Jacek Dehnel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ten artykuł dotyczy pisarza. Zobacz też: Jacenty Dehnel – oficer marynarki wojennej.
Jacek Dehnel
Ilustracja
Jacek Dehnel (2016)
Data i miejsce urodzenia 1 maja 1980
Gdańsk
Alma Mater Uniwersytet Warszawski
Dziedzina sztuki poezja, proza
Odznaczenia
Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Nagrody
  • Nagroda Fundacji im. Kościelskich: 2005
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa
Galeria: Jacek Dehnel
Jacek Dehnel i Karol Maliszewski podczas Festiwalu Góry Literatury, 2016
Jacek Dehnel (2008)
Jacek Dehnel podczas wieczoru autorskiego

Jacek Dehnel (ur. 1 maja 1980 w Gdańsku) – polski pisarz, tłumacz i malarz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jego matką jest Anna Karpińska-Dehnel, malarka[1], ojcem zaś Jacek Dehnel, inżynier[2]. Absolwent V LO im Stefana Żeromskiego w Gdańsku Oliwie oraz Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Warszawskim[3]. Stypendysta Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci[4]. Laureat licznych konkursów poetyckich. Autor książek poetyckich, powieści i opowiadań. Publikował m.in. w „Studium”, „Toposie”, „Tytule”, „Kwartalniku Artystycznym”, „Zeszytach Poetyckich”[5], „Akcencie”[6] oraz „Przeglądzie Powszechnym”[7]. Tłumaczył m.in. wiersze Philipa Larkina.

Od września 2006 do lipca 2009, wraz z muzykiem Tymonem Tymańskim i dziennikarzem Maciejem Chmielem, prowadził w TVP1 program kulturalny ŁOSssKOT.

Jest członkiem Rady Programowej Galerii Zachęta, felietonistą portalu Wirtualna Polska (dział: Książki) i tygodnika „Polityka” (dział: Kawiarnia literacka).

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Mieszka w Warszawie na Powiślu. Jest otwarcie zdeklarowanym gejem. Jego wieloletnim partnerem jest tłumacz i pisarz Piotr Tarczyński[8][9]. W listopadzie 2018 para zawarła związek małżeński w Londynie[10][11].

W 2019 Dehnel dokonał apostazji[12].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Za debiutancki tom poetycki Żywoty równoległe otrzymał w 2005 Nagrodę Fundacji im. Kościelskich oraz wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie Literackim „Złoty Środek Poezji”[13]. W 2007 został laureatem Paszportu Polityki za rok 2006 w kategorii literatura.

W listopadzie 2008 otrzymał od Rady Języka Polskiego tytuł Honorowego Ambasadora Polszczyzny, w maju 2011 tytuł Młodego Ambasadora Polszczyzny[14]. W marcu 2009 przyznano mu nagrodę kulturalną miasta Gdańsk Splendor Gedanensis, za wydanie książki „Balzakiana”[15], a także przekłady poetyckie Philipa Larkina[16].

W 2009 został laureatem nagrody „Śląski Wawrzyn Literacki” (za rok 2008) za cykl minipowieści Balzakiana.

Trzykrotnie nominowany do Nagrody Angelus – w 2007 za Lalę, w 2012 za Saturna, w 2015 za Matkę Makrynę[17]. Pięciokrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Nike – w 2009 za Balzakiana[18], w 2010 za Ekran kontrolny (finał nagrody)[19][20], w 2012 za Saturna[21], w 2015 za Matkę Makrynę[22] (finał nagrody)[23], a w 2017 za Krivoklata[24]. W 2014 nominowany do Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej za Języki obce[25]. Odznaczony brązowym Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[26].

Twórczość literacka[edytuj | edytuj kod]

Poezja
  • Żywoty równoległe, Kraków, Zielona Sowa 2004
  • Wyprawa na południe, Tychy, Teatr Mały (Tychy) 2005
  • Wiersze, Warszawa, Lampa i Iskra Boża 2006
  • Brzytwa okamgnienia, Wrocław, Biuro Literackie 2007
  • Ekran kontrolny, Wrocław, Biuro Literackie 2009
  • Rubryki strat i zysków, Wrocław, Biuro Literackie 2011
  • Języki obce, Wrocław, Biuro Literackie 2013
  • Seria w ciemność (wybór z wcześniejszych tomów), Wrocław, Biuro Literackie 2016
  • Serce Chopina (poemat), Wrocław, Biuro Literackie 2018
Proza
  • Kolekcja Gdańsk, Marpress 1999
  • Lala, W.A.B. 2006
  • Rynek w Smyrnie, W.A.B. 2007
  • Balzakiana, W.A.B. 2008
  • Fotoplastikon, W.A.B. 2009
  • Saturn. Czarne obrazy z życia mężczyzn z rodziny Goya, W.A.B. 2011
  • Kosmografia, czyli trzydzieści apokryfów tułaczych, książka napisana na wystawę „Świat Ptolemeusza. Włoska kartografia renesansowa w zbiorach Biblioteki Narodowej”, 2012
  • Młodszy księgowy. O książkach, czytaniu i pisaniu, W.A.B. 2013
  • Matka Makryna, W.A.B 2014
  • Tajemnica domu Helclów, Znak literanova 2015; jako „Maryla Szymiczkowa” (razem z partnerem Piotrem Tarczyńskim)
  • Dziennik Roku Chrystusowego, W.A.B. 2015[27]
  • Nowy Tajny Detektyw, NCK i Fundacja Picture Doc 2015 (wybór materiałów archiwalnych wspólnie z Barbarą Klicką)
  • Proteusz, czyli o przemianach. Spacerownik po historii Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowe w Warszawie, Serenissima 2015[28]
  • Krivoklat, Znak 2016[29]
  • Rozdarta zasłona, Znak literanova 2016, jako „Maryla Szymiczkowa” (razem z Piotrem Tarczyńskim)[30]
  • Dysharmonia, czyli pięćdziesiąt apokryfów muzycznych, Narodowe Forum Muzyki, 2018 (ilustracje Jakub Woynarowski)
  • Seans w Domu Egipskim, Znak literanova 2018, jako „Maryla Szymiczkowa” (razem z Piotrem Tarczyńskim)
  • Ale z naszymi umarłymi, Wydawnictwo Literackie 2019[31]
Przekłady
Inne
  • Six Polish Poets (jako poeta i jako redaktor), Londyn, Arc Publications 2009
  • Free over Blood (Zeszyty Poetyckie/OFF Press, Londyn, 2011, pod redakcją D. Junga i M. Orlińskiego)[33]
  • Il vetro è sottile. Poeti polacchi contemporanei tradotti da poeti (jako poeta i jako redaktor z Matteo Campagnolim), Bellinzona, Casagrande 2012
  • Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę (jako autor wyboru wierszy J. Iwaszkiewicza i posłowia), Wrocław, Biuro Literackie 2013
  • Szyby są cienkie: szwajcarskie wiersze włoskojęzyczne w tłumaczeniach polskich poetów (red. Matteo Campagnoli, Jacek Dehnel, Justyna Hanna Orzeł) Wrocław, Biuro Literackie 2015 ​ISBN 978-83-65125-01-9​
  • Jest współtwórcą scenariusza filmu Twój Vincent (Loving Vincent) 2017[34]

Przekłady na języki obce[edytuj | edytuj kod]

Język angielski
  • Saturn, tłum. Antonia Lloyd-Jones, Dedalus Books, 2013
Język czeski
  • Lala, tłum. Michael Alexa, Větrné mlýny, 2015
Język hebrajski
  • Lala, tłum. Boris Gerus, Keter, 2009
Język hiszpański
  • El Jardín de Lala (Lala), tłum. Jerzy Sławomirski i Anna Rubió, Duomo Ediciones S.L., 2012
Język holenderski
  • Saturnus (Saturn), tłum. Esselien't Hart, Baarn: Uitgeverij Marmer, 2012
Język litewski
  • Lialė (Lala), tłum. Birutė Jonuškaitė, Vilnius: Kronta, 2010
Język niemiecki
  • Lala, tłum. Renate Schmidgall, Reinbek bei Hamburg 2008[35]
  • Saturn. Schwarze Bilder der Familie Goya. tłum. Renate Schmidgall, München 2013[36]
Język rosyjski
  • Ljalja (Lala), tłum. Jurij Czajnikow, Moskwa: Bertelsman Media, 2015
  • Saturn, tłum. Olga Łobodzińska, Moskwa: Tekst 2015
Język słowacki
  • Babuľa (Lala), tłum. Karol Chmel, Bratysława: Kalligram, 2009
  • Saturn, tłum. Karol Chmel, Bratysława: Kalligram, 2013.
Język słoweński
  • Pupa (Lala), tłum. Jana Unuk, Lubljana: EHO, 2012
Język turecki
  • Lala, tłum. Seda Köycü, Stambuł: Apollon, 2011
Język ukraiński
  • Saturn, tłum. Andrij Bondar, Kijów: Komora, 2015
Język węgierski
  • Lala, tłum. Gáspár Keresztes, Bratysława: Kalligram, 2010
  • Szaturnusz (Saturn), tłum. Márk Pályi, Bratysława: Kalligram, 2014
Język włoski
  • Sotto il segno dell'acero (Lala), tłum. Raffaella Belletti, Milano: Salani, 2009
  • Il quadro nero (Saturn), tłum. Raffaella Belletti, Milano: Salani Editore, 2013

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Agata Olszewska, Matka & syn. Zobacz wystawę Anny Karpińskiej-Dehnel i Jacka Dehnela, „www.gdansk.pl” [dostęp 2018-07-20] (pol.).
  2. ↑ Jacek Dehnel - WeMen, „WeMen”, 7 września 2016 [dostęp 2018-07-20] (pol.).
  3. ↑ Pisanie jest też pewną formą myślenia, biBLioteka – Magazyn Literacki [dostęp 2016-02-09] (pol.).
  4. ↑ Kawiarnia literacka [dostęp 2018-07-11] (pol.).
  5. ↑ Jacek Dehnel. zeszytypoetyckie.pl. [dostęp 2011-07-06].
  6. ↑ Akcent (czasopismo) nr 3/2006, nr 2/2010
  7. ↑ Przegląd Powszechny nr 3/2004
  8. ↑ "Polityka": Wychowała mnie Szeherezada
  9. ↑ Jacek Dehnel i Piotr Tarczyński żyją razem od dwunastu lat. „Okazujemy sobie miłość jak wszyscy” | Viva.pl, Viva.pl [dostęp 2017-05-03] (pol.).
  10. ↑ Jacek Dehnel wziął ślub z partnerem. "Najpewniej nie ucierpiało na tym dobro polskiej rodziny", Rp.pl [dostęp 2018-11-09] (pol.).
  11. ↑ Pisarz Jacek Dehnel poślubił partnera. „Najpewniej nie ucierpiało na tym dobro polskiej rodziny”, Wprost.pl [dostęp 2018-11-09] (pol.).
  12. ↑ Jacek Dehnel dokonał apostazji. "Sumienie nakazało mi odciąć jakiekolwiek więzy, łączące mnie z tą instytucją", Onet Kultura, 30 maja 2019 [dostęp 2019-05-31] (pol.).
  13. ↑ złoty środek poezji konkurs literacki 2005. www.zlotysrodekpoezji.pl. [dostęp 2015-07-17].
  14. ↑ Laureaci. W: Ambasador Polszczyzny. Rada Języka Polskiego PAN [on-line]. [dostęp 2011-05-27].
  15. ↑ Splendor Gedanensis 2016. Dali najwięcej gdańskiej kulturze
  16. ↑ Michał Piotrowski: Splendor Gedanensis” już po raz 36 – Gdańsk – oficjalna strona miasta (pol.). [dostęp 2009-04-01].
  17. ↑ Maciej Robert, Finał "Angelusa" - Jacek Dehnel, 2015.
  18. ↑ Nagroda Nike 2009. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-19].
  19. ↑ Gazeta Wyborcza, Nike 2010: Poezja, Polska, parytet, [dostęp 2010-05-21]
  20. ↑ Nagroda Nike 2010. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-19].
  21. ↑ Ogłoszono nominacje do nagrody Nike 2012 (pol.). polskieradio.pl, 2012-05-10. [dostęp 2012-09-10].
  22. ↑ Marek Radziwon: Nike 2015: znamy nominacje do najważniejszej nagrody literackiej w Polsce. W: Wyborcza.pl / Gazeta Wyborcza / Kultura [on-line]. Agora SA, 14.05.2015. [dostęp 2015-06-26].
  23. ↑ Znamy finalistów Nike 2015 | Artykuł | Culture.pl. [dostęp 2015-09-13].
  24. ↑ NIke 2017 – nominacje, wyborcza.pl, 18 maja 2017 [dostęp 2017-05-18].
  25. ↑ Nagroda im. Wisławy Szymborskiej 2014. nagrodaszymborskiej.pl. [dostęp 2015-07-17].
  26. ↑ Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego –Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis:. 2015-09-11. [dostęp 2016-09-19].
  27. ↑ Jacek Dehnel: Dziennik roku chrystusowego. Warszawa: W.A.B., 2015-11. ISBN 978-83-280-1520-3.
  28. ↑ Jacek Dehnel na spacerze po życiu Muzeum Narodowego. Polskie Radio Program Drugi, 2015-12-02. [dostęp 2015-12-04].
  29. ↑ Krivoklat, www.znak.com.pl [dostęp 2016-05-07].
  30. ↑ Rozdarta zasłona [dostęp 2016-12-08].
  31. ↑ Ale z naszymi umarłymi, Wydawnictwo Literackie [dostęp 2019-06-24].
  32. ↑ Dorota Gacek: Istnienie duchów a praca tłumacza. Nowy Henry James. Polskie Radio Program Drugi, 2015-08-12. [dostęp 2015-08-14].
  33. ↑ Polish Cultural Institute
  34. ↑ La Passion Van Gogh – Full Cast & Crew. [dostęp 2017-11-12].
  35. ↑ Rowohlt-Taschenbuch-Verl., ​ISBN 978-3-499-24677-7​
  36. ↑ Hanser-Verlag, ​ISBN 978-3-446-24328-6​

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jacek_Dehnel&oldid=56947756”