Józef Dzieżyc

Józef Dzieżyc

Józef Dzieżyc (ur. 14 marca 1921 w Kazuliszkach, zm. 22 grudnia 2000 w Krakowie) – polski agrotechnik specjalizujący się w nawadnianiu roślin i ich uprawie, wieloletni nauczyciel akademicki i rektor Akademii Rolniczej we Wrocławiu w 1981 roku.

Życiorys

Urodził się w 1921 roku w Kazuliszkach (województwo nowogródzkie), w rodzinie rolniczej. Kształcił się kolejno w gimnazjum ogólnokształcącym, liceum pedagogicznym, a następnie rosyjskiej szkole średniej uczęszczał w Szczuczynie Nowogródzkim. Po wybuchu II wojny światowej pracował jako nauczyciel w polskiej, a potem białoruskiej szkole podstawowej w Psiarcach. W 1942 roku wstąpił do Związki Walki Zbrojnej Armii Krajowej w obwodzie Szczuczyn Nowogródzki, uczestnicząc w wielu niebezpiecznych akcjach. W latach 1944–1946 pracował ponownie w polskiej szkole, która wkrótce po zmianie granic państwowych w 1945 roku została zamieniona w białoruską oraz w Polskim Urzędzie Repatriacyjnym.

W 1946 roku przeprowadził się do Wrocławia. Podjął tutaj studia na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu i Politechniki, które ukończył w 1951 roku, otrzymując dyplom inżyniera i magistra nauk agrotechnicznych w zakresie uprawy roli i roślin. W tym samym roku został zatrudniony na stanowisku asystenta, a już rok później awansował na stanowisko starszego asystenta w Katedrze Ogólnej Uprawy Roli i Roślin Wydziału Rolniczego. Jednocześnie kontynuował studia doktoranckie, uzyskując w 1954 roku stopień naukowy doktora nauk rolno-leśnych na podstawie rozprawy zatytułowanej Wpływ roślinności strukturotwórczej na przemiany niektórych grup związków azotowych w glebie, której promotorem był prof. dr hab. Bolesław Świętochowski. Uzyskanie nowego tytułu wiązało się z awansem na stanowisko adiunkta. Kolejno w 1957 roku został docentem, a w 1964 roku doktorem habilitowanym po obronieniu pracy Rejonowość uprawy zbóż, okopowych oraz koniczyny i lucerny na Śląsku w latach 1914–1957. Kulminacyjnym momentem w jego karierze naukowej było otrzymanie w 1973 roku tytułu profesora zwyczajnego.

Brał aktywny udział w zarządzaniu wrocławską Akademią Rolniczą, piastując na niej szereg funkcji. W latach 1961–1965 był kierownikiem Ośrodka Postępu Technicznego w Rolnictwie przy Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu. W 1961 roku objął kierownictwo Katedry Rolniczego Użytkowania Terenów Zmeliorowanych na Wydziale Melioracji Wodnych, którą zorganizował od podstaw. Funkcję tę sprawował nieprzerwanie do 1970 roku. Ponadto w latach 1962–1965 piastował urząd prodziekana Wydziału Melioracji Wodnych. Na stanowisko prorektora ds. Rolniczych Zakładów Doświadczalnych wybrano go w 1965 roku i pełnił je do 1969 roku, kiedy został prorektorem ds. nauki. W latach 1970-1982 był dyrektorem Instytutu Rolniczych Podstaw Melioracji Akademii Rolniczej we Wrocławiu, a od 1982 do 1991 kierownikiem Katedry noszącej tą samą nazwę. W 1981 roku został wybrany przez Kolegium Elektorów na stanowisko rektora macierzystej uczelni. Pełnił ją do pierwszych dni stanu wojennego, kiedy w proteście przeciwko jego wprowadzeniu zrezygnował z niego.

Brał udział w pracach wielu komitetów Polskiej Akademii Nauk. Za swoją działalność naukową został wielokrotnie odznaczony nagrodami państwowymi, resortowymi i regionalnymi. W 1992 roku Akademia Rolnicza w Lublinie nadała mu tytuł doktora honoris causa. Zmarł 22 grudnia 2000 i został pochowany na Cmentarzu Batowickim w Krakowie.

Wybrane publikacje

• Rolnictwo w warunkach nawadniania, 1988.
• Rolnicze użytkowanie terenów zmelioryzowanych, 1978.

Bibliografia

• Encyklopedia Wrocławia, pod red. J. Harasimowicza, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2001, s. 215.

Linki zewnętrzne

• Prof. zw. dr hab. in Józef Dzieżyc, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2011-01-19] .
• Biografia na stronie Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
• Portret na oficjalnej stronie Uczelni