Józef Trzemeski

Józef Trzemeski

generał brygady
Pełne imię i nazwisko	Józef Franciszek Trzemeski
Data i miejsce urodzenia	24 grudnia 1878 Belmont
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1923 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1919–1923
Siły zbrojne	MW Imperium Rosyjskiego Błękitna Armia Wojsko Polskie
Jednostki	Front Południowo-Wschodniego Front Pomorski Naczelnego Dowództwa WP
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Grób Józefa Trzemeskiego

Tablica upamiętniająca Józefa Trzemeskiego

Józef Franciszek Trzemeski (ur. 24 grudnia 1878 w Belmont, zm. 4 lipca 1923 w Warszawie) – doktor medycyny, polarnik, generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Józef Franciszek Trzemeski urodził się 24 grudnia 1878 roku w Belmont (dziś na terenie miasteczka Achremowce), w powiecie nowoaleksandrowskim, w rodzinie Józefa, prawnika, i Leontyny z Radziszewskich. Od 1904 był oficerem lekarzem w rosyjskiej Marynarce Wojennej. Walczył na wojnie z Japonią.

W latach 1914–1915 lekarz i kierownik naukowy dowodzonej przez Ole Sverdrupa rosyjskiej wyprawy polarnej wysłanej na Morze Karskie na statku Eklips w celu odszukania wypraw Aleksandra Brusiłowa i Władimira Rusanowa. Podczas rejsu prowadził badania hydrometeorologiczne, przyczyniając się do lepszego poznania warunków żeglugi na tym morzu, ogłosił kilka sprawozdań z tej wyprawy. W 1919 został naczelnym lekarzem obozu instrukcyjnego, a następnie zastępcą szefa sanitarnego Armii Polskiej we Francji. Wiosną tego roku, po powrocie „Błękitnej Armii” do kraju mianowany został szefem sanitarnym Frontu Południowo-Wschodniego, a później Frontu Pomorskiego. 1 stycznia 1920 oficjalnie przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu podpułkownika. 18 marca 1920 objął obowiązki na stanowisku szefa Sekcji Higieny w Departamencie Sanitarnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w Korpusie Lekarskim, w grupie oficerów byłej armii gen. Hallera. Następnie kierował służbą sanitarną Ekspozytury Naczelnego Dowództwa WP oraz był pełnomocnikiem szefa Departamentu Sanitarnego MSWojsk. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 71. lokatą w korpusie generałów.

W środę 4 lipca 1923 roku, w godzinach południowych, w swoim mieszkaniu w hotelu „Polonia” w Warszawie, popełnił samobójstwo strzelając z rewolweru w pierś. Denat oddał strzał w pozycji siedzącej na krześle. Pocisk przestrzelił płuca, a następnie utkwił w poręczy krzesła. Generał pozostawił list do swojego przełożonego, generała brygady Franciszka Zwierzchowskiego, w którym nie podał powodu samobójstwa, ale wyjaśnił, że zamach nie by spowodowany problemami służbowymi, politycznymi i zdrowotnymi. W czasie zamachu był bezdzietnym wdowcem. Kilka dni wcześniej powrócił z sześciomiesięcznego urlopu.

Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A11-4-3).

Józef Trzemeski był żonaty z Heleną Barańską.

Awanse

• kapitan – 1918
• major – 1919
• podpułkownik – 1919

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)
• Krzyż Walecznych (po raz 1 i 2 w 1921)
• Oficer Legii Honorowej (Francja)
• Oficer orderu Palm Akademickich (Francja, zgoda Naczelnika Państwa w 1921)

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.