Indalecio Prieto

Indalecio Prieto Tuero (ur. 30 kwietnia 1883 w Oviedo, zm. 11 lutego 1962 w Meksyku) – hiszpański polityk socjalistyczny i dziennikarz. Był przewodniczącym PSOE – Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej i ministrem wielu resortów: Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Prac Publicznych, Ministerstwa Marynarki i Lotnictwa oraz Ministerstwa Obrony Narodowej.

Dzieciństwo[edytuj | edytuj kod]

Kiedy zmarł jego ojciec, przeprowadził się razem z matką i dwoma braćmi do Bilbao, gdzie uczył się w protestanckim centrum religijnym. Już jako nastolatek rozpoczął pracę jako stenograf w gazecie codziennej La Voz de Vizcaya („Głos Vizcayi”). Niedługo potem został redaktorem konkurencyjnego dziennika El Liberal („Liberał”), którego później stał się dyrektorem i właścicielem. Jego upodobania polityczne skierowały go w stronę socjalizmu i już jako młodzieniec wstąpił w szeregi PSOE, gdzie szybko wyróżnił się, jako świetny mówca.

Kariera polityczna[edytuj | edytuj kod]

Początki[edytuj | edytuj kod]

W czasie pierwszej dekady XX wieku, Prieto stał się wyróżniającym się przedstawicielem socjalizmu w Kraju Basków. Zajmował różne stanowiska: Radny Zarządu Miejskiego w Bilbao i Magistratu Prowincjonalnego, gdzie wykazywał duży talent i inicjatywę. W 1918.r został wybrany na Posła do Parlamentu przez elektorat Bilbao.

Przewodniczący PSOE[edytuj | edytuj kod]

Sława Indalecio jako członka parlamentu rosła równocześnie ze zwiększeniem jego wpływów w partii, poprzez wstąpienie do Zarządu PSOE. Był przeciwny wstąpieniu do Międzynarodówki Komunistycznej, po wycofaniu się jego obrońców, w 1921 r. został wybrany na Członka Rady Komisji Zarządu na nadzwyczajnym zebraniu. 13 września 1923.r ma miejsce zamach stanu gen. Primo de Rivera w Barcelonie. Indalecio Prieto przeciwstawił się dyktaturze Primo de Rivera i był redaktorem Manifestu Zarządu partii PSOE, który stanął na drodze zamachowi.

W sierpniu roku 1930, Prieto podpisał osobiście Pakt z San Sebastian, będąc członkiem komitetu rewolucyjnego i aktywnym spiskowcem przeciwko Monarchii. Strajk zakończył się niepowodzeniem, a sam Idalecio musiał opuścić Hiszpanię i szukać schronienia we Francji.

Druga Republika Hiszpańska[edytuj | edytuj kod]

Po proklamacji Drugiej Republiki, powrócił do Hiszpanii i jako reprezentant PSOE, wstąpił do Tymczasowego Rządu pod przewodnictwem Niceto Alcala-Zamory. Został mianowany przez szefa rządu – Manuela Azañę – na Ministra Finansów (kwiecień - grudzień 1931), a potem na Ministra Prac Publicznych (do września 1933).

Rewolucja 1934[edytuj | edytuj kod]

Kryzys z września 1933.r spowodował odejście socjalistów z rządu. W listopadzie 1933.r odbyły się wybory, w których zwyciężyło ugrupowanie centro-prawicowe. Sprowokowało to socjalistów do przygotowania powstania w październiku 1934. Po jego upadku, Prieto musiał ponownie uciekać do Francji, gdzie kontynuował działania mające na celu stworzenie nowej koalicji, ostatecznie utworzonej pod nazwą Frente Popular (Front Ludowy).

Wojna domowa[edytuj | edytuj kod]

Zwycięstwo w wyborach w lutym 1936.r koalicji socjalistycznej, pozwoliło powrócić politykowi do ojczyzny. Po wybuchu wojny we wrześniu 1936.r i upadku Talavery de la Reina, Largo Caballero (oponent Prieto), zostaje Premierem, Indalecio został mianowany na Ministra Marynarki i Lotnictwa. W maju 1937 r. wraz z komunistycznymi ministrami przyczynił się do odwołania Largo Caballero.

Przewodnictwo kolejnego (XXV) republikańskiego rządu objął Juan Negrín i desygnował Prieto na Ministra Obrony Narodowej (17 maja 1937r, - 5 kwietnia 1938 r.). Stosunki między Negrinem a Indalecio pogarszały się wraz z postępem Wojny Domowej. Podczas przemianowywania XXVI rządu republikańskiego, Negrín pozbawił Prieto stanowiska w Ministerstwie Obrony Narodowej. Ten odmówił objęcia innych funkcji i wyjechał do Chile, jako reprezentant Republiki, aby uczestniczyć tam w ceremonii objęcia władzy przez nowego prezydenta.

Wygnanie[edytuj | edytuj kod]

W 1938 r. Indalecio wyjechał do Meksyku. Po zakończeniu Wojny Domowej, w 1939 r. utworzył Związek Pomocy Wypędzonym Republikanom, który miał na celu zarządzać źródłami pomocy dla wypędzonych zwolenników republiki i któremu on sam przewodniczył oraz Hiszpański Związek Wyzwolenia. W 1945 r. wstępuje do Rządu Republikańskiego na Wygnaniu. Tym niemniej, umocnienie reżimu gen. Franco, przeszkodziło w realizacji jego projektów i skłoniło go do wycofania się ze stanowiska w zarządzie w listopadzie 1950 r.

Od tego czasu, aż do śmierci, poświęcił się dziennikarstwu i pisaniu jego najsłynniejszych dzieł, między innymi: Palabras al viento (1942), Discursos en América (1944) Entresijos de la guerra de España (1953), Yo y Moscú (1955).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]