Izdebczyska

Widok z Kościółków

Izdebczyska – najdłuższy rów zboczowy w masywie Babiej Góry w Beskidzie Żywieckim. Powstał w wyniku obrywu stoków Złotnicy. Znajduje się po orograficznie lewej stronie szlaku turystycznego z przełęczy Brona na Kościółki (i dalej na Diablak). Jest to skalne rumowisko zarośnięte kosodrzewiną.

Miejsce to znane jest także pod nazwami Zbójecki Wąwóz lub Urwisty Wąwóz. Nazwa Izdebczysk pochodzi od tego, że znajdują się w nich niewielkie szczeliny skalne i jaskinie, przez miejscową ludność dawniej nazywane izdebkami. Największe z nich to Zbójnicka Grota i Słowikowa Studnia (już zawalona). Według ludowych podań dawniej obozowali tutaj zbójnicy, dzielili zdobyte skarby oraz urządzali alkoholowe libacje. Wśród miejscowej ludności silne było przekonanie o skarbach, jakie ukryli w tym miejscu. Legendy mówią także o zaklętych mocach strzegących te miejsca przed niepowołanymi. Mimo tych przesądów Izdebczyska penetrowane były przez poszukiwaczy skarbów, pozostałością po tych poszukiwaniach są wyryte na skałach tajemnicze znaki i rysunek kotlika ze skarbami.

W dolnym końcu Izdebczysk, ok. 150 m na południowy wschód od przełęczy Brona znajduje się niewielki stawek Czarne Oko, poniżej w stokach Złotnicy i przełęczy Brona znajdują się źródła Markowego Potoku. W Izdebczyskach w 2000 r. odkryto stanowisko bardzo rzadkiej w Polsce rośliny – okrzynu jeleniego, występującego tylko w kilku miejscach na Babiej Górze i jednym w Beskidzie Śląskim. Roślina ta umieszczona jest w godle Babiogórskiego Parku Narodowego, a Izdebczyska w całości znajdują się w obrębie tego parku i są turystycznie niedostępne; szlak turystyczny prowadzi grzbietem powyżej Izdebczysk.