809), protoplasta rodu Estreicherów, lekarz Josef Vincenc Melion (1813–1905) oraz historyk i genealog Ottokar Lorenz (1832–1904).