Ignacy Tłoczek

Ignacy Tłoczek
Data i miejsce urodzenia	6 sierpnia 1902 ; Pyzdry
Data i miejsce śmierci	7 października 1982 ; Warszawa
Zawód, zajęcie	architekt, urbanista, historyk architektury krajobrazu, humanista
Tytuł naukowy	profesor
Alma Mater	Politechnika Warszawska
Uczelnia	Politechnika Warszawska, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
	Odznaczenia
	;

Ignacy Felicjan Tłoczek (ur. 6 sierpnia 1902 w Pyzdrach, zm. 7 października 1982 w Warszawie) – architekt, urbanista, historyk architektury krajobrazu i humanista, który decydująco wpłynął na współczesne oblicze Torunia.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Aleksandra, młynarza, i Heleny z Wieczorkiewiczów (ur. 1862), która prowadziła zakład usług malarskich. Miał starszego brata Jana (ur. 1900). Dzieciństwo i młodość spędził w Pyzdrach, gdzie ukończył gimnazjum humanistyczne. W 1924 uzyskał świadectwo maturalne^[1] i rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Podczas studiów odbył służbę wojskową w Biedrusku^[1]. Po ukończeniu w 1931 studiów podjął pracę w Toruniu na stanowisku głównego architekta miejskiego. Opracował w tym okresie urbanistyczny plan rozbudowy miasta. Wytyczne kierunkowe tego planu są nadal aktualne^[2]. W 1938 Związek Miast Polskich powierzył Ignacemu Tłoczkowi sporządzenie Planu Zabudowy Białegostoku^[3].

W okresie II wojny światowej, w latach 1940–1945 pracował jako technik w urzędzie miejskim w Koninie. Prowadził tajne nauczanie zawodowe, inwentaryzował zabytki^[1], gromadził materiały dotyczące obiektów architektonicznych, wykonując przy tym tysiące rysunków. Rysunki te stanowią unikatową dokumentację obiektów, które nie przetrwały do obecnych czasów. Zebrane w okresie wojny materiały wykorzystał przy opracowaniu przyszłych prac naukowych. W czasie wyzwalania Wielkopolski spod okupacji hitlerowskiej w 1945 brał udział w odbudowie drewnianego mostu na Warcie w Pyzdrach.

W 1945 został powołany na stanowisko dyrektora Biura Planów Regionalnych^[4]. W 1948 podjął pracę na Politechnice Warszawskiej w Katedrze Architektury i Planowania Wsi i równocześnie w Ministerstwie Kultury i Sztuki na stanowisku dyrektora Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków. W 1950 uzyskał doktorat na podstawie pracy pt. Związki osadnicze miasteczek wielkopolskich z rolnictwem^[4]. W latach 1950–1957 kierował Zakładem Architektury Ludowej na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1957, po likwidacji Zakładu Architektury Ludowej, objął kierownictwo Podyplomowego Studium Architektury i Planowania Wsi w Warszawie^[1]. W 1961 powierzono mu stanowisko kierownika Katedry Budownictwa Wiejskiego na Wydziale Ekonomiczno-Rolniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W 1962 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. W latach 1964–1966 pełnił funkcję dziekana Wydziału Ekonomiczno-Rolniczego SGGW. Był inicjatorem i autorem koncepcji utworzenia skansenu przy Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu. W 1972 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W tym samym roku przeszedł na emeryturę i nadal aktywnie uczestniczył w życiu naukowym i społecznym.

Dwukrotnie żonaty. W 1933 ożenił się z nauczycielką Wandą z Jaroszewskich (zm. 1950), z którą miał córki Barbarę oraz Hankę Ludmiłę po mężu Zaniewską (1941–2016), architektkę^[5]. Po raz drugi ożenił się w 1957 z Janiną Zofią z Pichalskich, I v. Rylską^[1] (1905–2004)^[6].

Zmarł w Warszawie, pochowany 12 października 1982 na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 3B-3-22)^[6].

Ważniejsze prace

Spichrze i magazyny ziarna (1954)
Miasteczka rolnicze w Wielkopolsce (1955)
Chałupy polskie (1958)
Dom mieszkalny na wsi (1961 – współautorstwo)
Kształtowanie zieleni w krajobrazie wiejskim (1966)
Budownictwo leśne (1970)
Trzy tomy serii Budownictwo Rolnicze (1974–1977 – współautorstwo)
Polskie budownictwo drewniane, 1980
Polskie snycerstwo. Ossolineum, 1984, Wrocław. ISBN 83-04-01375-4
Dom mieszkalny na polskie wsi, 1985
Budownictwo Ludowe Białostocczyzny
Pierwiastki narodowe w polskiej architekturze wiejskiej
Pierwiastki tradycyjne we współczesnej architekturze wiejskiej
Unowocześnienie budynków inwentarskich w zagrodzie

Publikował w czasopiśmie „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1954)^[7]
Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie^[1]: 1938, 19 lipca 1946^[8])
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[9]
Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”^[1]
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”^[1]
Odznaka honorowa „Zasłużony Białostocczyźnie”^[1]

Upamiętnienie

Jedna z ulic w Toruniu została nazwana imieniem Ignacego Tłoczka.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Ignacy Felicjan Tłoczek [online], CSW2020 [dostęp 2024-03-11] (pol.).
↑ SzymonS. Spandowski SzymonS., Ignacy Tłoczek o tłoku w toruńskim porcie, „nowosci.com.pl” [dostęp 2017-01-20] (pol.).
↑ Antoni Oleksicki. Pierwszy powojenny plan Białegostoku autorstwa Ignacego Felicjana Tłoczka a późniejszy rozwój miasta. „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”. Zeszyt ósmy-dziewiąty, s. 98–107, 2003. Białystok: Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków w Białymstoku, Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków w Białowieży. ISSN 1509-071X. [dostęp 2024-03-11].
↑ ^a ^b Stanisław Serafin, Kazimierz Uszyński. Wspomnienia pośmiertne. Architekt Ignacy Felicjan Tłoczek (1902–1982). „Ochrona Zabytków”. 37/1 (144), s. 56–58, 1984. Warszawa. [dostęp 2024-03-11].
↑ In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Ignacy Felicjan Tłoczek [online], www.archimemory.pl [dostęp 2024-03-11] .
↑ ^a ^b Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2024-03-11] .
↑ M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1449 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie urbanistyki i architektury”.
↑ M.P. z 1947 r. nr 29, poz. 246 „za zasługi położone w dziedzinie Odbudowy Kraju”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 – na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

Bibliografia

Bogusław Mansfeld, Ignacy Felicjan Tłoczek (1902–1982), architekt i urbanista, [w:] Artyści w dawnym Toruniu (pod redakcją Józefa Poklewskiego), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Poznań-Toruń 1985, s. 183–187.
Hanka Zaniewska (red.) Ignacy Felicjan Tłoczek. Urbanista – profesor – humanista. Wybór pism Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2002.
Hanka Zaniewska, Tłoczek Ignacy, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydawnictwo Poznańskie 2006, ISBN 83-7177-416-8.

[:2-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Ignacy Felicjan Tłoczek [online], CSW2020 [dostęp 2024-03-11] (pol.).

[2] SzymonS. Spandowski SzymonS., Ignacy Tłoczek o tłoku w toruńskim porcie, „nowosci.com.pl” [dostęp 2017-01-20] (pol.).

[3] Antoni Oleksicki. Pierwszy powojenny plan Białegostoku autorstwa Ignacego Felicjana Tłoczka a późniejszy rozwój miasta. „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”. Zeszyt ósmy-dziewiąty, s. 98–107, 2003. Białystok: Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków w Białymstoku, Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków w Białowieży. ISSN 1509-071X. [dostęp 2024-03-11].

[:3-4] Stanisław Serafin, Kazimierz Uszyński. Wspomnienia pośmiertne. Architekt Ignacy Felicjan Tłoczek (1902–1982). „Ochrona Zabytków”. 37/1 (144), s. 56–58, 1984. Warszawa. [dostęp 2024-03-11].

[5] In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Ignacy Felicjan Tłoczek [online], www.archimemory.pl [dostęp 2024-03-11] .

[:1-6] Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2024-03-11] .

[:0-7] M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1449 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie urbanistyki i architektury”.

[8] M.P. z 1947 r. nr 29, poz. 246 „za zasługi położone w dziedzinie Odbudowy Kraju”.

[9] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 – na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]