Isadora Duncan
| ||
![]() | ||
Imię i nazwisko | Angela Isadora Duncan | |
Data i miejsce urodzenia | 26 maja 1877 lub 27 maja 1878 San Francisco | |
Data i miejsce śmierci | 14 września 1927 Nicea | |
Narodowość | amerykańska | |
Dziedzina sztuki | taniec |
Isadora Duncan, właściwie Angela Isadora Duncan (ur. 26 maja 1877 lub 27 maja 1878[1][2] w San Francisco, zm. 14 września 1927 w Nicei[2]) – tancerka amerykańska.
Nie studiowała tańca w sposób systematyczny, lecz stworzyła oryginalny, niepowtarzalny styl oparty na własnej filozofii. Czerpała z nowych tendencji tańca modern, którego była pionierką. Widziała w tańcu wyraz wolnej myśli i radykalnie sprzeciwiała się ograniczeniom, jakie narzucał taniec klasyczny. Wywarła ogromny wpływ zarówno na całokształt przyszłej sztuki scenicznej, jak i na wygląd następnych pokoleń tancerzy. Odrzuciła klasyczną białą paczkę (tutu), zrzuciła baletki, tańczyła przyodziana w grecką tunikę, boso i z rozpuszczonymi włosami, co było szokującą innowacją dla ówczesnej publiczności. Jako pierwsza pokazała się na scenie ubrana tylko w obcisły trykot.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Miała troje dzieci, jedno z reżyserem teatralnym Gordonem Craigiem, drugie z Parisem Singerem, synem właściciela fabryki maszyn do szycia Isaaca Singera. Trzecie dziecko, syn, zmarło zaraz po porodzie. Jej życie prywatne obfitowało w skandale. Duncan była biseksualna[3]. Szczególnie głośny był wypadek jej dzieci (Deirdre i Patricka), podczas którego utopiły się w Sekwanie (1913). Dzieci przebywały w samochodzie z nianią. Kiedy samochód wjeżdżał na wzgórze, silnik nagle przestał pracować. Kierowca opuścił samochód, zapomniał jednak zaciągnąć hamulec. Samochód stoczył się po skarpie do rzeki. Dzieci i niania utopiły się. Po stracie dzieci Isadora spędziła kilka tygodni w nadmorskim kurorcie wspólnie z aktorką Eleonorą Duse. Ponieważ Eleonorą Duse wcześniej fascynowała się buntownicza feministka, lesbijka Lina Poletti, podejrzewano, choć nie jest to potwierdzone dokumentacją, że Duncan i Duse miały romans.
W 1922 Isadora Duncan wyjechała do Moskwy. Była żoną znacznie od siebie młodszego, rosyjskiego poety Siergieja Jesienina.
Zginęła w czasie jazdy w wyścigowym kabriolecie Amilcar, gdy jej szal wkręcił się w nieosłonięte koła. Pochowana została na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu.
Po jej śmierci, w 1927 ukazała się autobiografia Isadory Duncan My life (tyt. pol. Moje życie).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zapisy urzędowe dotyczące jej urodzenia nie zachowały się: zostały zniszczone podczas trzęsienia ziemi w San Francisco w 1906.
- ↑ a b Isadora Duncan – Biography (ang.). biography.com. [dostęp 2011-04-07].
- ↑ Isadora Duncan w bazie Notable Names Database (ang.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Isadora Duncan’s Web Links
- Taniec przyszłości : odczyt Izadory Duncan/ tł. Zofia S. ; studyum wstępne skreślił Stanisław Schneider. - Warszawa, 1905.
- ISNI: 0000 0001 2134 9023, 0000 0003 6864 2651
- VIAF: 59124789
- ULAN: 500337352
- LCCN: n79123616
- GND: 118528122
- NDL: 00438391
- LIBRIS: 97mppmft52dsz1q
- BnF: 121698127
- SUDOC: 030239508
- SBN: IT\ICCU\RAVV\026995
- NLA: 35049222
- NKC: jn20000700451
- BNE: XX979100
- NTA: 069983550
- BIBSYS: 90136900
- CiNii: DA00382971
- Open Library: OL287324A
- PLWABN: 9810624496805606
- NUKAT: n96029906
- PTBNP: 33942
- LNB: 000086797
- CONOR: 86758499
- ΕΒΕ: 64296
- BLBNB: 000190842
- KRNLK: KAC201521650
- LIH: LNB:V*329379;=BT
- WorldCat: lccn-n79123616