Język fordata
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
50 tys. (2000)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | frd | ||
| IETF | frd | ||
| Glottolog | ford1242 | ||
| Ethnologue | frd | ||
| BPS | 0684 5 | ||
| WALS | frd | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język fordata, także: fordat[2][3], larat, vai fordata, vai sera-larat-fordata, vai tnebar, vaidida[1] – język austronezyjski używany w prowincji Moluki w Indonezji, przez grupę ludności w północnej części wysp Tanimbar[4]. Według danych z 2000 roku posługuje się nim 50 tys. osób[1].
Jego użytkownicy zamieszkują wyspy: Fordata, Larat, Lutur, Nuswotar, Labobar, Teneman, Molo, Maru, Yamdena (północno-zachodni fragment) oraz Sera (południowa część wysp Tanimbar)[4]. Dzieli się na cztery dialekty: fordata-larat I, fordata-larat II, molo (molo-maru), sera (seira); przy czym dialekt sera jest najbardziej odrębny[1]. Według innej propozycji (2000) można wyodrębnić następujące cztery dialekty: romean, sofyanin, molo, sera. Różnice między tymi odmianami dotyczą cech leksyki, fonologii i intonacji[5].
Jest blisko spokrewniony z językiem kei, z archipelagu Kei (160 km na północny wschód od Tanimbar)[4]. Tradycyjnie służy jako język rytualny wysp Tanimbar, a dawniej funkcjonował również jako regionalna lingua franca[6][7]. Pozostaje w powszechnym użyciu w kontaktach domowych i na poziomie lokalnym, jest przyswajany przez dzieci[8].
W użyciu są również języki indonezyjski i malajski amboński (m.in. w edukacji i sferze religijnej)[9]; prawie wszyscy znają lokalny malajski, ale indonezyjski stanowi dopiero trzeci język[8]. Odnotowano wzrastający wpływ malajskiego, który jest przyswajany równolegle z fordata[9].
Wielu użytkowników tego języka zamieszkuje Saumlaki, Ambon[4], a także Dżakartę i inne miasta Indonezji[1].
Najwcześniejsze informacje nt. tego języka pochodzą z I poł. XX w.[4] P. Drabbe sporządził skrótowy opis jego gramatyki (1926)[10] oraz słownik (1932)[11].
Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Fordata, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-03-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-01] (ang.).
- ↑ Voegelin i Voegelin 1965 ↓, s. 33.
- ↑ Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 86, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 [zarchiwizowane] (pol.).
- ↑ a b c d e Marshall 2000 ↓, s. 181.
- ↑ Marshall 2000 ↓, s. 183.
- ↑ Hughes 1987 ↓, s. 102.
- ↑ Adelaar 1996 ↓, s. 707.
- ↑ a b Barbara Grimes, Southeast Maluku languages, [w:] William Frawley (red.), International Encyclopedia of Linguistics: 4-Volume Set, wyd. 2, Oxford: Oxford University Press, USA, 2003, s. 4:130–131, DOI: 10.1093/acref/9780195139778.001.0001, ISBN 978-0-19-513977-8, OCLC 51478240 [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ a b Marshall 2000 ↓, s. 182.
- ↑ Peter Drabbe, Spraakkunst der Fordaatsche taal, ’s Gravenhage: M. Nijhoff, 1926 (Verhandelingen van het Koninklijk Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen 67:1), OCLC 14050692 [dostęp 2023-11-14] (niderl.).
- ↑ Peter Drabbe, Woordenboek der fordaatsche taal, Bandoeng: A.C. Nix, 1932 (Verhandelingen van het Koninklijk Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen 71:2), OCLC 245696918 [dostęp 2023-11-14] (niderl.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- K. Alexander Adelaar, Contact languages in Indonesia and Malaysia other than Malay, [w:] Stephen A. Wurm, Peter Mühlhäusler, Darrell T. Tryon (red.), Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas: Vol I: Maps. Vol II: Texts, Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1996 (Trends in Linguistics. Documentation 13), s. 695–711, DOI: 10.1515/9783110819724.2.695, ISBN 978-3-11-081972-4, OCLC 1013949454 [dostęp 2022-08-30] (ang.).
- Craig Marshall, A phonological description of Fordata, [w:] Charles E. Grimes (red.), Spices from the East: Papers in Languages of Eastern Indonesia, Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2000 (Pacific Linguistics 503), s. 181–235, DOI: 10.15144/PL-503.181, ISBN 978-0-85883-460-6, OCLC 46827844 (ang.).
- Jock Hughes, The languages of Kei, Tanimbar and Aru: Lexicostatistic classification, [w:] Soenjono Dardjowidjojo (red.), Miscellaneous studies of Indonesian and other languages in Indonesia, Part 9, Jakarta: Badan Penyelenggara Seri Nusa, Universitas Atma Jaya, 1987 (NUSA: Linguistic studies in Indonesian and languages in Indonesia 27), s. 71–111, OCLC 896429711 [dostęp 2022-07-23] (ang.).
- C.F. Voegelin, F.M. Voegelin, Languages of the World: Indo-Pacific Fascicle Four, „Anthropological Linguistics”, 7 (2), 1965, s. 1–297, ISSN 0003-5483, OCLC 5547207734, JSTOR: 30022490 (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- The Fordata Language. bahasafordata.org. [dostęp 2023-11-14]. (ang. • indonez.).
- Fordata Dictionary. [w:] Webonary – Dictionaries and Grammars of the World [on-line]. SIL International. [dostęp 2024-07-19]. (ang. • indonez.).