
Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Dyrektor |
prof. dr hab. Marek Figlerowicz |
Adres | |
ul. Z. Noskowskiego 12/14 61-704 Poznań | |
Położenie na mapie Poznania ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego ![]() | |
![]() | |
Strona internetowa |
Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk (ICHB PAN) – jednostka naukowa Polskiej Akademii Nauk o statusie instytutu, z siedzibą w Poznaniu. Prowadzi badania interdyscyplinarne, łączące chemię i biologię i informatykę, zwłaszcza w obszarze kwasów nukleinowych i białek oraz ich elementów składowych (np. nukleozydów, nukleotydów i oligonukleotydów), które obejmują ich syntezę, badania strukturalne oraz biologiczne. Przy ICHB PAN afiliowane jest Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS)[1].
Informacje ogólne[edytuj | edytuj kod]
W ICHB PAN zatrudnionych jest ok. 650 osób, w przybliżeniu w połowie w PCSS i w połowie w części chemiczno-biologicznej. Wśród ponad stu pracowników naukowych 21 ma tytuł profesora, a 37 stopień doktora habilitowanego. Łącznie w badania naukowe jest zaangażowanych bezpośrednio ok. 200 osób. Przy ICHB PAN funkcjonuje studium doktoranckie, w którym w 2020 r. kształciło się ok. 100 doktorantów[1]. Ponadto ICHB PAN, razem z innymi instytutami PAN środowiska wielkopolskiego, uruchomił w 2019 r. Poznańską Szkołę Doktorską Instytutów Polskiej Akademii Nauk (PSD IPAN)[2].
ICHB PAN ma prawo nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych, w dyscyplinie nauki chemiczne i nauki biologiczne[1] (wcześniej uprawnienia te obejmowały dziedzinę nauk chemicznych w obszarze chemii i biochemii[3]). W styczniu 2023 r. w ICHB PAN funkcjonowało 31 zakładów naukowych, 13 pracowni specjalistycznych i 3 zespoły merytoryczne oraz PCSS. Poza laboratoriami badawczymi oraz pomieszczeniami PCSS, ICHB PAN posiada m.in. bibliotekę oraz centrum konferencyjne obejmujące aulę i dwie sale seminaryjne[1][4].
Wybrane osiągnięcia[edytuj | edytuj kod]
W roku 2011 ICHB PAN wraz z Wydziałem Biologii UAM utworzył Poznańskie Konsorcjum RNA[5], które w roku 2014 na okres 5 lat uzyskało status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego, nadawany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego[6].
W latach 2017–2021 ICHB PAN miał przyznaną najwyższą kategorię A+ jednostek naukowych w Polsce[7]. Od roku 2022 ma przyznane kategorie naukowe w 3 dyscyplinach[8][9]:
Do większych inicjatyw ICHB PAN należy Europejskie Centrum Bioinformatyki i Genomiki, utworzone wspólnie z Wydziałem Informatyki Politechniki Poznańskiej. Znalazło się ono na tzw. Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej. W ramach ECBiG w 2016 r. uruchomiono projekt Genomiczna Mapa Polski o finansowaniu ponad 100 mln zł, w znacznej części ze środków funduszy europejskich[10][11].
W 2020 r. ICHB PAN włączył się w walkę z pandemią COVID-19, wykonując testy na obecność wirusa SARS-CoV-2 dla obszaru Wielkopolski, a także opracowując własny test, oparty w całości o materiały produkowane w Polsce, znacznie tańszy od testów komercyjnych i dostępny na masową skalę[1][12][13][14].
Profil badawczy[edytuj | edytuj kod]
- chemiczna synteza i stereochemia modyfikowanych nukleozydów, nukleotydów i oligonukleotydów,
- chemia organicznych związków fosforu,
- chemia, biologia molekularna i badania strukturalne RNA,
- mechanizmy rozpoznawania molekularnego, biblioteki oligonukleotydowe, mikromacierze,
- analiza konformacyjna białek i kwasów nukleinowych za pomocą krystalografii rentgenowskiej i wysokorozdzielczego NMR,
- genetyka molekularna oddziaływań roślina – mikroorganizm, transformacja komórek roślinnych obcym DNA, rośliny transgeniczne,
- biologia molekularna wirusów i onkogenów,
- modelowanie komputerowe i metody obliczeniowe w chemii i biologii molekularnej.
Samodzielni pracownicy naukowi[edytuj | edytuj kod]
- Z tym tematem związana jest kategoria:
Stan na styczeń 2023 r.[15][16][17]
Aktualnie zatrudnieni[edytuj | edytuj kod]
- Profesorowie tytularni: Paweł Bednarek, Marek Figlerowicz, Zofia Gdaniec, Michał Jasiński, Mariusz Jaskólski, Elżbieta Kierzek, Ryszard Kierzek, Piotr Kozłowski, Mirosława Naskręt-Barciszewska, Wojciech Rypniewski, Marta Szachniuk, Jan Węglarz i Eliza Wyszko.
- Doktorzy habilitowani: Maciej Antczak, Dariusz Brzeziński, Krzysztof Brzeziński, Marcin Chmielewski, Mariola Dutkiewicz, Maciej Figiel, Agnieszka Fiszer, Małgorzata Giel-Pietraszuk, Mirosław Gilski, Kamilla Grzywacz, Luiza Handschuh, Paulina Jackowiak, Anna Jasińska, Agnieszka Kiliszek, Edyta Kościańska, Krzysztof Kurowski, Anna Kurzyńska-Kokorniak, Magdalena Łuczak, Takashi Miki, Marta Olejniczak, Tomasz Ostrowski, Katarzyna Pachulska-Wieczorek, Anna Pasternak, Anna Philips, Katarzyna Rolle, Miłosz Ruszkowski, Agnieszka Rybarczyk, Michał Sobkowski, Agata Świątkowska, Aleksandra Świercz, Anna Urbanowicz, Barbara Uszczyńska-Ratajczak, Zbigniew Warkocki, Anna Wojakowska, Marzena Wojciechowska, Jan Wrzesiński i Agnieszka Żmieńko.
Byli pracownicy samodzielni[edytuj | edytuj kod]
Prof. dr hab. Ryszard Adamiak[18], prof. dr hab. Jan Barciszewski[19], prof. dr hab. inż. Jacek Błażewicz[20], prof. dr hab. Jerzy Boryski[21], prof. dr hab. Maria Danuta Bratek-Wiewiórowska[22], prof. dr hab. inż. Grzegorz Bujacz[23], prof. dr hab. Józef Bujarski[24], Jerzy Ciesiołka[25], Rafał Ciosk[26], prof. dr hab. Piotr Formanowicz[20], prof. dr hab. Bożenna Golankiewicz[27], dr hab. inż. Stefan Grocholewski[28], prof. dr hab. Krzysztof Gulewicz[29], prof. dr hab. Hieronim Jakubowski[30], prof. dr hab. Marta Kasprzak[31],prof. dr hab. Adam Kraszewski[32], dr hab. Karolina Krystkowiak, prof. dr hab. Włodzimierz Krzyżosiak[33], dr hab. Tadeusz Kuliński, prof. dr hab. Andrzej Legocki[34], dr hab. Piotr Łukasiak[20], prof. dr hab. Wojciech Markiewicz[35], dr hab. Michał Sikorski[36], prof. dr hab. Jacek Stawiński[32], prof. dr hab. Maciej Stobiecki[37], prof. dr hab. Tomasz Twardowski[38], prof. dr hab. Maciej Wiewiórowski, prof. dr hab. Przemysław Wojtaszek[39].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Instytut Chemii Bioorganicznej wywodzi się z powstałego w 1969 roku poznańskiego Zakładu Stereochemii Produktów Naturalnych Instytutu Chemii Organicznej PAN (IChO), kierowanego przez prof. Macieja Wiewiórowskiego. W roku 1974 zespół M. Wiewiórowskiego przeniósł się do budynków przy ul. Noskowskiego, a w 1980 roku przekształcił się w Zakład Chemii Bioorganicznej PAN, który w 1988 r. uzyskał status samodzielnego instytutu PAN. W pierwszej połowie lat 90. Instytut zyskał znaczne powierzchnie laboratoryjne i biurowe oraz szklarnię, stanowiące Ośrodek Nauki PAN w Poznaniu[40].
Od stycznia 2015 Instytut jest właścicielem właścicielem willi miejskiej przy ul. Wieniawskiego 21/23 [41]. W willi ma powstać Centrum Innowacyjności i Edukacji Społecznej Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN[42].
Kierownictwo[edytuj | edytuj kod]
Dyrektorzy[edytuj | edytuj kod]
Zakładem Chemii Bioorganicznej PAN, a następnie Instytutem Chemii Bioorganicznej PAN kierowali[40]:
- 1980–1988: Maciej Wiewiórowski (założyciel i kierownik ZChB PAN do emerytury)
- 1988–2003: Andrzej Legocki (pierwszy dyrektor ICHB PAN; kadencja zakończona przedterminowo w związku z nominacją na Prezesa Polskiej Akademii Nauk)
- 2003–2011: Wojciech Markiewicz
- od 2011: Marek Figlerowicz
Przewodniczący Rady Naukowej[edytuj | edytuj kod]
Przewodniczący Rady Naukowej ZChB/ICHB PAN i ich zastępcy w kolejnych kadencjach[43]:
- 1984–1986: Jerzy Wrobel (zastępcy: Jerzy Pawełkiewicz i Aleksander Zamojski)
- 1987–1990: Jerzy Pawełkiewicz (zastępcy: Ignacy Siemion i Kazimierz Wierzchowski)
- 1991–1994: Aleksander Zamojski (zastępcy: Kazimierz Wierzchowski i Aleksander Zamojski)
- 1995–1998: Aleksander Zamojski (zastępcy: Jerzy Pawełkiewicz i Kazimierz Wierzchowski)
- 1999–2002: Kazimierz Wierzchowski (zastępcy: Wiesław Antkowiak i Ignacy Siemion)
- 2003–2006: Kazimierz Wierzchowski (zastępcy: Ewa Bartnik i Kazimierz Wierzchowski)
- 2007–2010: Maciej Żylicz (zastępcy: Wiesław Antkowiak i Włodzimierz Krzyżosiak)
- 2011–2014: Andrzej Legocki (zastępcy: Ewa Bartnik i Henryk Koroniak)
- 2015–2018: Andrzej Legocki (zastępcy: Ewa Bartnik i Henryk Koroniak)
- 2019–2022: Andrzej Legocki (zastępcy: Ryszard Adamiak i Adam Szewczyk)
- od 2023: Andrzej Legocki (zastępcy: Michał Sobkowski i Adam Szewczyk)[44]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Portal ICHB PAN [dostęp 2023-01-03] (pol. • ang.).
- ↑ Poznańska Szkoła Doktorska Instytutów Polskiej Akademii Nauk. [dostęp 2020-04-12].
- ↑ Strona domowa ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2019-08-04] .
- ↑ Centrum konferencyjne [dostęp 2023-01-03] (pol. • ang.).
- ↑ Poznańskie Konsorcjum RNA [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-17] .
- ↑ Krajowe Naukowe Ośrodki Wiodące: akcent na jakość!, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 14 maja 2014 [zarchiwizowane z adresu 2017-10-26] .
- ↑ List gratulacyjny od Prezesa Polskiej Akademii Nauk. [w:] Aktualności [on-line]. ICHB PAN, 2017-01-26. [dostęp 2020-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-06)].
- ↑ Wykaz kategorii naukowych przyznanych w 2022 r. podmiotom systemu szkolnictwa wyższego i nauki w poszczególnych dyscyplinach naukowych przez Ministra Edukacji i Nauki, Ministerstwo Edukacji i Nauki, 2 sierpnia 2022 [dostęp 2023-01-03] .
- ↑ Instytut na plus, ICHB PAN, 14 lutego 2023 [dostęp 2023-02-14] .
- ↑ Genomiczna Mapa Polski - podpisanie umowy, ICHB PAN [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-13] .
- ↑ About Us. ECBiG. [dostęp 2020-04-12]. (ang.).
- ↑ Gowin: przekazałem środki na produkcję pierwszych 100 tys. polskich testów na obecność koronawirusa, [w:] Nauka w Polsce [online], PAP [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Gowin: Polski test na koronawirusa 100 proc. skuteczny. Uratuje życie wielu z nas, Onet.pl, 10 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Gowin zwróci się o odznaczenia państwowe dla zespołu, który opracował polski test na koronawirusa, Onet.pl, 11 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 2020-07-16].
- ↑ Książka telefoniczna ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2020-01-09] .
- ↑ Książka adresowa Instytutu [zarchiwizowane z adresu 2023-01-03] .
- ↑ Adamiak Lab, ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] (ang.).
- ↑ Zakład Epigenetyki, ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2019-04-09] .
- ↑ a b c ICHB PAN » Zakład Bioinformatyki, ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2021-07-13] .
- ↑ Zespół Chemii Nukleozydów, ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2014-04-19] .
- ↑ Prof. dr hab. Maria Danuta Bratek-Wiewiórowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Prof. dr hab. inż. Grzegorz Dariusz Bujacz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Prof. dr hab. Józef Julian Bujarski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Prof. dr hab. Jerzy Henryk Ciesiołka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2023-02-14] .
- ↑ Dr hab. Rafał Ciosk, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2023-02-14] .
- ↑ Prof. dr hab. Bożenna Katarzyna Golankiewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Dr hab. inż. Stefan Stanisław Grocholewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2022-07-25] .
- ↑ Prof. dr hab. Krzysztof Antoni Gulewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Prof. dr hab. Hieronim Jakubowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Zakład Bioinformatyki, ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2017-07-14] .
- ↑ a b Zakład Chemii Kwasów Nukleinowych, ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2017-07-14] .
- ↑ Prof. dr hab. czł. koresp. PAN Włodzimierz Krzyżosiak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Andrzej Bogusław Legocki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-04-12] .
- ↑ Zakład Biologii Chemicznej, ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2017-07-14] .
- ↑ Pracownia Inżynierii Białek, ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2017-07-14] .
- ↑ Zakład Biochemii Produktów Naturalnych, ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2020-04-26] .
- ↑ Zakład Biosyntezy Białka, ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2020-04-13] .
- ↑ Prof. dr hab. Przemysław Wojtaszek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-04-24] .
- ↑ a b Historia, ICHB PAN [dostęp 2020-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-13] .
- ↑ Komunikat: Informacja Prezydenta o wywieszeniu wykazu nieruchomości przeznaczonej do sprzedaży w trybie bezprzetargowym - bip.poznan.pl, bip.poznan.pl [dostęp 2019-08-28] .
- ↑ Rewitalizacja zabytkowej willi dzięki unijnym pieniądzom, media.bgk.pl [dostęp 2023-02-11] .
- ↑ Historia Rady Naukowej, ICHB PAN [dostęp 2023-02-14] .
- ↑ Rada Naukowa kadencji 2023-2026, ICHB PAN [dostęp 2023-02-14] .