Irena Siła-Nowicka
 Irena Siła-Nowicka podczas swej wizyty w Podkowie Leśnej, w lutym 1976 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
działaczka społeczna |
| Alma Mater | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Irena Siła-Nowicka (ur. 30 stycznia 1913[1] we wsi Duha[2], zm. 25 czerwca 2023[3] w Szczecinie[2]) – polska społeczniczka, żona mecenasa Władysława Siła-Nowickiego oraz matka opozycjonistek z okresu PRL Agnieszki Dąbrowskiej[4][5] i Marii Nowickiej-Marusczyk.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była córką Ignacego i Stefana[2]. Przed II wojną światową studiowała na Uniwersytecie Warszawskim. Na jesieni 1939 poślubiła Władysława Siła-Nowickiego[6]. W trakcie okupacji niemieckiej mieszkała wraz z mężem i córkami w Wylągach (część miasta Kazimierz Dolny). W tym okresie małżeństwo pomagało w ukryciu się, zatrudniało do opieki nad córkami oraz zorganizowało fałszywe dokumenty młodej Żydówce Barbarze Nowak, która dzięki temu wsparciu przeżyła okupację[1].
25 lutego 2014 uroczyście przekazała wraz z córkami – archiwum Władysława Siła-Nowickiego do Archiwum Akt Nowych w Warszawie[7].
Postanowieniem Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 7 listopada 2008 o nadaniu orderów otrzymała Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej[8][9].
W 2021 została laureatką Drzwi Wolności przyznawanych przez Stowarzyszenie Scena Kultury[10].
W 2022 z okazji 109. urodzin otrzymała list z życzeniami od Prezydenta RP Andrzeja Dudy, a także została odznaczona Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości[11].
W fabularyzowanym serialu dokumentalnym pt. Żołnierze Wyklęci z 2008 w reż. Joanny Maro w rolę Ireny Siła-Nowickiej wcieliła się Małgorzata Piskorz[12].
30 stycznia 2023 obchodziła 110. urodziny stając się superstulatką i jednocześnie jedną z najstarszych żyjących wówczas ludzi w Polsce. Była także najstarszą mieszkanką Warszawy[13].
Pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Warszawa: Uroczyste Podziękowanie Polakom, Którzy W Czasie II Wojny Światowej Ratowali Żydów. radiomaryja.pl. [dostęp 2022-04-13]. (pol.).
- ↑ a b c Siła-Nowicka Irena. rejestry-notarialne.pl, 2023-08-21. [dostęp 2024-01-18]. (pol.).
- ↑ Zmarła Irena SIła-Nowicka. Miała 110 lat. pap.pl, 29 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-29].
- ↑ Dąbrowska Agnieszka. encysol.pl. [dostęp 2022-04-13]. (pol.).
- ↑ Opozycjonistka z czasów PRL-u ze swoją 106-letnią mamą zagłosowały. radioszczecin.pl. [dostęp 2022-04-13]. (pol.).
- ↑ Irena Siła – Nowicka kończy 100 lat. naszeblogi.pl. [dostęp 2022-04-13]. (pol.).
- ↑ Zbiory Władysława Siła-Nowickiego przekazane do Archiwum Akt Nowych. sejm.gov.pl. [dostęp 2022-04-13]. (pol.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 listopada 2008 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2009 r. nr 27, poz. 366).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 listopada 2008 r. o nadaniu orderów. prawo.pl. [dostęp 2022-04-13]. (pol.).
- ↑ Władysław i Irena Siła-Nowiccy, Janusz Krupski, Wit Karol Wojtowicz czy ks. Dzwonkowski uhonorowani Drzwiami do Wolności. scenakultury.pl. [dostęp 2022-04-13]. (pol.).
- ↑ Życzenia urodzinowe dla Ireny Siły–Nowickiej. prezydent.pl. [dostęp 2022-04-13]. (pol.).
- ↑ Żołnierze Wyklęci. filmpolski.pl. [dostęp 2022-04-13]. (pol.).
- ↑ Pani Irena - najstarsza warszawianka, skończyła 110 lat. iochota.pl. [dostęp 2023-01-31]. (pol.).
- ↑ Irena Siła-Nowicka, Warszawa, 04.07.2023 - nekrolog [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2023-07-07].