Język rejang
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
350 tys. (2000)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6a żywy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | rej | ||
| IETF | rej | ||
| Glottolog | reja1240 | ||
| Ethnologue | rej | ||
| BPS | 0066 4 | ||
| WALS | rej | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język rejang (baso Jang, baso Hejang) – język austronezyjski używany w indonezyjskich prowincjach Bengkulu i Sumatra Południowa na wyspie Sumatra. Według danych z 2000 roku posługuje się nim 350 tys. osób[1].
Dzieli się na szereg dialektów: lebong, kepahiang (kebanagung), pasisir, musi (curup), rawas[a][1]. Spotyka się też się podział na dialekty górskie (lebong, curup, kepahyang) i dialekt nadbrzeżny (pesisir)[2]. Jego umiejscowienie w ramach języków austronezyjskich jest niejasne; sugerowano bliskie pokrewieństwo z malajskim, ale podobieństwa leksykalne łączące rejang z tym językiem dają się wytłumaczyć zapożyczaniem[3].
Odmiana rejonu miasta Curup (ośrodek administracyjny kecamatanu Rejang Lebong) została poddana wpływom okolicznych języków (basemah i malajskiego miasta Palembang)[4]. W Curup dużą rolę odgrywa indonezyjski wraz z malajskim Palembangu, do czego przyczynia się obecność ludności napływowej. W okolicznych miejscowościach rejang zachował się jako pierwszy przyswajany język[5]. Jeszcze w latach 80. XX w. we wsi Tapus odnotowano ograniczoną znajomość języka narodowego[6].
W latach 60. XX w. badania nad językiem i kulturą Rejang prowadził M.A. Jaspan. W trakcie swojej działalności zebrał m.in. materiały słownikowe, które zostały wydane w 1984 r.[7] Powstały też indonezyjskie słowniki (1985, 2013)[8][9]. Prace gramatyczne obejmują opisy składni i morfologii (1980/1981, 1982, 1994)[10][11][12].
W latach 70. XX w. stwierdzono, że rejang dominuje w sferze domowej i kontaktach nieoficjalnych. We wszelkich sytuacjach formalnych wykorzystywany jest język indonezyjski[5]. Do jego zapisu stosuje się alfabet łaciński oraz tradycyjne pismo kaganga[1].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie mylić z malajskimi językami musi i rawas.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Rejang, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2020-12-04] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ Afriazi i in. 1994 ↓, s. 3.
- ↑ Adelaar 2024 ↓, s. 134–135.
- ↑ Napsin i in. 1980/1981 ↓, s. 6.
- ↑ a b McGinn 1982 ↓, s. 1.
- ↑ Napsin i in. 1980/1981 ↓, s. 7, 122.
- ↑ Voorhoeve, Aichele i Jaspan 1984 ↓, s. v.
- ↑ Hamidy Badrul Munir i inni, Kamus Rejang-Indonesia, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1985, OCLC 13505467 (indonez.).
- ↑ Absir Hady, Belajea Urup Serto: Kamus Baso Jang: Rejang-Indonesia, Bengkulu: MF Handycraft Collection, 2013, ISBN 978-602-8238-01-4, OCLC 1016749281 (indonez.).
- ↑ Napsin i in. 1980/1981 ↓.
- ↑ McGinn 1982 ↓.
- ↑ Afriazi i in. 1994 ↓.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- K. Alexander Adelaar, Historical linguistics of the languages of Sumatra, Java, the Lesser Sunda Islands, and Moken-Moklen, [w:] K. Alexander Adelaar, Antoinette Schapper (red.), The Oxford Guide to the Malayo-Polynesian Languages of Southeast Asia, Oxford: Oxford University Press, 2024, s. 127–142, DOI: 10.1093/oso/9780198807353.003.0010, ISBN 978-0-19-880735-3, ISBN 978-0-19-253426-2, OCLC 1449546728 (ang.).
- Rudi Afriazi i inni, Sintaksis bahasa Rejang dialek Pesisir, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1994, ISBN 979-459-495-4, OCLC 34320149 [dostęp 2024-02-26] (indonez.).
- Richard McGinn, Outline of Rejang Syntax, Jakarta: Badan Penyelenggara Seri Nusa, Universitas Atma Jaya, 1982 (NUSA Linguistic Studies of Indonesian and Other Languages in Indonesia 14), OCLC 9885519 [zarchiwizowane z adresu 2021-08-06] (ang.).
- Syahrul Napsin i inni, Morfologi dan Sintaksis Bahasa Rejang, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1980, OCLC 65122864 [dostęp 2024-02-26] (indonez.).
- P. Voorhoeve, W. Aichele, M.A. Jaspan, Materials for a Rejang-Indonesian-English Dictionary, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1984 (Pacific Linguistics D-58, Materials in languages of Indonesia 27), DOI: 10.15144/PL-D58, ISBN 0-85883-312-3, OCLC 13991341 [dostęp 2024-02-26] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Rejang (Redjang, Kaganga). [w:] ScriptSource [on-line]. SIL International. [dostęp 2024-02-26]. (ang.).