Jad pszczeli
Jad pszczeli (apitoksyna) – wydzielina gruczołu jadowego pszczoły robotnicy lub matki pszczelej. Jest to bezbarwna ciecz o gęstości 1,1313 g/cm³ i pH 5,0-5,5. Ma słaby charakterystyczny zapach. Jest mieszaniną wielu związków, między innymi są to:
- fosfolipazy[1] (12%)
- hialuronidaza[1] (3%)
Jad pszczeli jest odporny na niską i wysoką temperaturę. Ogrzewanie w stanie ciekłym do temp. 100 °C, a także zamrażanie nie wpływa na zmianę właściwości toksycznych.
Każdy ze składników jadu pszczelego ma silne działanie farmakologiczne. Medycyna ludowa traktowała zawsze jad pszczeli jako naturalny i skuteczny środek leczniczy w różnych postaciach reumatyzmu.
Podczas żądlenia pszczoła wprowadza do ciała ofiary 50–140 μg jadu[2] (według innych źródeł ok. 12 μg[3][4]), a jego ilość w gruczole jadowym wynosi ok. 300 μg[2]. Trzmiele podczas użądlenia wprowadzają 10–31 μg jadu (dla porównania, osy z rodzaju Vespula uwalniają 1,7–3,1 μg jadu)[2]. Od jednej pszczoły można uzyskać ok. 85 μg jadu[3][4]. Skład i ilość produkowanego jadu pszczelego zależy od wieku pszczoły (maksymalnie w 10–15 dniu życia).
Jad pszczeli zawiera także feromony alarmowe, które uwalniane w chwili żądlenia przez jedną pszczołę mobilizują inne do żądlenia.
Jad pszczeli może powodować, czasami bardzo silne, reakcje uczuleniowe.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 E. Habermann. Bee and wasp venoms. „Science”. 177 (4046), s. 314-322, 1972. doi:10.1126/science.177.4046.314. PMID 4113805.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Biló, B. M., Rueff, F., Mosbech, H., Bonifazi, F. i inni. Diagnosis of Hymenoptera venom allergy. „Allergy”. 60 (11), s. 1339-1349, 2005. doi:10.1111/j.1398-9995.2005.00963.x. PMID 16197464.
- ↑ 3,0 3,1 Encyklopedia pszczelarska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1989. ISBN 83-09-01291-8.
- ↑ 4,0 4,1 Leon Bornus: Hodowla pszczół. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1963.
