Język momuna
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
2 tys. (2000) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | mqf | ||
| Glottolog | soma1242 | ||
| BPS | 1120 1 | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język momuna (a. momina), także: somage (a. somahai, sumohai), sumo – język papuaski używany w indonezyjskiej prowincji Papua (kabupateny Asmat i Yahukimo). Według danych z 2000 roku posługuje się nim 2 tys. osób[1].
Sumo to nazwa jednej z wsi w regionie Momuna. W piśmiennictwie wyróżnia się czasami odrębny język momina, lecz M. Reimer odnotowała, że chodzi o gwarowy wariant nazwy momuna[2]. Obie formy są spotykane jako określenia tej samej grupy etnicznej[3]. Somahai to nazwa nadana przez grupę etniczną Yali[2][4].
Jego klasyfikacja nie została dobrze ustalona (nie był szerzej omawiany w kontekście komparatystycznym, do czego przyczyniła się niewielka ilość dostępnych danych)[5]. Bywa opisywany jako język izolowany[6] bądź jako izolat na poziomie grupy transnowogwinejskiej[4]. Na przynależność do języków transnowogwinejskich wskazują m.in. formy zaimków osobowych[5]. Katalog Ethnologue (wyd. 22, 25) wyróżnia odrębną rodzinę somahai, umieszczając w niej języki momuna i momina (opisane przez ten serwis osobno)[1][7][8]. Według innej klasyfikacji (Timothy Usher) jest najbliżej spokrewniony z językami mek z grupy transnowogwinejskiej, tworząc z nimi wspólną gałąź tej rodziny[2][5].
Służy jako regionalny język kontaktowy (lingua franca), jest m.in. przyswajany przez osoby z ludu Dani (które utrzymują kontakty z Momuna). Odnotowano jednak, że zaczął być wypierany przez język indonezyjski[1][9]. Badaniem i dokumentacją języka momuna zajmowali się m.in. C.L. Voorhoeve i M. Reimer, którzy zebrali pewne dane leksykalne i gramatyczne[2]. Ukazały się też pewne materiały alfabetyzacyjne skierowane do ludu Momuna[10]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Momuna, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b c d Timothy Usher: Momuna. NewGuineaWorld. [dostęp 2022-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-17)]. (ang.).
- ↑ Henson 1988 ↓, s. 17.
- ↑ a b Reimer 1986 ↓, przyp. 1, s. 201.
- ↑ a b c Pawley i Hammarström 2018 ↓, s. 70.
- ↑ Shigeki Kaji: Proceedings of the Symposium Cross-Linguistic Studies of Tonal Phenomena: Historical Development, Tone-syntax Interface, and Descriptive Studies: Dec. 14–16, 2004, Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA). Tokyo: Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa (ILCAA), Tokyo University of Foreign Studies, 2005, s. 13. ISBN 978-4-87297-917-6. OCLC 70275015. [dostęp 2022-07-17]. (ang.).
- ↑ David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Momina, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Somahai, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 25, Dallas: SIL International, 2022 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-17] (ang.).
- ↑ Wurm 2007 ↓, s. 519.
- ↑ Beke-ee Anaboin, Té-enee Anaboin, Martha Reimer: Ookooro mee buku. Program Klasis Momuna-GIDI, 1990. OCLC 27101780. [dostęp 2023-01-18]. (ang. • indonez.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Martha Reimer: The notion of topic in Momuna narrative discourse. W: Papers in New Guinea Linguistics No. 25. Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1986, s. 181–204, seria: Pacific Linguistics A-74. DOI: 10.15144/PL-A74.181. ISBN 978-0-85883-338-8. OCLC 45471146. (ang.).
- Stephen A. Wurm: Australasia and the Pacific. W: Christopher Moseley (red.): Encyclopedia of the World’s Endangered Languages. Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 425–577. DOI: 10.4324/9780203645659. ISBN 978-0-203-64565-9. OCLC 47983733. (ang.).
- Andrew Pawley, Harald Hammarström: The Trans New Guinea family. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 21–195, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-002. ISBN 978-3-11-028642-7. OCLC 1041880153. [dostęp 2023-01-19]. (ang.).
- Les Henson. Momina Spirit Cosmology. „Irian”. 16, s. 17–49, 1988. (ang.).