Jabłeczna
51°48′23″N 23°36′06″E/51,806389 23,601667
| wieś | |
 Cerkiew klasztorna św. Onufrego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
83 |
| Kod pocztowy |
21-526[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LBI |
| SIMC |
0019442[5] |
Położenie na mapie gminy Sławatycze  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bialskiego  | |
| 51°48′23″N 23°36′06″E/51,806389 23,601667[1]
| |
Jabłeczna – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Sławatycze. Położona na Równinie Kodeńskiej, nad Bugiem, 30 km na północ od Włodawy[6][5].
Wieś magnacka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego Wielkiego Księstwa Litewskiego[7]. W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jabłeczna, po jej zniesieniu w gromadzie Zabłocie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Sławatycze[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 276 mieszkańców i była trzecią co do wielkości miejscowością gminy[9].
Wieś leży na lewym brzegu Bugu, przy granicy z Białorusią. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 816 .
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0019459 | Jabłeczna | osada |
| 0019465 | Monastyr | osada |
| 0019471 | Ostrów | przysiółek |
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- W miejscu, gdzie, według legendy, zatrzymała się płynąca Bugiem ikona św. Onufrego, powstał klasztor prawosławny. Istniał już w XV w., o czym świadczy rękopiśmienny egzemplarz Ewangelii z 1498. Klasztor był przez wieki ostoją prawosławia na Podlasiu. Zniszczony podczas I i II wojny światowej, odbudowany w 1989-1991 był siedzibą reaktywowanej prawosławnej diecezji chełmsko-lubelskiej. Klasztor podlega bezpośrednio prawosławnemu metropolicie Warszawy i całej Polski, czyli jest stauropigialny.
- Zespół klasztorny (Jabłeczna 69) na uboczu wsi wzniesiony w 1838-1840, tworzą: klasycystyczna murowana cerkiew św. Onufrego wraz ze słynącą łaskami XV-wieczną ikoną patrona, dzwonnica bramna, budynek klasztorny, cmentarz (na nim mogiła żołnierzy Armii Radzieckiej)[10]. Przy klasztorze muzeum diecezjalne. W bliskim sąsiedztwie drewniane kaplice z 1905-1908: Zaśnięcia Bogurodzicy i Świętego Ducha. Jeden z sześciu męskich klasztorów prawosławnych w Polsce. Uroczystości religijne w dniu św. Onufrego: 24-25 czerwca (11-12 czerwca według kalendarza juliańskiego) gromadzą liczne rzesze pielgrzymów.
- Dawna cerkiew unicka z 1752, obecnie kościół rzymskokatolicki Przemienienia Pańskiego, siedziba parafii Przemienienia Pańskiego w Jabłecznej[11].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 42797
- ↑ Wieś Jabłeczna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-06] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-12-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 360 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 116.
- ↑ BIP gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-03]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Zapal świeczkę w niedzielę na mogiłach Rosjan, Gazeta Wyborcza Lublin, 7 maja 2010.
- ↑ Jabłeczna – Kościół Przemienienia Pańskiego. Atrakcje turystyczne Jabłeczna
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jabłeczna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 339.
- Jabłeczna [online], Moje Podlasie [dostęp 2008-07-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-29] (pol.).
Siedziba gminy: Sławatycze
