Jadwiga Mozołowska (historyk)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jadwiga Mozołowska
Jadwiga Koehler
Data urodzenia

1894

Data i miejsce śmierci

12 maja 1970
Gdańsk

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości

Jadwiga Mozołowska, z domu Koehler (ur. 1894, zm. 12 maja 1970 w Gdańsku) – polska historyk, działaczka społeczna w II Rzeczypospolitej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Grobowiec rodziny Mozołowskich w Gdańsku

Była córką księgarza Stanisław Koehlera (1858-1915), prowadzącego księgarnię-antykwariat przy ul. Batorego we Lwowie[1][2][3][4]. Podczas studiów na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie została uczennicą prof. Jana Ptaśnika, a pracę naukową pod jego kierunkiem pisała w tematyce historii drukarń i drukarstwa[5]. W zakresie badań historycznych przez wiele lat zajmowała się życiorysem Mikołaja Radziwiłła (Czarnego)[6]. Brała udział w I Ogólnopolskim Zjeździe Księgarzy w Lublinie w 1918 (jej wspomnienie z tej okazji wydano w nr 25/1933 „Przeglądu Księgarskiego”)[7]. Uczestniczyła w VI Powszechnym Zjeździe Historyków Polskich w Wilnie (17-20 września 1935)[8]. Napisała także pracę pt. Z dziejów reformy stroju. Wspólnemi siłami (w: „Przegląd Krawiecki” 4/1929)[9].

27 lutego 1919 została żoną oficera i naukowca Włodzimierza Mozołowskiego (1895-1975)[10]. Bliskie kontakty z urzędnikami Belwederu znalazły odzwierciedlenie w fakcie, że ojcem chrzestnym ich syna, Jana Józefa Zygmunta (ur. 9 grudnia 1919, późniejszy oficer, lotnik RAF, biorący udział w bitwie o Anglię 1940[11], zm. 22 listopada 1979[12]), został Marszałek Józef Piłsudski, a podczas uroczystości chrztu św. 9 lipca 1920 w parafii Matki Boskiej Częstochowskiej uczestniczył także Bolesław Wieniawa-Długoszowski[13]. Jej szwagierką była Jadwiga Mozołowska z domu Jaroszewicz (lekarz, żona Stefana Mozołowskiego, który był bratem Włodzimierza)[14].

We Lwowie była działaczką Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet we Lwowie[15][16]. W ramach tej organizacji przewodniczyła referatowi kultury i piękna[17]. Udzielała się w sekcji rozrywkowej lwowskiego Komitetu Obywatelskiego dla uczczenia Święta Narodowego 3 Maja[18]. W połowie października 1931 została przewodniczącą sekcji imprez w ramach powołanego wówczas Miejskiego Komitetu Pomocy dla Bezrobotnych we Lwowie[19]. Wygłaszała odczyty, o charakterze obywatelskim[20], historycznym[21], także w Radiu Lwów[22].

Zarządzeniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 4 listopada 1933 została odznaczona Krzyżem Niepodległości za pracę w dziele odzyskania niepodległości[23]. W 1934 została wybrana zastępcą radnego w Radzie Miasta Lwowa[24]. Po tym jak 26 sierpnia 1935 jej mąż został profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie[10], zamieszkiwała w tym mieście[25]. Została działaczką koła wileńskiego Stowarzyszenia „Rodzina Wojskowa”, a ponadto była też we władzach Zarządu Naczelnego tej organizacji[26]. 31 października 1937 została powołana do Prezydium podczas IV Zjazdu Stowarzyszeń Strzelczyń 1912-1914 roku[27].

Zmarła 12 maja 1970 w Gdańsku[28]. Została pochowana na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku 16 maja 1970 (rejon IX, kwatera profesorów, rząd 5, grób 22/23)[29][28][29].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wspomnienie pozgonne. „Słowo Polskie”. Nr 23, s. 3, 15 stycznia 1913. 
  2. Feliks Pieczątkowski: Polski Słownik Biograficzny: pt. 4. Konarski Szymon-Kopernicki , 1935.
  3. Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 341. ISBN 83-04-02817-4.
  4. Andrzej Skrzypczak: Z dziejów księgarstwa lwowskiego. Ulica Batorego. lwow.com.pl. [dostęp 2016-12-12].
  5. Joanna Pisulińska, Doktoraty historyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza 1918-1939 [w:] Wielokulturowe środowisko historyczne Lwowa w XIX i XX w., t. 1, red. Jerzy Maternicki, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2004, s. 233-249.
  6. Cz. M.. O Radziwille Czarnym, wojewodzie wileńskim. „Kurjer Wileński”. Nr 154, s. 7, 6 czerwca 1936. 
  7. Pisma nadesłane. „Kurier Poznański”. Nr 579, s. 6, 17 grudnia 1933. 
  8. Pamiętnik szóstego Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Wilnie ; Pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Wilnie, 17-20 września 1935 r. 2, Protokoły. Lwów: Polskie Towarzystwo Historyczne, 1936, s. 1936.
  9. Z piśmiennictwa. „Gazeta Polska”. Nr 94, s. 4, 23 kwietnia 1929. 
  10. a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 508.
  11. Jan Józef Zygmunt Mozołowski. listakrzystka.pl. [dostęp 2015-08-17].
  12. Jan Mozołowski. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2018-01-04].
  13. Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 23-24. ISBN 83-909787-0-9.
  14. Cmentarz Stare Powązki: Julia Świtalska, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-05-15].
  15. Zebranie Komitetu Obywatelskiego dla uczczenia Święta Narodowego 3-go Maja. „Gazeta Lwowska”. Nr 84, s. 3, 12 kwietnia 1931. 
  16. Obchody 3-go Maja na peryferiach miasta. „Słowo Polskie”. Nr 119, s. 8, 2 maja 1931. 
  17. Pran całorocznej działalności Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. „Słowo Polskie”. Nr 103, s. 8, 16 kwietnia 1931. 
  18. Przed obchodem 3-go Maja. „Słowo Polskie”. Nr 99, s. 7, 12 kwietnia 1931.  Zebranie Komitetu Obywatelskiego dla uczczenia Święta Narodowego 3-go Maja. „Gazeta Lwowska”. Nr 84, s. 3, 12 kwietnia 1931.  Utworzenie Komitetu Obywatelskiego dla uczczenia Święta Narodowego 3-go Maja. „Gazeta Lwowska”. Nr 82, s. 4, 10 kwietnia 1932. 
  19. Miejski Komitet pomocy dla bezrobotnych. „Słowo Polskie”. Nr 285, s. 8, 17 października 1931. 
  20. Protokół. „Położna”. Nr 7-8, s. 122, 1934. 
  21. Kronika. „Środy Literackie”. Nr 5, s. 49, Listopad 1936. 
  22. Co usłyszymy w radjo?. „Gazeta Lwowska”. Nr 108, s. 8, 10 maja 1931. 
  23. Wymieniona jako dr „Jadwiga Mozołowska z Köhlerów”. M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
  24. Oficjalne wyniki wyborów do Rady Miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 130, s. 3, 31 maja 1934. 
  25. XXV-tą rocznicę. „Dla Przyszłości”. Nr 12, s. 7, 1937. 
  26. IX Walny Zjazd Delegatek w Wilnie. „Dla Przyszłości”. Nr 6, s. 2, 1937. 
  27. XXV-tą rocznicę. IV Zjazd Stowarzyszeń Strzelczyń 1912-1914 roku. „Dla Przyszłości”. Nr 12, s. 7, 1937. 
  28. a b Jadwiga Mozołowska. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2022-05-24].
  29. a b Jadwiga Mozołowska. Nekrologi. „Dziennik Bałtycki”. Nr 114, s. 2, 15 maja 1975.