Jón Gnarr
![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
2 stycznia 1967 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
aktor, komik, pisarz, polityk |
Stanowisko |
burmistrz Reykjavíku (2010–2014) |
Jón Gnarr (ur. 2 stycznia 1967 w Reykjavíku[1] jako Jón Gunarr Kristinsson[2]) – islandzki aktor, komik, pisarz i polityk, w latach 2010–2014 burmistrz Reykjavíku, kandydat w wyborach prezydenckich, poseł do Althingu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się jako Jón Gunarr Kristinsson. Jako nastolatek zaczął się przedstawiać jako Jón Gnarr[2]; forma ta została przez organy państwowe uznana dopiero w 2015[3].
Zakończył naukę jako nastolatek bez kwalifikacji zawodowych, wykonywał różne prace dorywcze (m.in. domu pomocy dla osób niepełnosprawnych intelektualnie)[4]. W późniejszych latach kształcił się na kursach artystycznych, a w 2021 uzyskał magisterium w zakresie sztuk performatywnych na Islandzkiej Akademii Sztuk Pięknych[1].
Grał na gitarze basowej w zespole punkowym Nefrennsli[4]. Karierę komika rozpoczynał, prowadząc poranny satyryczny program radiowy razem z Sigurjónem Kjartanssonem, z którym stworzył duet komediowy Tvíhöfði. Jako aktor występował w islandzkich teatrach[1], grał również w filmach, w tym takich jak Islandzkie marzenie (2000) i Ktoś taki jak ja (2002)[5]. Jako jeden ze scenarzystów i odtwórca głównej roli współtworzył komediowy serial telewizyjny Næturvaktin (2007), jego sequele Dagvaktin (2008) i Fangavaktin (2009) oraz wchodzący w skład serii film pełnometrażowy Pan Bjarnfreðarson (2009)[5]. Zajął się również pisarstwem, opublikował m.in. Miðnætursólborgin (1989), Indjáninn. Skálduð ævisaga (2006), Sjóræninginn. Skálduð ævisaga (2012) oraz Útlaginn (2015)[4]. Był członkiem zarządu islandzkiego związku pisarzy i regularnym felietonistą dziennika „Fréttablaðið”[1].
W 2009 współtworzył i został przewodniczącym Najlepszej Partii[1], ugrupowania politycznego o charakterze satyrycznym. Partia wystartowała w wyborach samorządowych w Reykjavíku w 2010, zajmując pierwsze miejsce i zdobywając 6 z 15 miejsc w radzie miasta. Wybory te odbyły się kilkanaście miesięcy po załamaniu się islandzkiego systemu bankowego[6]. Również w 2010 Jón Gnarr objął stanowisko burmistrza islandzkiej stolicy, które zajmował do 2014[1]. W trakcie swojego urzędowania pojawił się jako drag queen na paradzie organizowanej w ramach Gay Pride w Reykjavíku w 2010, co uzasadniał swoim poparciem dla praw społeczności LGBT[7][8]. Jesienią 2013 zadeklarował, że nie będzie ubiegał się o reelekcję w kolejnych wyborach lokalnych. Zapowiedział też połączenie jego ugrupowania z formacją Świetlana Przyszłość[9].
W 2017 wstąpił do Sojuszu, udzielał się jako doradca tego ugrupowania[10]. W czerwcu 2024 kandydował w wyborach prezydenckich; uzyskał w nich 10% głosów, zajmując czwarte miejsce[11]. W tym samym roku z ramienia centrowej partii Viðreisn został wybrany na deputowanego do Althingu[12].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jego żoną została Jóhanna „Jóga” Jóhannsdóttir; ma pięcioro dzieci[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Jón Gnarr [online], althingi.is [dostęp 2025-01-11] (isl.).
- ↑ a b Larissa Kyzer , Jón Gnarr Criticizes „Stupid Law Against Creativity” [online], grapevine.is, 26 listopada 2013 [dostęp 2025-01-11] (ang.).
- ↑ Andie Sophia Fontaine , Icelandic Government Finally Recognises Gnarr As Gnarr [online], grapevine.is, 23 października 2015 [dostęp 2025-01-11] (ang.).
- ↑ a b c Jón Gnarr, literaturfestival.com [zarchiwizowane 2023-02-01] (ang.).
- ↑ a b Jón Gnarr w bazie IMDb (ang.) [dostęp 2025-01-11].
- ↑ Partia komików wygrała wybory, tvn24.pl, 30 maja 2010 [zarchiwizowane 2010-06-02] .
- ↑ Reykjavík mayor opens gay pride festival in drag [online], bbc.co.uk, 6 sierpnia 2010 [dostęp 2025-01-11] (ang.).
- ↑ Reykjavík Mayor Jon Gnarr leads Gay Pride [online], icenews.is, 7 sierpnia 2010 [dostęp 2025-01-11] (ang.).
- ↑ Jón Gnarr won’t seek reelection in Reykjavík [online], icenews.is, 4 listopada 2013 [dostęp 2025-01-11] (ang.).
- ↑ Sunna Sæmundsdóttir , Jón Gnarr genginn í raðir Samfylkingarinnar [online], visir.is, 6 października 2017 [dostęp 2025-01-11] (isl.).
- ↑ Tilkynning um niðurstöðu talningar við forsetakjör 1. júní 2024 [online], island.is, 2 czerwca 2024 [dostęp 2025-01-11] (isl.).
- ↑ Kjartan Kjartansson , Úrslit á landsvísu: Þessi sitja á þingi næsta kjörtímabil [online], visir.is, 1 grudnia 2024 [dostęp 2025-01-11] (isl.).