Immobilizacja komórek grzybni

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Immobilizowane komórki grzybni Bjerkandera adusta CCBAS 930

Immobilizacja komórek grzybni – unieruchomienie komórek grzybni na nośniku. Umożliwia uzyskanie lepszych wyników badań laboratoryjnych poprzez ograniczenie ruchu komórek, zapewnieniu im dostępu do odpowiednich składników odżywczych i odpływ produktów ich przemiany. W takiej postaci komórki grzybni wykazują większą wytrzymałość, a także wydajność w produkcji enzymów. Hodowle immobilizowane można prowadzić znacznie dłużej niż zwykłą hodowlę powierzchniową lub wgłębną na pożywkach[1].

Metody immobilizacji komórek[edytuj | edytuj kod]

Obecnie najpopularniejsze metody zakładają unieruchomienie grzybni bez nośnika, na powierzchni nośnika lub wewnątrz nośnika[2].

  • unieruchomienie bez nośnika to wykorzystywanie naturalnej lub kontrolowanej zdolności komórek do tworzenia skupisk (indukowana flokulacja komórek i sieciowanie przestrzenne). Samoagregacja powstaje dzięki wydzielaniu przez komórki związków, które wspomagają ich wzrost w postaci kłaczków lub granulek. Sieciowanie przestrzenne, czyli wiązanie się komórek poprzez substancje mogące reagować z grupami funkcyjnymi osłon komórkowych np. aldehydem glutarowym czy heksametylocyjaniną. Wzajemne sieciowanie ma zwykle dosyć trwały biomateriał, lecz może prowadzić do częściowej utraty aktywności komórek tym samym utrudniając dyfuzję substratów[3].
  • unieruchomienie na powierzchni nośnika, jest to adsorpcja i adhezja za pomocą wiązań kowalencyjnych. Proces ten polega na wykorzystaniu wiązań jonowych, wodorowych lub sił van der Waalsa. W myśl metody, której nośnik (celuloza lub szkło porowate) do roztworu wprowadza się z biologicznym materiałem i zostawia na określony czas bez mieszania lub z mieszaniem w celu sedymentacji komórek. Skuteczność unieruchamiania w dużym stopniu zależy od rodzaju matrycy, a także typu zastosowanych komórek.
  • unieruchomienie wewnątrz nośnika działa na zasadzie fizycznego zamknięcia komórek w matrycy. Komórki mikroorganizmów zamyka się wewnątrz półprzepuszczalnej membrany pod postacią kapsułki (nanokapsułkowanie i mikrokapsułkowanie) bądź kapilary[4].
  • pułapkowanie (inkluzja) działa na zasadzie uwięzienia komórek w matrycy o charakterze trójwymiarowym, której rozmiar jest znacznie większy od rozmiarów komórek (kuleczki o średnicy 0,3- 3mm). Materiał biologiczny po związaniu z nośnikiem i środkiem sieciującym poddaje się polimeryzacji, Ponadto, matryca pełnożelowa nie może być toksyczna względem unieruchamianych komórek, powinna mieć odpowiednie pH i temperaturę. W metodzie tej najczęstszym materiałem stosowanym jest alginian sodu (jednowartościowa sól kwasu alginianowego), liniowy kopolimer, który zbudowany jest z dwóch monomerów uzyskany z morskich brunatnic[3].

Wykorzystanie w badaniach nad mikrogrzybami[edytuj | edytuj kod]

Grzyby białej zgnilizny drewna (white rot fungi, WRF) jak dotąd są najlepiej poznaną grupą mikroorganizmów rozkładającą związki aromatyczne w tym barwniki syntetyczne. Dzięki intensywnym badaniom nad ligninolitycznymi grzybami udowodniono, że organizmy te produkują zewnątrzkomórkowe enzymy, głównie peroksydazy: ligninową, manganozależną, uniwersalną, i lakazę, dzięki którym są w stanie biodegradować toksyczne związki o strukturze podobnej do ligniny, do nieszkodliwych dla środowiska metabolitów.

Zgodnie z obecnie dostępną literaturą, istnieje bardzo dużo doniesień na temat wykorzystania grzybów Bjerkandera sp. w badaniach nad usuwaniem i detoksykacją związków toksycznych zawartych np. w ściekach. Zainteresowanie wynika z możliwości produkcji aktywnych enzymów między innymi peroksydazy ligninowej (LiP) czy manganozależnej (MnP)[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kourkoutas Y., Immobilization technologies and support materials suitable in alcohol bevarages production. A reviev. Bekatorou A. i inni, „Food Microbiol”, 21, 2004, s. 377–397.
  2. T Tuszyński, Immobilizajca drobnoustrojów. Możliwość ich przemysłowego wykorzystania., „Laboratorium”, 10, 2008, s. 34–39.
  3. a b Z Bakuła i inni, Immobilizacja komórek -znaczenie biomedyczne, „Postępy Mikrobiologii”, 52 (3), 2013, s. 233–245.
  4. H Uludag, P de Vos, P.A. Tresco, Technology of mammalian cell encapsulation, „Advanced Drug Delivery Revievs”, 42, 2000, s. 29–64.
  5. T Korniłłowicz-Kowalska, K Rybczyńska, Screening of microscopic fungi and their enzyme activities for decolorization and biotransformation of some aromatic compounds., „International Journal of Envoirmental Science and Technology”, 12, 2015, s. 2673–2686.