Język korsykański

Lingua corsa
Obszar	Korsyka (Francja)
Liczba mówiących	ok. 340 000
Klasyfikacja genetyczna	Języki indoeuropejskie  Języki romańskie   Południoworomańskie    Język korsykański
Pismo/alfabet	łacińskie
Kody języka
ISO 639-1	co
ISO 639-2	cos
SIL	COI
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata

Słownik {{{z języka}}}-polski, polsko-korsykański online

Języki i dialekty Francji

Język korsykański (lingua corsa) – dialekt z grupy romańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ok. 260 tys. mieszkańców Korsyki (francuskiej wyspy na Morzu Śródziemnym), a także ok. 80 tys. Korsykan mieszkających w Boliwii, Kanadzie, Kubie, Portoryko, Urugwaju, USA, Wenezueli i we Włoszech.

W rzeczywistości na Korsyce mamy do czynienia z dwoma odmiennymi dialektami. Większość mieszkańców wyspy mówi dialektem północnym (głównym ośrodkiem jest Bastia). Uznawany jest on często za dialekt języka włoskiego, a konkretnie za odmianę dialektu toskańskiego. Na południu (okolice Sartène) używa się języka, który jest bardzo zbliżony do dialektów sardyńskich i z tego tytułu bywa zaliczany do języków południoworomańskich. W centrum wyspy (Ajaccio) używa się formy przejściowej pomiędzy nimi.

Większość użytkowników tego języka zna język francuski, ale na co dzień posługuje się korsykańskim, także w piśmie. Fragmenty Biblii przetłumaczono na korsykański w latach 1861-1994. Język ten miał duży wpływ na dialekt gallurski języka sardyńskiego.

Język korsykański (południowy) a język włoski

Różnice w gramatyce

Rodzajniki

Język włoski	Język korsykański
un, uno	un, unu
una	una
il	u
la	a
i, gli	i
le	e/i

Przed wyrazem zaczynającym się samogłoską, korsykańskie rodzajniki określone skracają się do l'.

Przyimki

• Przyimki bez rodzajników:

Język włoski	Język korsykański
a, ad	à
con	incù
da	da
di	di
in	in
su	annantu à
tra, fra	frà

• Przyimki włoskie z rodzajnikami:

	il	l'	lo	la	i	gli	le
a	al	all'	allo	alla	ai	agli	alle
da	dal	dall'	dallo	dalla	dai	dagli	dalle
di	del	dell'	dello	della	dei	degli	delle
in	nel	nell'	nello	nella	nei	negli	nelle
su	sul	sull'	sullo	sulla	sui	sugli	sulle

• W odróżnieniu od włoskich, korsykańskie przyimki nie łączą się z rodzajnikami określonymi.

Odmiana czasowników

• Odmiana czasownika posiłkowego:

Czasownik "być"

włoski	korsykański	forma gramatyczna
essere	esse	bezokolicznik
è	hè	tryb oznajmujący, czas teraźniejszy, 3. osoba, l. pojedyncza
sono	sò	tryb oznajmujący, czas teraźniejszy, 3. osoba, l. mnoga
era	era	czas przeszły niedokonany, 3. osoba, l. pojedyncza
fu	fù	czas przeszły dokonany prosty, 3. osoba, l. pojedyncza

• Bezokoliczniki, które we włoskim mają końcówkę -are, w korsykańskim mają końcówkę -à: wł. parlare - kors. parlà

Spójniki

• Włoskiemu spójnikowi e/ed odpowiada korsykański è.

Różnice w ortografii

Włoskiemu -ge-, odpowiada korsykańskie -ghje-, włoskiemu -gi- - korsykańskie -ghj- przed samogłoską i -gjhi- przed spółgłoską, na końcu lub gdy i jest akcentowane. Wł. giovani, legge - kors. ghjovani, leghje. Rzecz dotyczy też podwójnego włoskiego g, któremu w tym przypadku odpowiada korsykańskie pojedyncze.

• Nieakcentowane włoskie o przechodzi w korsykańskie u. W szczególności rzeczowniki i przymiotniki, które we włoskim kończą się na -o, w korsykańskim kończą się na -u: wł. romanzo, italiano - kors. rumanzu, talianu.

Zobacz też

Korsykańska Wikipedia