Izabella Działyńska
 Matylda Meleniewska, Portret Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej | |
 Pogoń Litewska | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
Izabella Elżbieta z Czartoryskich Działyńska (ur. 14 grudnia 1830 w Warszawie, zm. 18 marca 1899 w Mentonie) – polska malarka amatorka, kolekcjonerka dzieł sztuki.
Była córką księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i Anny Zofii z domu Sapieha. Wychowywała się w Paryżu, w atmosferze konserwatywnej (Hotel Lambert). Od młodości kolekcjonowała dzieła sztuki. W 1857 poślubiła wielkopolskiego ziemianina Jana Działyńskiego. Małżeństwo to pozostało bezdzietne.
-mauzoleum_Czartoryskiej.jpg)
Prowadziła Instytut Polski przy Hotelu Lambert, odbywała liczne podróże po Europie, a także Algierii, Egipcie i Ziemi Świętej. Przez większość życia mieszkała w Paryżu, a od ślubu częściowo także w Gołuchowie, który w 1872 przejęła od męża za pożyczone mu pieniądze na cele powstania styczniowego. Zainicjowała m.in. kolekcję waz antycznych, grafik, obrazów, mebli artystycznych. Zamek w Gołuchowie przebudowała – częściowo według własnej koncepcji – na muzeum, a za pomocą utworzonej w 1893 ordynacji gołuchowskiej zapewniła muzeum środki na utrzymanie. Dążyła do odtworzenia dawnej świetności rezydencji gołuchowskiej, stanowiącej niegdyś siedzibę rodu Leszczyńskich.
Po śmierci spoczęła w mauzoleum – kaplicy grobowej w parku w Gołuchowie.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Teresa Jakimowicz, Elżbieta Działyńska, w: Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa-Poznań 1981
- Róża Kąsinowska, Gołuchów. Rezydencja magnacka w świetle źródeł, Gołuchów: Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie, 2006, ISBN 83-922141-1-0, OCLC 831167298.
- Danuta Marek, Ordynacja gołuchowska Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej (1830-1899), Muzeum Narodowe w Poznaniu 1994, ISBN 83-85296-20-4.