Przejdź do zawartości

Język kayeli

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kayeli
Obszar

wyspa Buru (Moluki, Indonezja)

Liczba mówiących

wymarły

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
UNESCO 6 wymarły
Ethnologue 9 drzemiący
Kody języka
ISO 639-3 kzl
IETF kzl
Glottolog kaye1241
Ethnologue kzl
BPS 0672 0
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język kayeli (a. caeli, cajeli, gaeli, kajeli)[1][2] – wymarły język austronezyjski, który był używany w prowincji Moluki w Indonezji, na wyspie Buru wśród członków ludu Kayeli.

Był zdecydowanie odrębny od języka buru[3][4]. Posługiwała się nim ludność w rejonie zatoki Namlea w północno-wschodniej części wyspy oraz na terenach wzdłuż wybrzeża[5].

Według Ethnologue dzielił się na trzy dialekty: kayeli właściwy, leliali (liliali), lumaete (lumaiti, lumara, mumaite)[1]. Dialekt leliali był dość odrębny od pozostałych[6], jego ostatni użytkownik zmarł w 1989 roku[1][7]. Dialekt lumaete nie został bliżej poznany[8]. C.E. Grimes (2000, 2010) dodatkowo wymienia dialekt ilat[9][10]. Moksela (nieopisany i również wymarły) także bywa zaliczany do dialektów kayeli[8][10].

W 1989 roku nie był już powszechnie używany. Podczas badań terenowych C.E. Grimes z trudem zdołał znaleźć cztery osoby, które zachowały znajomość tego języka. Żadna z nich nie używała kayeli od przeszło 30 lat i kłopotliwe okazało się zebranie nawet podstawowego słownictwa[6]. Klasyfikacja tego języka jest trudna do rozstrzygnięcia ze względu na niedostępność dokładnych danych, przy czym odnotowano pewne cechy, które łączą go z językami wyspy Seram[11].

Kayeli został wyparty przez języki malajski amboński i lisela (li enyorot, uchodzący za dialekt języka buru)[1][5][12]. Od XVII w. malajski służył jako środek kontaktów międzyetnicznych (w interakcjach z Ternate, Ambończykami, Makasarczykami, Jawajczykami i Holendrami), a rola kayeli została zredukowana do domen wewnętrznych (dom, negocjacje ślubne)[13]. Pomimo zaniku rodzimego języka ludność Kayeli zdołała zachować swoją tożsamość etniczną[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Kayeli, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 19, Dallas: SIL International, 2016 [dostęp 2020-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-13] (ang.).
  2. Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 86–87, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
  3. Grimes 2010 ↓, s. 78.
  4. Collins 2018 ↓, s. 30.
  5. a b c Grimes 2000 ↓, s. 99.
  6. a b Grimes 2010 ↓, s. 74.
  7. Grimes 2010 ↓, s. 75.
  8. a b Grimes 2000 ↓, s. 101.
  9. Grimes 2000 ↓, s. 74.
  10. a b Grimes 2010 ↓, s. 76.
  11. Collins 2018 ↓, s. 30–31.
  12. Wurm 2007 ↓, s. 502.
  13. Grimes 2010 ↓, s. 84.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]