Jacob Cohn
| Data i miejsce urodzenia |
9 lipca 1843 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 kwietnia 1916 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
rabin |
| Narodowość |
żydowska |
| Wyznanie |
judaizm |
| Rodzice |
Aaron Cohn, Sophie z domu Weinheim Dreyfuss |
| Małżeństwo |
Ernestine Goldstein |
| Dzieci |
Paul Cohn, Martin Cohn, Gertrud Altmann, Fritz Shlomo Cohn, Selma Kochmann |
Jacob Cohn (ur. 9 lipca 1843 r. w Altonie, zm. 23 kwietnia 1916[1] r. w Zabrzu (wówczas Hindenburg) – rabin gminy żydowskiej w Katowicach.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem kupca Aarona Cohna i jego żony Sophie z domu Weinheim Dreyfuss[2]. Ukończył liceum w Altonie i studia talmudyczne u Jacoba Ettlingera. W 1864 r. podjął studia na Uniwersytecie w Berlinie, w latach 1864–1867 był słuchaczem szkoły talmudycznej, którą założył Veitel Heine Ephraim. 14 marca 1867 obronił w Halle doktorat[3]. W latach 1867–1870 studiował i wykładał[4] potem w szkole rabinackiej Azriela Hildesheimera w Eisenstadt[5].
6 października 1871 r. katowicka gmina żydowska wybrała Cohna na swojego pierwszego rabina[6]. Swoje obowiązki wykonywał od 6 stycznia 1872 przez 44 lata, aż do śmierci. 2 stycznia 1872 objął obowiązki nauczyciela religii w gimnazjum i liceum w Katowicach, gdzie uczył do 1914 r. Był jednym z najbardziej szanowanych obywateli Katowic[7].
Był aktywny społecznie na skalę ponadregionalną. Założył a następnie przez szereg lat przewodniczył Górnośląskiemu Związkowi Rabinackiemu, zasiadał w kuratorium Berlińskiego Seminarium Rabinackiego i uczestniczył w powołaniu do życia Stowarzyszenia Tradycyjnych Rabinów Niemieckich w Berlinie. Od 1879 r. Członek Stowarzyszenia Nauczycieli Izraelitów na Śląsku i Poznaniu oraz Związku Nauczycieli Religijnych Żydów w Rzeszy Niemieckiej.
Założyciel i dyrektor szkoły hebrajskiej w Katowicach. W 1904 r. był członkiem założycielem, przewodniczącym i członkiem komitetu Stowarzyszenia Żydów Niemieckich. Był też członkiem Stowarzyszenia Literatury Żydowskiej na Górnym Śląsku i członkiem zarządu Stowarzyszenia Historii i Literatury Żydowskiej w Katowicach.
Był członkiem komisji komunalnej ds. ubóstwa oraz przewodniczącym stowarzyszenia ochrony zwierząt. Zasiadał w zarządzie rady powierniczej izraelickiego sierocińca w Rybniku. We wrześniu 1888 r. z jego między innymi inicjatywy powstał komitet założycielski organizacji Machzikej Ewjonim, której celem było wsparcia dla najuboższych, a w szczególności dla nowo przybyłych Żydów z Galicji, bezrobotnych i pozbawionych środków do życia. W 1900 r. w komitecie wykonawczym stowarzyszenia obok Jakoba Cohna zasiadli Louis Bock, Jacob Kochmann, Simon Friedländer, Julius Nothmann i Michael Abraham[8].
Był motorem powstania Synagogi Wielkiej w Katowicach[9]. Z okazji jej otwarcia wydał historię katowickiej gminy żydowskiej[10].
Z żoną Ernestine Goldstein (1853 – 1896) mieli sześcioro dzieci, najstarszy syn był lekarzem w Katowicach, inny syn został księgowym. Córka Selma wyszła za gliwickiego adwokata Arthura Kochmanna, ich córką z kolei była Suzanna Renzetti, żona włoskiego dyplomaty, w latach trzydziestych dwudziestego wieku zaprzyjaźniona z Adolfem Hitlerem i dostojnikami hitlerowskimi[11].
Zmarł w szpitalu Augusty Victorii w Zabrzu[12]. Jest pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Kozielskiej w Katowicach[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Der Oberschlesische Wanderer, 1916, Jg. 89, Nr. 94, 26 kwietnia 1916 [dostęp 2020-03-19].
- ↑ Dr Jacob Cohn [online], geni_family_tree [dostęp 2020-03-20].
- ↑ Michael Brocke i inni, Die Rabbiner im Deutschen Reich 1871-1945, Walter de Gruyter, 2009, s. 141, ISBN 978-3-598-44107-3 (niem.).
- ↑ Josef Samuel Bloch, My reminiscences, New York,: Arno Press, 1973, ISBN 0-405-05254-5, OCLC 662049.
- ↑ David Harry Ellenson, Rabbi Esriel Hildesheimer and the creation of a modern Jewish orthodoxy, Tuscaloosa: University of Alabama Press, 1990, ISBN 0-585-27593-9, OCLC 45727843.
- ↑ Dr. Jacob Cohn the Rabbi of the Katowice Jewish community at his home, Katowice, Silesia, early 20th century [online], Museum of The Jewish People [dostęp 2020-03-20] (ang.).
- ↑ Ferdinand Rosenthal, Jacob Cohn (red.), Festreden gehalten beim Festgottesdienst zum 25 jährigen Amtsjubiläum des Herrn Rabbiner Dr. Jacob Cohn in Kattowitz 6. Januar 1897, Breslau: Druck von Th. Schatzky, 1897, OCLC 16995931 (niem.).
- ↑ Organizacje i stowarzyszenia w Katowicach [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 2020-03-19] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-19].
- ↑ Dariusz Waleriański, Katowickie synagogi, Katowice: Firma Poligraficzno-Reklamowa Macgraf, 2015, ISBN 978-83-911942-2-5, OCLC 956600441.
- ↑ Jacob Cohn, Historia gminy synagogalnej w Katowicach na Górnym Śląsku, Michał Musioł (tłum.), Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2004, ISBN 83-87727-86-5, OCLC 69634304.
- ↑ Sven Reichardt, Armin Nolzen, Faschismus in Italien und Deutschland: Studien zu Transfer und Vergleich, Göttingen: Wallstein, 2005, ISBN 3-89244-939-2, OCLC 61766117.
- ↑ „Auguste-Viktoria-Krankenhaus”. Szpital przy ulicy Marii Skłodowskiej-Curie. [online], Historia Zabrza, 28 kwietnia 2018 [dostęp 2020-03-22] (pol.).
- ↑ Henryk Szczepański, Wokół katowickiej synagogi: odkrycia Roberta Brzostowskiego, „Śląsk: miesięcznik społeczno-kulturalny.”, 13 (9), 2007, s. 34–35, OCLC 999174120.