Józef Lax

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Lax
major audytor major audytor
Data urodzenia

2 stycznia 1885

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

do 1940

Siły zbrojne

C. K. Armia
Wojsko Polskie

Jednostki

30 Pułk Piechoty Austro-Węgier
WSO Nr III
WSO Nr II

Stanowiska

prokurator

Późniejsza praca

adwokat

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Józef Aleksander Lax, niekiedy Laks, także jako Joseph (Sepl) Lax[1] (ur. 2 stycznia 1885, zm. 1940 w ZSRR) – polski Żyd, prawnik, adwokat i prokurator, major audytor Wojska Polskiego, przedsiębiorca, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 2 stycznia 1885 jako syn Eliasza[2][3]. Został adwokatem, na początku XX wieku jego kancelaria mieściła się przy ulicy Grodzkiej 15 w Krakowie[4][5].

W rezerwie piechoty C. K. Armii został mianowany kadetem z dniem 1 stycznia 1911[6], potem awansowany na chorążego z dniem 1 stycznia 1911[7][8]. Był przydzielony do 30 pułku piechoty[9][10][11]. Podczas I wojny światowej został awansowany na stopień porucznika z dniem 1 lutego 1916[12]. W 1916 pozostawał z przydziałem do 30 pułku piechoty[13].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został zweryfikowany w stopniu porucznika piechoty, a potem awansowany na stopień kapitana w korpusie oficerów zawodowych sądowych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i zweryfikowany z lokatą 2[14]. W 1923 był podprokuratorem przy Wojskowy Sądzie Okręgowym Nr III w Grodnie[15]. Został awansowany na stopień majora w korpusie oficerów sądowych ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i zweryfikowany z lokatą 2[16]. W 1924 pełnił funkcję sędziego śledczego w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr II w Lublinie[17]. W 1928 był podprokuratorem Prokuratury przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr II w Lublinie[18][19]. 26 lutego 1931 został mianowany przez Prezydent RP prokuratorem przy wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przesunął ze stanowiska podprokuratora na stanowisko prokuratora Prokuratury przy WSO Nr II[20]. Z dniem 30 listopada 1931 został przeniesiony w stan spoczynku[21]. W 1934 był zweryfikowany w korpusie oficerów sądowych rezerwy z 1. lokatą i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lublin Miasto[22].

Mieszkał w Lublinie przy Krakowskim Przedmieściu 53. Wykonywał zawód adwokata w okręgu Sądu Okręgowego w Lublinie.

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD. Został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie. Tam prawdopodobnie na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 71/1-13 oznaczony numerem 1768, jego tożsamość została podana jako Józef Laks)[2]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Joseph Lax” i „Josef Lax”.
  2. a b Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 52. [dostęp 2020-12-20].
  3. Józef Laks. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
  4. Wykaz Adwokatów do Krakowskiej Izby Adwokackiej należących. Kraków: 1910, s. 9.
  5. Wykaz Adwokatów do Krakowskiej Izby Adwokackiej należących. Kraków: 1912, s. 9.
  6. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1912. Wiedeń: 1911, s. 455.
  7. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1914. Wiedeń: 1914, s. 343.
  8. Awans noworoczny w rezerwie c. i k. armii. „Gazeta Lwowska”. Nr 6, s. 2, 10 stycznia 1913. 
  9. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1912. Wiedeń: 1911, s. 527.
  10. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1913. Wiedeń: 1912, s. 561.
  11. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1914. Wiedeń: 1914, s. 439.
  12. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 150.
  13. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 325.
  14. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1091.
  15. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1083.
  16. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 986.
  17. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 977.
  18. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 694.
  19. Wiadomości personalne. Lista starszeństwa Korpusu Oficerów Sądowych. „Wojskowy Przegląd Prawniczy”. Nr 2, s. 46, kwietnia 1928. 
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 90, 119.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 225.
  22. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 368.
  23. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]