Józef Mieses
| |
 naczelny rabin
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 października 1882 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
2 grudnia 1941 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1918 i 1920–1932 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
naczelny rabin |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Józef Mieses (ur. 1 października 1882 w Przemyślu, zm. 2 grudnia 1941 tamże)[1] – naczelny rabin Wojska Polskiego, nauczyciel.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rodziny kupców żydowskich osiadłych w Przemyślu o tradycjach religijnych związanych z haskalą. Rodzice Józefa – Jakub Ozjasz i Chaja Lea z domu Gans – mieli trzynaścioro dzieci (pięcioro zmarło przed 6 rokiem życia[2]). Byli właścicielami cegielni oraz sklepu z towarami kolonialnymi przy ulicy Jagiellońskiej 17. Jego żoną była Ewa Grossinger. Bratem był Mateusz Mieses, językoznawca i historyk Żydów polskich.
W roku 1900 ukończył CK Gimnazjum w Przemyślu (jako prywatysta). Studiował na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Wiedeńskiego, który ukończył w 1904. Równolegle uczył się w Wyższej Szkole Rabinackiej w Wiedniu, którą ukończył w 1906, dwa lata później zdając egzamin rabinacki. W 1907 uzyskał tytuł doktora filozofii języków semickich i literatury, w połączeniu z historią Orientu. W okresie studiów odbył podróże zagraniczne do Niemiec, Szwajcarii, Egiptu, Palestyny.
Po ukończeniu studiów pracował jako nauczyciel religii w gimnazjach w Samborze, Tarnowie, Lwowie. W 1910 był tłumaczem sądowym języka hebrajskiego[3]. W 1912 przeniesiony do gimnazjum w rodzinnym mieście, gdzie oprócz nauki religii pełnił obowiązki wicedyrektora Gimnazjum im. K. Morawskiego na Zasaniu. W okresie I wojny światowej powołany do cesarskiej i królewskiej Armii jako rabin polowy. Po wojnie przeniósł się do Warszawy. W latach 1918–1920 wykładał w Państwowym Seminarium dla Nauczycieli Religii Mojżeszowej.
We wrześniu 1920 wstąpił do Wojska Polskiego, otrzymując przydział w Biurze Wyznań Niekatolickich w Warszawie. 14 października 1920 został przeniesiony do Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego[4]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu naczelnego rabina ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1. lokatą w duchowieństwie wojskowym wyznania mojżeszowego[5]. Funkcję naczelnego rabina w stopniu pułkownika pełnił do 1931. W tym roku przeniesiony do DOK IX w Brześciu jako szef duszpasterstwa wyznania mojżeszowego. 23 marca 1932 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i pozostawiony bez przynależności służbowej z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX. Z dniem 31 października 1932 roku został przeniesiony w stan spoczynku[6].
Na emeryturze mieszkał w rodzinnym Przemyślu. Zmarł śmiercią naturalną, w swoim mieszkaniu przy ul. Mniszej 5. Został pochowany na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Słowackiego.
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
Józef Mieses ogłosił liczne prace naukowe o tematyce etymologicznej i z zakresu gramatyki w czasopismach polskich i zagranicznych. Wydał m.in. Pięcioksiąg Mojżesza. Władał siedmioma językami: polskim, hebrajskim, niemieckim, jidysz, francuskim, angielskim i włoskim.
- Die älteste gedruckte deutsche Übersetzung des jüdischen Gebetbuches a. d. Jahre 1530 und ihr Autor Anthonius Margaritha, Wiedeń 1916
- Pięcioksiąg Mojżesza. Genesis, Przemyśl 1931
- Pięcioksiąg Mojżesza. Leviticus, Przemyśl 1931
- Pięcioksiąg Mojżesza. Exodus, Przemyśl 1931
- Pięcioksiąg Mojżesza. Numeri, Przemyśl 1931
- Pięcioksiąg Mojżesza. Deuteronomium, Przemyśl 1931
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1928)[7]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zenon Andrzejewski: płk dr Józef Mieses (1882-1941). [w:] Rocznik Przemyski [on-line]. 2006. [dostęp 2018-05-09].
- ↑ Jewish Record Indexing. [dostęp 2013-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-17)].
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielk. Księstwem Krakowskiem : na rok 1910, Lwów 1910, s. 210.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, nr 41), Warszawa, 27 października 1920, s. 1121.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 410.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 222–223.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu pracy duszpasterskiej wśród żołnierzy - żydów”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 31, 1299.
- Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 843.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Józef Mieses – tłumaczenia w bibliotece Polona