Język as
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
5–6 (2020–2023) | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 2 wrażliwy↗ | ||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | asz | ||
| IETF | asz | ||
| Glottolog | asss1237 | ||
| Ethnologue | asz | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język as – praktycznie wymarły język austronezyjski z prowincji Papua Zachodnia w Indonezji. Był używany w kilku wsiach na północnym wybrzeżu Nowej Gwinei oraz na wysepce Gag w grupie wysp Raja Ampat[1].
Do obszaru użycia tego języka zaliczono wsie Asbakin (Asbaken), Maklaumkarta (Malaumkarta) i Mega (w północno-zachodniej części półwyspu Ptasia Głowa), ale sam język ma pochodzić z wyspy Gag[2]. W latach 80. XX w. oszacowano, że ma 250 użytkowników; w powszechnym użyciu były języki moi i indonezyjski[2]. Według nowszych danych (2020–2023) posługuje się nim 5–6 osób[3]. Pozostali użytkownicy zamieszkują wieś Asbaken (ok. 300 mieszk.), gdzie większość stanowi grupa etniczna Moi. Dominujący język wśród As to malajski papuaski[4].
Jest przedstawicielem języków Raja Ampat[5]. G. Reesink rozpatruje go jako izolat, o nieustalonym pokrewieństwie z innymi językami. Z doniesień części użytkowników wynika, że wywodzą się z ludu Biak, a w przeszłości zawierano małżeństwa mieszane z ludnością Ternate. Zebrane materiały leksykalne potwierdzają związek z tymi grupami językowymi[1]. Możliwe, że wyemigrowali z Halmahery na Molukach lub z wyspy Salawati w archipelagu Raja Ampat. Według lokalnej tradycji ludność As została wysłana na te tereny w celu szerzenia islamu za czasów Sułtanatu Tidore[6][7].
Bliżej nieopisany, materiały dot. tego języka ograniczają się do danych leksykalnych[5]. Nie wykształcił piśmiennictwa[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Jelle Miedema, Ger Reesink, One Head, Many Faces: New Perspectives on the Bird’s Head Peninsula of New Guinea, Leiden: KITLV Press, 2004 (Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde 219), s. 31–32, DOI: 10.1163/9789004454385, ISBN 978-90-04-45438-5, ISBN 978-90-67-18229-4, OCLC 1312159896 [dostęp 2022-07-28] (ang.).
- ↑ a b Berry i Berry 1987 ↓, s. 50.
- ↑ Laura Arnold: Fieldwork. laura-arnold.org. [dostęp 2024-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-09)]. (ang.).
- ↑ Arnold 2020 ↓, s. 38–39.
- ↑ a b Remijsen 2001 ↓, s. 31.
- ↑ Arnold 2020 ↓, s. 39.
- ↑ Laura Arnold: As. laura-arnold.org. [dostęp 2024-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-09)]. (ang.).
- ↑ David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), As, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2022-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Laura Arnold, Four undocumented languages of Raja Ampat, West Papua, Indonesia, [w:] Peter K. Austin (red.), Language Documentation and Description 17, London: EL Publishing, 2020, s. 25–43, DOI: 10.25894/ldd95 (ang.).
- Keith Berry, Christine Berry, A Survey of Some West Papuan Phylum Languages, [w:] Peter J. Silzer, Joyce K. Sterner (red.), Workpapers in Indonesian Languages and Cultures, t. 4, Summer Institute of Linguistics, 1987, s. 25–80, OCLC 896388316 [dostęp 2023-05-01] (ang.).
- Albert Clementina Ludovicus Remijsen, Word-prosodic systems of Raja Ampat languages, Utrecht: LOT, 2001 (LOT Dissertation Series 49), ISBN 90-76864-09-8, OCLC 55067520 [dostęp 2024-08-09] (ang.).