Ignacy Łyskowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Ignacy Łyskowski (ur. 12 września 1820[1] w Mileszewach, zm. 1886 w Poznaniu) – dziennikarz, polski działacz narodowy, oświatowy, gospodarczy i polityczny na Pomorzu, a także poseł na sejm pruski[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 12 IX 1820 w Mileszewach w powiecie brodnickim. Był synem Konstantego Łyskowskiego, deputowanego ziemstwa kredytowego i Anny Rutkowskiej. Pochodził z częściowo zgermanizowanej polskiej rodziny szlacheckiej herbu Doliwa. W 1848 roku reprezentował w parlamencie frankfurckim polską ludność na Pomorzu, gdzie protestował przeciwko ogłoszeniu Pomorza Gdańskiego częścią Rzeszy Niemieckiej. W 1866 był posłem na sejm pruski; a od 1881 r. do parlamentu niemieckiego. W 1867 roku I. Łyskowski wspólnie z Teodorem Donimirskim i Mieczysławem Łyskowskim powołał instytucję, której celem było organizowanie corocznych sejmików gospodarczych. Po dwu latach z Teodorem Donimirskim założył w Toruniu Towarzystwo ku Wspieraniu Moralnych Interesów Ludności Polskiej pod Panowaniem Pruskim. Towarzystwo upowszechniało polską książkę, organizując czytelnie i biblioteki. Z inicjatywy Zygmunta Działowskiego z Mgowa w Toruniu powstaje Towarzystwo Naukowe, I. Łyskowski zostaje jego prezesem.

Został pochowany w krypcie kościoła parafialnego w Lembargu.

Publicystyka[edytuj | edytuj kod]

W latach 1848–1850 z inicjatywy Łyskowskiego w Chełmnie wychodziło pierwsze polskie czasopismo na Pomorzu „Szkółka Narodowa”. Utwory publicystyczne Łyskowskiego drukowano także w „Nadwiślaninie” oraz „Gazecie Olsztyńskiej”[2].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Jego imię nadano ulicy w Toruniu (dzielnica Rubinkowo), w Szczecinie (dzielnica Grabowo), a także w Brodnicy, Grudziądzu, Gdyni. Jest także patronem Biblioteki Publicznej w Brodnicy oraz Zespołu Szkół CKP w Grubnie. 12 września 2020 w dwusetną rocznicę urodzin w centrum wsi w Mileszewach, gdzie Ignacy Łyskowski się urodził i spędził całe życie, została odsłonięta pamiątkowa tablica na kamiennym obelisku. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Uchwałą z dnia 7 października 2020 upamiętnił Ignacego Łyskowskiego w 200. rocznicę urodzin. Dnia 29.04.2021 Rada Miasta i Gminy Jabłonowo Pomorskie podjęła uchwałę o nadaniu imienia Ignacego Łyskowskiego Szkole Podstawowej w Góralach.

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • „Poezje”,[3]
  • „Książeczka dla ludu polskiego zawierająca w sobie różne rzeczy dla nauki i zabawy”,
  • „Gospodarz” (mała encyklopedia rolnicza),[4]
  • „Pieśni gminne i przysłowia ludu polskiego w Prusach Zachodnich”,[5]
  • „Kalendarz gospodarczy kieszonkowy na rok 1857”
  • „Trzy nauki gospodarskie”[6]
  • „Elementarz polski”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b IGNACY ŁYSKOWSKI biogram. [dostęp 2011-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)].
  2. Ignacy Łysakowski. [dostęp 2015-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-14)].
  3. Ignacy Łyskowski, Poezye Ig. Łyskowskiego, ziemianina na Michałowskiej ziemi, wyd. 1847, polona.pl [dostęp 2021-01-28].
  4. Ignacy Łyskowski, Gospodarz, wyd. 1853, polona.pl [dostęp 2021-01-28].
  5. Ignacy Łyskowski, Pieśni gminne i przysłowia ludu polskiego w Prusach Zachodnich, wyd. 1854, polona.pl [dostęp 2021-01-28].
  6. Ignacy Łyskowski, Trzy nauki gospodarskie, wyd. 1883, polona.pl [dostęp 2021-01-28].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]