Józef Chmielewski (nauczyciel)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Chmielewski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 stycznia 1842
Bochnia

Data i miejsce śmierci

19 grudnia 1900
Dębniki

Miejsce spoczynku

Cmentarz Podgórski

Zawód, zajęcie

nauczyciel, inspektor szkolny

Narodowość

polska

Józef Chmielewski (ur. 12 stycznia 1842 w Bochni, zm. 19 grudnia 1900 w Dębnikach) – polski nauczyciel, inspektor szkolny, działacz oświatowy, pisarz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Józef Chmielewski urodził się w 12 stycznia 1842 w Bochni[1]. Uczył się w gimnazjum w Krakowie, gdzie ukończył także dwuletni kurs nauczycielski[1][2]. Jako nauczyciel pracował w szkole ludowej na Podgórzu[2][1], w Nowym Sączu[3][1]. Uczył w szkole ćwiczeń przy C. K. Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Tarnowie[4][2]. Potem pracował jako c. k. okręgowy inspektor szkolny w Sanoku[3], w Mielcu[5][3], a od 1884 w Wadowicach[6][7][3]. W ostatnich kilkunastu latach życia był nauczycielem ćwiczeń w szkole ćwiczeń przy C. K. Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Krakowie[8][9][3][2].

Udzielał się w działalności oświatowej. 7 lutego 1880 został wybrany prezesem zarządu oddziału Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego[10][11]. Przez działaczy okręgu brzozowskiego tej organizacji został określony jako prawdziwy ojciec nauczycielstwa[12].

Pisał artykuły i broszury w tematyce pedagogicznej i oświatowej, metodyki nauczania[3]. W tym zakresie swoje prace ogłaszał w tygodniku „Szkoła” (organie prasowym Towarzystwa Pedagogicznego) oraz w prasie warszawskiej[13][2]. Tworzył też powiastki, opowiadania, wierszyki dla dzieci, często o charakterze moralizatorskim, które publikowano w pismach ludowych, m.in. „Dzwonek”, „Chata”, „Włościanin”[14] i „Zagroda”[15], przy czym dwóch ostatnich był redaktorem[3][9]. Był autorem piosenek dla dzieci, np. Kiedy kwitną kwiatki, Sen spędzajcie z oczek czoła[3]. Jako pisarz posługiwał się pseudonimami „Józef z Bochni”[9][3] oraz „Bakałarz z Podgórza”[1]. Pochlebnie wypowiadał się o nim krytyk Piotr Chmielowski[9][3].

Zmarł 19 grudnia 1900 w Dębnikach po kilku miesiącach choroby w wieku 59 lat[8][9][3][16]. Został pochowany na Cmentarzu Podgórskim[8][9][3].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Józef Chmielewski. saczopedia.dts24.pl. [dostęp 2021-02-18].
  2. a b c d e XII. Opracowania biograficzne. W: Andrzej Meissner (red.): Bibliografia dziejów oświaty i wychowania w Galicji 1772–1918. Część I: Opracowania do 1990. Lublin: Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie, 2015, s. 1703. ISBN 978-83-64527-26-5.
  3. a b c d e f g h i j k l Nekrologia. † Józef Chmielewski. „Szkoła”. Nr 1, s. 87, 5 stycznia 1901. 
  4. Metodyczne opracowanie pod względem historycznym ustępu pt.: „Batożki Kościuszki” (z IIgiej książki do czytania). „Szkoła”. Nr 32, s. 334, 5 sierpnia 1876. 
  5. Czynności władz szkolnych. „Szkoła”. Nr 20, s. 156, 19 maja 1883. 
  6. Czynności władz szkolnych. „Szkoła”. Nr 10, s. 80, 8 marca 1884. 
  7. Rozporządzenia władz szkolnych. „Szkoła”. Nr 13, s. 103, 27 marca 1886. 
  8. a b c Zmarli. „Nowa Reforma”. Nr 291, s. 2, 21 grudnia 1900. 
  9. a b c d e f Ś. p. Józef Chmielewski. „Nowa Reforma”. Nr 295, s. 2, 28 grudnia 1900. 
  10. Kronika miejscowa i zamiejscowa. Sanok. „Gazeta Narodowa”. Nr 23, s. 3, 12 lutego 1880. 
  11. Sprawy Towarzystwa Pedagogicznego. „Szkoła”. Nr 8, s. 63, 21 lutego 1880. 
  12. Sprawy Towarzystwa Pedagogicznego. „Szkoła”. Nr 22, s. 174, 1 czerwca 1878. 
  13. a b c d Korespondencya redakcyi. „Szkoła”. Nr 2, s. 16, 10 stycznia 1880. 
  14. Włościanin. jbc.bj.uj.edu.pl. [dostęp 2020-04-17].
  15. Zagroda. jbc.bj.uj.edu.pl. [dostęp 2020-04-17].
  16. Kronika. Zmarli. „Gazeta Lwowska”. Nr 292, s. 3, 22 grudnia 1900. 
  17. O nauce geografii w szkole ludowej w ogólności, porzecze rzeki Białej w szczególności. „Szkoła”. Nr 18, s. 137-140, 1 maja 1875. 
  18. O nauce geografii w szkole ludowej w ogólności, porzecze rzeki Białej w szczególności. „Szkoła”. Nr 21, s. 164-166, 22 maja 1875. 
  19. O nauce geografii w szkole ludowej w ogólności, porzecze rzeki Białej w szczególności. „Szkoła”. Nr 22, s. 172-174, 29 maja 1875. 
  20. Metodyczne opracowanie pod względem historycznym ustępu: „Król na weselu kowala” (nr. 30 w drugiej książce do czytania) poprzedzone uwagami o sposobie udzielania historyi w szkole ludowej. „Szkoła”. Nr 10, s. 87-88, 4 marca 1876. 
  21. Metodyczne opracowanie pod względem historycznym ustępu: „Król na weselu kowala” (nr. 30 w drugiej książce do czytania) poprzedzone uwagami o sposobie udzielania historyi w szkole ludowej. „Szkoła”. Nr 11, s. 99-100, 11 marca 1876. 
  22. Metodyczne opracowanie pod względem historycznym ustępu: „Król na weselu kowala” (nr. 30 w drugiej książce do czytania) poprzedzone uwagami o sposobie udzielania historyi w szkole ludowej. „Szkoła”. Nr 12, s. 108-109, 18 marca 1876. 
  23. Metodyczne opracowanie pod względem historycznym ustępu: „Król na weselu kowala” (nr. 30 w drugiej książce do czytania) poprzedzone uwagami o sposobie udzielania historyi w szkole ludowej. „Szkoła”. Nr 13, s. 119-120, 25 marca 1876. 
  24. Metodyczne opracowanie pod względem historycznym ustępu: „Król na weselu kowala” (nr. 30 w drugiej książce do czytania) poprzedzone uwagami o sposobie udzielania historyi w szkole ludowej. „Szkoła”. Nr 14, s. 129-130, 1 kwietnia 1876. 
  25. Jakie są przymioty dobrego nauczyciela. „Szkoła”. Nr 15, s. 137-142, 8 kwietnia 1876. 
  26. Agnieszka Wałęga. Obraz edukacji religijnej w Galicji 2. połowy XIX wieku w opinii współpracowników lwowskiej Szkoły. „Paedagogia Christiana”. Nr 1/39, s. 182, 193, 2017. 
  27. Metodyczne opracowanie pod względem historycznym ustępu pt.: „Batożki Kościuszki” (z IIgiej książki do czytania). „Szkoła”. Nr 31, s. 321-323, 29 lipca 1876. 
  28. Metodyczne opracowanie pod względem historycznym ustępu pt.: „Batożki Kościuszki” (z IIgiej książki do czytania). „Szkoła”. Nr 32, s. 332-334, 5 sierpnia 1876. 
  29. Praktyczne opracowanie pod względem historycznym 183 kawałka pt.: „Śmierć hetmana Żółkiewskiego” z IIIciej książki do czytania. „Szkoła”. Nr 40, s. 400-402, 30 września 1876. 
  30. Praktyczne opracowanie pod względem historycznym 183 kawałka pt.: „Śmierć hetmana Żółkiewskiego” z IIIciej książki do czytania. „Szkoła”. Nr 41, s. 412-414, 7 października 1876. 
  31. August Adam Jeske. „Szkoła”. Nr 50, s. 538-541, 9 grudnia 1876. 
  32. August Adam Jeske. „Szkoła”. Nr 52, s. 562-565, 23 grudnia 1876. 
  33. Nauka przygotowawcza w klasie Iszej szkoły ludowej przed użyciem Elementarza. „Szkoła”. Nr 15, s. 141-143, 14 kwietnia 1877. 
  34. Nauka przygotowawcza w klasie Iszej szkoły ludowej przed użyciem Elementarza. „Szkoła”. Nr 16, s. 153-155, 21 kwietnia 1877. 
  35. Nauka przygotowawcza w klasie Iszej szkoły ludowej przed użyciem Elementarza. „Szkoła”. Nr 17, s. 162-164, 28 kwietnia 1877. 
  36. Nauka przygotowawcza w klasie Iszej szkoły ludowej przed użyciem Elementarza. „Szkoła”. Nr 18, s. 170-172, 5 maja 1877. 
  37. Nauka przygotowawcza w klasie Iszej szkoły ludowej przed użyciem Elementarza. „Szkoła”. Nr 19, s. 181-183, 12 maja 1877. 
  38. Nauka przygotowawcza w klasie Iszej szkoły ludowej przed użyciem Elementarza. „Szkoła”. Nr 21, s. 202-204, 26 maja 1877. 
  39. Nauka przygotowawcza w klasie Iszej szkoły ludowej przed użyciem Elementarza. „Szkoła”. Nr 22, s. 211-214, 2 czerwca 1877. 
  40. Nauka przygotowawcza w klasie Iszej szkoły ludowej przed użyciem Elementarza. „Szkoła”. Nr 23, s. 221-226, 9 czerwca 1877. 
  41. Ogłoszenie. „Szkoła”. Nr 13, s. 103, 30 marca 1878. 
  42. O nauce pod względem wpływu na zdrowie. „Szkoła”. Nr 6, s. 41-43, 9 lutego 1878. 
  43. Hans Chrystyan Andersen. „Szkoła”. Nr 9, s. 66-67, 2 marca 1878. 
  44. Hans Chrystyan Andersen. „Szkoła”. Nr 10, s. 76-77, 9 marca 1878. 
  45. Hans Chrystyan Andersen. „Szkoła”. Nr 11, s. 82-84, 16 marca 1878. 
  46. Szkoły i zakłady wychowawcze w Konstantynopolu. „Szkoła”. Nr 15, s. 117-118, 13 kwietnia 1878. 
  47. Szkoły i zakłady wychowawcze w Konstantynopolu. „Szkoła”. Nr 16, s. 124-126, 20 kwietnia 1878. 
  48. Pierwsza szkoła niedzielna w Niemczech. „Szkoła”. Nr 29, s. 210, 6 lipca 1878. 
  49. Pouczyć dzieci o czasowniku na podstawie kawałka 9go pod napisem: „Brzoskwinie” z I. książki do czytania. „Szkoła”. Nr 46, s. 377-378, 16 listopada 1878. 
  50. Z życia jaskółek. „Szkoła”. Nr 30, s. 238-240, 28 lipca 1878. 
  51. Matki poetów niemieckich. „Szkoła”. Nr 25, s. 196, 22 czerwca 1878. 
  52. Matki poetów niemieckich. „Szkoła”. Nr 26, s. 203-204, 29 czerwca 1878. 
  53. O drobiu. „Szkoła”. Nr 33, s. 275-276, 17 sierpnia 1878. 
  54. O drobiu. „Szkoła”. Nr 35, s. 289-290, 31 sierpnia 1878. 
  55. W jaki sposób może się nauczyciel przyczynić do podniesienia szkół w gminie. „Szkoła”. Nr 1, s. 2-4, 3 stycznia 1880. 
  56. W jaki sposób może się nauczyciel przyczynić do podniesienia szkół w gminie. „Szkoła”. Nr 2, s. 9-11, 9 stycznia 1880. 
  57. O zamiłowaniu w zawodzie. „Szkoła”. Nr 9, s. 67-69, 29 lutego 1880. 
  58. Jak może nauczyciel pozyskać miłość i szacunek dzieci jakoteż gminy. „Szkoła”. Nr 41, s. 339-342, 9 października 1880. 
  59. Jak może nauczyciel pozyskać miłość i szacunek dzieci jakoteż gminy. „Szkoła”. Nr 42, s. 351-352, 16 października 1880. 
  60. Jak może nauczyciel pozyskać miłość i szacunek dzieci jakoteż gminy. „Szkoła”. Nr 43, s. 360-362, 23 października 1880. 
  61. Piśmiennictwo. „Szkoła”. Nr 42, s. 355, 16 października 1880. 
  62. O szkolnictwie ludowem w Chinach. „Szkoła”. Nr 1, s. 5-6, 7 stycznia 1882. 
  63. O szkolnictwie ludowem w Chinach. „Szkoła”. Nr 2, s. 15-16, 14 stycznia 1882. 
  64. Z praktyki szkolnej. O dzieciach bez talentu. „Szkoła”. Nr 2, s. 10-12, 8 stycznia 1881. 
  65. Z praktyki szkolnej. O dzieciach bez talentu. „Szkoła”. Nr 3, s. 18-20, 15 stycznia 1881. 
  66. Prawidła wychowania domowego. Kilka uwag dla rodziców. „Szkoła”. Nr 7, s. 49-51, 12 lutego 1881. 
  67. Prawidła wychowania domowego. Kilka uwag dla rodziców. „Szkoła”. Nr 8, s. 57, 19 lutego 1881. 
  68. Prawidła wychowania domowego. Kilka uwag dla rodziców. „Szkoła”. Nr 9, s. 66-68, 26 lutego 1881. 
  69. O szkolnych biblioteczkach dla dzieci. „Szkoła”. Nr ?, s. 141, 1881. 
  70. Dzieci i matki. Obrazki wierszem i prozą. „Szkoła”. Nr 6, s. 46, 10 lutego 1883. 
  71. Dwanaście artykułów nauczyciela ludowego. „Szkoła”. Nr 22, s. 170, 29 maja 1886. 
  72. Agnieszka Wałęga. Obraz edukacji religijnej w Galicji 2. połowy XIX wieku w opinii współpracowników lwowskiej Szkoły. „Paedagogia Christiana”. Nr 1/39, s. 171, 193, 2017. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]