Ivan Šarić (arcybiskup)
| Arcybiskup metropolita wszechbośniacki | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce pochówku | ?↗ |
| Wyznanie | |
| Prezbiterat |
22 lipca 1894 |
| Nominacja biskupia |
27 kwietnia 1908 |
| Sakra biskupia |
28 października 1908 |
| Data konsekracji |
28 października 1908 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Ivan Evanđelist Šarić (ur. 27 września 1871 w Dolacu, zm. 16 lipca 1960 w Madrycie) – chorwacki duchowny katolicki, teolog, drugi arcybiskup metropolita wszechbośniacki od 1922 roku[1]. W 1940 roku został przewodniczącym Konferencji Episkopatu Jugosławii. Jako pierwszy przełożył Biblię na nowoczesny język chorwacki. Podczas II wojny światowej należał do kontrowersyjnych zwolenników ustaszy oraz ich przywódcy Ante Pavelića[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ivan Šarić urodził się w 1871 roku w rodzinie chorwackiej we wsi Dolac w pobliżu Travnika. Ukończył szkołę elementarną, a następnie średnią w Travniku, gdzie też zdał egzamin dojrzałości. Bezpośrednio potem podjął studia teologiczne w Sarajewie, które ukończył w 1894 roku. W tym samym roku 22 lipca otrzymał święcenia kapłańskie w sarajewskiej archikatedrze Serca Jezusowego[1].
Następnie pracował jako katecheta w Instytucie św. Vinko w Sarajewie od 1894 roku. Dwa lata później został kanonikiem archidiecezji wszechbośniackiej. Pomiędzy 1896 a 1908 roku był redaktorem gazet "Vrhbosna" oraz "Balkan". W 1898 roku Wydział Teologiczny Uniwersytetu Zagrzebskiego nadał mu stopień naukowy doktora nauk teologicznych. 27 kwietnia 1908 roku papież Pius X mianował go biskupem koadiutorem archidiecezji wszechbośniackiej, przydzielając mu jako tytularną stolicę Caesaropolitanus[1]. 28 maja miała miejsce jego konsekracja biskupia. Jako biskup 28 października tego samego roku udzielił on sakramentu ostatniego namaszczenia wybitnemu chorwackiemu poecie Silvijowi Strahimirowi Kranjčevićowi[2]. 2 maja 1922 roku na cztery lata po śmierci abpa Josefa Stadlera objął rządy w archidiecezji wszechbośniackiej, które wcześniej sprawował jako administrator apostolski[1].
Šarić był współtwórcą Akcji Katolickiej na terenie Bośni i Hercegowiny. Szczególnie interesował się rozwojem prasy katolickiej. W 1922 roku rozpoczął i przez pewien czas był redaktorem naczelnym tygodnika "Nedjelja", który został zdelegalizowany przez władze jugosłowiańskie. Stąd też tygodnik ten został otrzymał nową nazwę "Križ", a następnie "Katolički Tjednik". Do 1941 roku zlecił wydawanie drukiem pisma "Vrhbosanske savremene knjižice", w którym poruszano bieżące sprawy archidiecezji wszechbośniackiej[2]. W 1925 roku przewodził drugiej jugosłowiańskiej pielgrzymce do Watykanu, która odbyła się z okazji 1000-lecia Królestwa Chorwackiego[3].
Arcybiskup Šarić włożył także wiele wysiłku w celu wsparcia finansowego dwóch bośniackich seminariów duchownych, rozbudowywał Caritas, a ponadto wspierał działania misyjne. Próbował zachęcić też młodzież do wstępowania do zakonów, głównie franciszkanów[2].
W czasie II wojny światowej po likwidacji przez faszystów państwa jugosłowiańskiego i utworzeniu kolaborującego z III Rzeszą Niezależnego Państwa Chorwackiego współpracował z tamtejszym reżimem ustaszy[2].
Na krótko przed zakończeniem działań wojennych w 1945 roku udało mu się opuścić Bośnię i Heregowninę, emigrując do Austrii. Przebywał w pałacu biskupim w Klagenfurcie pod nadzorem brytyjskim, a następnie przeniósł się na krótko do Szwajcarii i Hiszpanii, gdzie osiadł na emigracji w Madrycie. Opublikował tam nowe wydanie Nowego Testamentu w języku chorwackim[2]. Zmarł w 1960 roku w Madrycie i został tam pochowany na Cmentarzu Almudena[1]. 26 kwietnia 1997 roku jego doczesne szczątki zostały przeniesione do krypty w kościele św. Józefa w Sarajewie[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Biografia na stronie Catholic Hierarchy [on-line] [dostęp: 13.09.2013]
- ↑ a b c d e f g Ch. Dolbeau, Ivan Šarić, svećenik, pjesnik i domoljub [on-line] [dostęp: 19.09.2013]
- ↑ N. Zutić, The Vatican and Croatdom in the first half of the 20th century (until 1941). cpi.hr. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-05)]. [on-line] [dostęp: 19.09.2013]