Igrzyska południowoafrykańskie
Igrzyska południowoafrykańskie (ang. South African Games) – multidyscyplinarne zawody sportowe, organizowane w Południowej Afryce w czasach apartheidu. Rozgrywano je w odpowiedzi na wykluczenie kraju z uczestnictwa w igrzyskach olimpijskich[1].
W latach 1964–1986 zorganizowano pięć edycji tej imprezy (1964, 1969, 1973, 1981, 1986). Pierwsza odbyła się w 1964 roku na Wanderers Stadium w Johannesburgu. W styczniu tego roku MKOL cofnął zaproszenie do uczestnictwa w igrzyskach dla RPA[2], zaproszono także zagranicznych uczestników[3]. Odbyły się dwie osobne imprezy, jedna dla białych uczestników (od 29 lutego do 9 marca), druga dla czarnych (od 24 kwietnia do 10 maja)[3].
W 1969 roku miejscem zawodów było Bloemfontein[4]. Południowoafrykański Komitet Olimpijski (SANOC) użył do celów promocyjnych kół olimpijskich, bez wcześniejszej zgody MKOL-u (na SANOC nałożono sankcje). Według wyliczeń południowoafrykańskiego rządu, w igrzyskach brało udział około 6000 sportowców w 36 dyscyplinach, w tym 126 zawodników z zagranicy (niektórzy zagraniczni sportowcy zbojkotowali igrzyska). Zawody dla czarnych sportowców rozegrano w Soweto w 1970 roku, jednak z powodu bojkotu nie były udane[5].
W 1973 roku w Pretorii brało udział, według wyliczeń rządowych, 1652 zawodników miejscowych oraz 673 sportowców i działaczy z 35 krajów[6]. Do udziału w imprezie zaproszono Niemców, Japończyków, Brytyjczyków, Belgów i Holendrów. 14 Kanadyjczyków partycypowało w zawodach, pomimo braku zgody kanadyjskich władz[7], z kolei Nowa Zelandia miała przedstawicieli w postaci żeńskiej reprezentacji hokeja na trawie. Do RPA przyjechali także Amerykanie, jednak startowali na koszt organizatorów. W czasopiśmie The Age, trzecią edycję igrzysk południowoafrykańskich przedstawiono jako bardzo udaną imprezę, w której czarni odnosili wiele sukcesów. Wśród znanych sportowców pojawił się choćby Arthur Ashe[8]. Sponsorem zawodów był Shell Oil[9].
Osiem lat później rozegrano kolejną edycję (obchodzono wówczas 20-lecie istnienia republiki). Brało w niej udział około 5500 zawodników, jednak byli to wyłącznie południowoafrykańscy atleci[6]. W 1986 roku, z okazji 100-lecia istnienia Johannesburga, zorganizowano ostatnią edycję. Według Los Angeles Times, startowało około 6000 osób z 17 krajów[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Espy, The Politics of the Olympic Games..., s. 100-103 [dostęp 2017-07-05].
- ↑ Espy, The Politics of the Olympic Games..., s. 87 [dostęp 2017-07-05].
- ↑ a b Christopher Merrett. From the outside lane: issues of ‘race’ in South African athletics in the twentieth century. „Patterns of Prejudice”, s. 233-251, 2004. ISSN 0031-322X.
- ↑ African Games a Flop?. „Schenectady Gazette”, s. 13, 24 marca 1969. Associated Press. (ang.).
- ↑ John Nauright: Sport, Cultures, and Identities in South Africa. 1997, s. 138. ISBN 978-0-7185-0072-6. [dostęp 2017-07-05].
- ↑ a b South Africa: official yearbook of the Republic of South Africa. South African State Dept. of Information, 1989, s. 661. ISBN 978-0-7970-1514-2. [dostęp 2017-07-05].
- ↑ Donald Macintosh, Michael Hawes, Donna Greenhorn, David Ross Black: Sport and Canadian Diplomacy. McGill-Queen University Press, s. 63. ISBN 978-0-7735-1161-3. [dostęp 2017-07-05].
- ↑ Black 'ban' is slowly fading. „The Age”, s. 19, 16 listopada 1973. (ang.).
- ↑ Peter Alegi: African Soccerscapes: How a Continent Changed the World's Game .. Ohio University Press, 2010, s. 75. ISBN 978-0-89680-472-2. [dostęp 2017-07-05].
- ↑ Randy Harvey: Gymnastics Body Opposes U.S. Visit to South Africa. latimes.com, 5 kwietnia 1986. [dostęp 2017-07-05]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Richard Espy: The Politics of the Olympic Games: With an Epilogue, 1976–1980. University of California Press, s. 100-103. ISBN 978-0-520-04395-4. [dostęp 2017-07-05].