Ignacy Olszewski (pilot)

Ignacy Olszewski

pułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	13 lipca 1913 Kijów
Data i miejsce śmierci	16 września 2004 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego, RAF, Siły Powietrzne RP
Jednostki	8 batalion saperów, 4 pułk lotniczy, 303 dywizjon, 306 dywizjon, 315 dywizjon, 54 dywizjon, 164 dywizjon, 302 dywizjon, 308 dywizjon
Stanowiska	dowódca dywizjonu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Ignacy Olszewski (ur. 30 czerwca^?/13 lipca 1913 w Kijowie, zm. 16 września 2004 w Warszawie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej oraz działań polskiego lotnictwa na Zachodzie, kawaler Orderu Virtuti Militari, pilot doświadczalny, dowódca 302. i 308. dywizjonu myśliwskiego Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie.

Życiorys

Pochodzenie i młodość

Syn Rocha i Marii z domu Dziewulskiej. Jego dwaj starsi bracia wstąpili do Wojska Polskiego w 1920 roku i podczas odwrotu dotarli do Polski, natomiast on z rodzicami przyjechał do kraju dwa lata później. W 1932 ukończył Szkołę Techniczną Kolejową. W tym samym roku zgłosił się do odbycia jednorocznej ochotniczej służby wojskowej. Został przyjęty do Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie. Po jej ukończeniu został przeniesiony do rezerwy i przydzielony w rezerwie do 8. batalionu saperów w Toruniu. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 46. lokatą w korpusie oficerów rezerwy inżynierii i saperów.

W toruńskim Aeroklubie Pomorskim przeszedł szkolenie w zakresie pilotażu samolotów RWD-8 oraz Hanriot H.28 i uzyskał licencję pilota turystycznego. Został zatrudniony w PKP w Toruniu na stanowisku technika budowlanego, w 1936 roku pracował w Bydgoszczy przy budowie linii kolejowej. W 1936 został przeniesiony do korpusu oficerów rezerwy lotnictwa i przydzielony w rezerwie do 4. pułku lotniczego w Toruniu.

II wojna światowa

Po wybuchu II wojny światowej został zmobilizowany i pełnił funkcję oficera dyżurnego lotniska w Toruniu. Po zniszczeniu przez Luftwaffe samolotów, które tam stacjonowały, przedostał się do Warszawy, gdzie został przydzielony do eskadry bazującej na lotnisku mokotowskim. Wykonywał loty rozpoznawcze i łącznikowe na samolotach RWD-14 Czapla i Lublin R.XIII. 10 września odleciał samolotem RWD-13 do Lwowa. Po ataku Związku Radzieckiego na Polskę 17 września odleciał z lotniska Podhajce do Czerniowiec w Rumunii. Został internowany, ale udało mu się uciec. Dotarł do portu Bałczik, skąd po długiej podróży na pokładzie statku „Patris”, w listopadzie 1939 roku dopłynął do Marsylii. Został skierowany do polskiej bazy w Lyon-Bron, gdzie leczył się z nabytych podczas podróży chorób. Po rekonwalescencji wykonał kilka lotów ma samolotach Morane-Saulnier MS.406, ale nie wziął udziału w walkach. Po klęsce Francji na pokładzie statku „Arandora Star” został ewakuowany do Wielkiej Brytanii.

Wstąpił do RAF, otrzymał wówczas numer służbowy P-1095. Został przydzielony do jednostki współpracy z artylerią przeciwlotniczą – 2. Anti Aircraft Co-operation Unit. Następnie przeszedł przeszkolenie w pilotażu samolotów Havard i Spitfire w jednostce szkolenia operacyjnego – 61. Operational Training Unit w Heston. Po zakończeniu szkolenia we wrześniu 1941 roku otrzymał przydział do 303. dywizjonu, a w październiku został przydzielony do 306. dywizjonu. Odbył w nim serię lotów treningowych i 12 października przeszedł do 315. dywizjonu. W marcu 1942 roku przydzielono go do 603. dywizjonu, w kwietniu odszedł do 54. dywizjonu, a w maju do 164. dywizjonu. W lipcu 1942 roku powrócił do 315. dywizjonu, aby w styczniu następnego roku przejść do Intensive Flying Developmentt Flight w Boscombe Down, gdzie brał udział w oblatywaniu Spitfire Mk XII. 15 lutego powrócił do 315. dywizjonu i w latał w jego składzie. 22 czerwca 1943 roku, podczas powrotu z operacji Ramrod 99, musiał lądować przymusowo na skutek awarii samolotu. Odniósł obrażenia i na miesiąc został wyłączony z lotów operacyjnych. 1 stycznia 1945 roku odniósł swe jedyne zwycięstwo powietrzne, zestrzeliwując samolot Focke-Wulf Fw 190. W lutym tego samego roku odszedł na krótki odpoczynek, z którego powrócił 25 lutego na stanowisko dowódcy 302. dywizjonu. 14 marca został zestrzelony podczas ataku na Zwolle. Dzięki holenderskiemu ruchowi oporu udało mu się uniknąć niewoli i przedostać na tereny zajęte przez wojska alianckie. Powrócił do służby w lotnictwie, w lipcu 1945 roku został mianowany dowódcą 308. dywizjonu i pozostał nim do momentu rozwiązania dywizjonu 3 stycznia 1947 roku.

Czasy powojenne

24 sierpnia 1946 roku zadeklarował chęć repatriacji do Polski, do kraju dotarł 21 listopada. Zamieszkał w Gdańsku, gdzie już przebywała jego matka i brat Kornel. Włączył się w reaktywowanie Aeroklubu Gdańskiego. W 1947 roku rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej, które ukończył cztery lata później. W 1948 roku, na fali represji stalinowskich został odsunięty od latania, ale znalazł zatrudnienie przy odbudowie Gdańska.

Do latania w Wojsku Polskim powrócił po „październikowej odwilży”. Przeszedł przeszkolenie w pilotażu samolotów odrzutowych i został mianowany szefem Oddziału Bezpieczeństwa i Higieny Lotów w Dowództwie Wojsk Lotniczych. Dzięki jego pracy powstał zespół do spraw badania przyczyn wypadków lotniczych oraz zmodyfikowano program szkolenia. W 1968 roku odszedł z lotnictwa z przyczyn zdrowotnych i pracował jako architekt w biurze projektów przemysłu farmaceutycznego. Na emeryturę przeszedł w 1978 roku, ale pozostał aktywny zawodowo. Zajmował się projektowaniem okładek książek, witraży i tablic pamiątkowych. Był zaangażowany w działalność społeczną, w 1992 roku był jednym ze współzałożycieli Stowarzyszenia Lotników Polskich. Trzy lata później został wybrany jego przewodniczącym i przez cztery kadencje sprawował tę funkcję.

Zmarł 16 września 2004 roku w Warszawie, został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C30-X-17a).

Grób Ignacego Olszewskiego na Powązkach Wojskowych

Na Liście Bajana został sklasyfikowany na 288. pozycji z jednym pewnym zestrzeleniem.

Życie prywatne

W grudniu 1950 roku ożenił się z Łucją, z którą miał córkę Annę.

Ordery i odznaczenia

Za swą służbę otrzymał odznaczenia:

• Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 11063
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Medal Lotniczy – czterokrotnie,
• Distinguished Flying Cross.
• Krzyż Lotnika (4 lutego 1947)

Bibliografia

• Jerzy Jędrzejewski: Polscy piloci doświadczalni. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa, 2014. ISBN 978-83-63539-05-4. OCLC 883576680.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
• Krzysztof Kubala. Ignacy Olszewski (1913-2004). „Lotnictwo. Magazyn miłośników lotnictwa wojskowego, cywilnego i kosmonautyki”. 10/2004, październik 2004. Warszawa: MAGNUM-X Sp. z o.o. ISSN 1732-5323. OCLC 749496804. 
• Tadeusz Kmiecik: Polskie lotnictwo wojskowe w latach 1945–1962 : organizacja, szkolenie i problemy kadrowe. Warszawa: Agencja Wydawnicza ULMAK, 2001. ISBN 83-87226-29-7. OCLC 225205501.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.