Język południowosaamski
Obszar | |||
---|---|---|---|
Liczba mówiących |
600[1] | ||
Pismo/alfabet | |||
Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
Status oficjalny | |||
Organ regulujący | ?↗ | ||
UNESCO | 4 poważnie zagrożony↗ | ||
Ethnologue | 2 prowincjonalny↗ | ||
Kody języka | |||
ISO 639-2 | sma | ||
ISO 639-3 | sma | ||
IETF | sma | ||
Glottolog | sout2674 | ||
Ethnologue | sma | ||
WALS | scs | ||
SIL | SMA | ||
Występowanie | |||
Zasięg języka południowosaamskiego zaznaczono cyfrą 1 | |||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język południowosaamski[2] (płd.-lap. saemien gïele lub åarjelsaemien gïele[3], pol. często: południowolapoński) – jeden z języków saamskich, używany w środkowej części Szwecji i Norwegii[3].
Silnie zagrożony wymarciem. Posługuje się nim zaledwie po 300 osób w Szwecji i Norwegii[1]. W powszechnym użyciu są też języki szwedzki i norweski[3]. Południowosaamski znajduje się pod wpływem obu tych języków[3].
Południowosaamski właściwy dzieli się na dwa lub trzy dialekty (istnieją grupy północna i południowa, przy czym granice między nimi są niejasne). Saami ume również bywa podkładany pod pojęcie języka południowosaamskiego[3].
Wiele aspektów gramatyki odróżnia go od pozostałych języków saamskich. Występują poważne różnice w morfologii i składni, a także w zasobie leskykalnym[3].
Jest najbardziej wysuniętym na zachód przedstawicielem rodziny uralskiej[3].
Alfabet
[edytuj | edytuj kod]Język południowosaamski zapisywany jest odmianą alfabetu łacińskiego,
- w Norwegii:
A/a, B/b, D/d, E/e, F/f, G/g, H/h, I/i, (Ï/ï), J/j, K/k, L/l, M/m, N/n, O/o, P/p, R/r, S/s, T/t, U/u, V/v, Y/y, Æ/æ, Ø/ø, Å/å
- w Szwecji:
A/a, B/b, D/d, E/e, F/f, G/g, H/h, I/i, (Ï/ï), J/j, K/k, L/l, M/m, N/n, O/o, P/p, R/r, S/s, T/t, U/u, V/v, Y/y, Ä/ä, Ö/ö., Å/å ar
Dodatkowo występują litery C/c, Q/q, W/w, X/x, Z/z używane do zapisu słów pochodzenia obcego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b David M. Eberhard , Gary F. Simons , Charles D. Fennig (red.), Saami, South, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ Katarzyna Wojan. O etymologii etnonimiki Saamów/Lapończyków w świetle europejskiej historiografi i. „Studia Scandinavica”. 1(21)/2017. s. 81.
- ↑ a b c d e f g Ylikoski 2022 ↓, s. 113.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- Jussi Ylikoski , South Saami, [w:] Marianne Bakró-Nagy, Johanna Laakso, Elena Skribnik (red.), The Oxford Guide to the Uralic Languages, Oxford, UK: Oxford University Press, 2022 (Oxford Guides to the World’s Languages), s. 113–129, DOI: 10.1093/oso/9780198767664.003.0008, ISBN 978-0-19-876766-4, OCLC 1310268462 (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Saami, South, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2011-08-24] (ang.).
- South Saami. Endangered Languages Project. [dostęp 2023-09-25]. (ang.).